Keukentafelgesprekken. Onder die verzamelnaam gaat Sint Anthonis in gesprek met alle 331 veehouders in de gemeente. "We willen op individueel niveau weten wat er speelt bij iedere boer", zegt wethouder Wouter Bollen van Sint Anthonis. "Natuurlijk kennen we de statische gegevens: hoeveel dieren er zitten, welke vergunningen er zijn afgegeven. Maar je wil het verhaal erachter weten."

'Regelgeving dwingt boeren tot keuzes'
Dat verhaal gaat vooral over de toekomst van de betreffende veehouders, erkent de wethouder. "De regelgeving dwingt boeren om keuzes te maken. Daarom is dit ook het beste moment om met elkaar in gesprek te gaan. Welke keuzes heeft hij gemaakt, welke mogelijkheden zijn er? Is er bijvoorbeeld opvolging voor het boerenbedrijf? En kan de veehouderij op de bestaande plaats ook nog uitbreiden als dat nodig is voor de toekomst?"

Juist de gemeente, wil hij maar zeggen, heeft daarover de meeste informatie voorhanden. "Maar we hebben ook de meeste mogelijkheden om tot oplossingen te komen. Bijvoorbeeld in de vorm van subsidies of gesprekspartners die ingeschakeld kunnen worden als een veehouder wil omschakelen of misschien zelfs wil stoppen."

Wethouder Bollen benadrukt dat de gemeente niet op de stoel van de adviseur gaat zitten. "Dat is onze rol niet. Ons gaat het om de balans. Met aan de ene kant de agrariërs en aan de andere kant burgers die soms overlast ervaren."

'Ieder bedrijf is anders'
Namens de gemeente voert Gerard Elbertsen die keukentafelgesprekken met de veehouders in Sint Anthonis. "Er is niet één bedrijf hetzelfde, iedere ondernemer is anders, dus ieder gesprek krijgt ook een eigen wending. Bij sommige boeren is het in de kern: doorgaan en niets veranderen. Dat wordt een totaal ander gesprek dan wanneer een veehouder voor de keuze staat: wil ik nog doorgaan of moet ik stoppen?"

Vertrouwen winnen bij boeren is heel belangrijk, erkent Elbertsen. Ooit had hij zelf een agrarisch bedrijf. "Dus ik spreek hun taal, dat maakt het gemakkelijker. Alleen als je het vertrouwen hebt kan een ondernemer vrijuit praten over zijn zorgen, zijn vragen en zijn plannen."

Biologisch of iets er tussenin
"Met 300 zeugen is mijn bedrijf eigenlijk te klein en zou ik uit moeten breiden", zegt varkenshouder René Jansen. "Ik kwam er tijdens die gesprekken achter dat ik die schaalvergroting niet wil. Die ambitie heb ik niet."

Hij denkt nu na over een 'andere manier van varkens houden'. "Of dat biologisch wordt of een tussensegment, dat is nog niet duidelijk." Wat hij wel zeker weet: "Ik ben op deze plek geboren en getogen, dus hier weggaan doe ik zeker niet."