Video

Stuifmail zondag 19 mei: platbuik, hoornaar, ooievaarsbek, vuurwantsen en aardappelgallen

19 mei 2019 om 08:18
nl
Boswachter Frans Kapteijns deelt wekelijks zijn kennis van de natuur op de radio. Luisteraars kunnen vragen insturen via [email protected]. Deze zondag besteedt Frans onder meer aandacht aan de platbuik, een hoornaar, een donkere ooievaarsbek of weduwepurper, een grote groep vuurwantsen en aardappelgallen.
Profielfoto van Peter de Bekker
Geschreven door

Platbuik
Op de foto die Ria Boot me stuurde, zie je een geelkleurig insect rusten op een bloem. Ria denkt dat dit een libel is en dat klopt. Het is er een van de echte libellen oftewel de ongelijkvleugeligen. De naam van dit dier is platbuik. Platbuiken zijn hele mooie libellen. Mannetjes hebben een blauw achterlijf en vrouwtjes een geel achterlijf. Platbuiklibellen zijn vaak als pionier te vinden bij kleine wateren met weinig vegetatie. Nadat de larve van deze libel twee jaar onder water heeft geleefd, komt de nimf uit het water gekropen en wordt die vleugelloze nimf een prachtige libel. De naam heeft deze forse libel te danken aan het afgeplatte achterlijf. Platbuiken kunnen enkele maanden oud worden. Ze beginnen met vliegen in de periode van eind april tot begin september.


Hoornaarkoningin

Op de werkelijk prachtige foto van André Kegge zie je een hoornaarkoningin op haar kop aan een bloem hangen. André vraagt zich af waarom ze daar ze rustig blijft zitten. Dat is een leuke vraag, want normaal zijn hoornaars best druk. Volgens mij heeft dit te maken met het feit dat deze hoornaarkoningin net uit haar winterverblijf is gekomen en zich moet opwarmen om actief te worden. Insecten, dus ook wespen, zijn koudbloedig. Ze willen eerst opgewarmd worden door de zon, voordat ze aan het werk gaan. Sommige mensen noemen deze dieren ook weleens horzels, maar dat is helemaal fout. Horzels behoren als familie tot de vliegen of tweevleugeligen. Wespen hebben vier vleugels. Daarnaast kunnen horzels niet bijten en niet steken, horzels zijn namelijk parasieten.


Donkere ooievaarsbek
Op de foto die ik kreeg van Loes Westgeest zie je een prachtige donkerrode bloem met mooie witte delen richting het hart van de bloem. Wat mij direct opviel, was dat het een bloem is uit de orde van geraniums. Ik dacht daarnaast aan de familie van de ooievaarsbekken, zoals de bloedooievaarsbek en de beemdooievaarsbek, maar deze diep donkerrode kleur zit daar niet bij. Dus heb ik wat verder gekeken en collega’s geraadpleegd. De uitkomst is dat dit inderdaad een ooievaarsbek is, maar dan de donkere ooievaarsbek. Deze soort groeide oorspronkelijk in het zuiden van Europa. Vermoedelijk is deze donkere ooievaarsbek, die Loes tegenkwam, uit een tuin 'ontsnapt'. Je ziet ze tegenwoordig steeds vaker in tuintjes staan. Ze zijn te koop bij de tuincentra, soms onder de naam van weduwepurper.


Grote groep vuurwantsen

Op de foto van Cor Meeuws zie je een hele groep vuurwantsen hangen. Dit is vrij normaal, zeker bij lindebomen. Wantsen zijn vooral plantenzuigers, maar soms zuigen ze ook dode insecten leeg. Indien die er niet voldoende zijn, schakelen ze over op levende insecten. Is dan de honger nog niet gestild, dan beginnen ze aan elkaar. Wellicht is dit een van de redenen waarom ze in zulke groten getale bij elkaar zijn. Wantsen kunnen ook niet vliegen, dus ze zijn lang onderweg naar een volgende voedselbron. Vuurwantsen zijn echte wantsen. Bij gevaar kunnen ze steken met hun zuigsnuit en een smerige stanklucht verspreiden. Tegen vijanden hebben de vuurwantsen afdoende chemische middelen in zich, die ze halen uit de plantensappen. Het blijkt namelijk uit studies dat de afweerstof uit tientallen verschillende chemische stoffen bestaat.


Aardappelgallen
Op de foto die Heleen Verduijn mailde, zie je raar gevormde, wat gelige bollen in de eikenboom hangen. Heleen wil graag weten wat dit is. Wel, deze bollen zijn aardappelgallen. Deze aardappelgallen worden door de eikenboom gemaakt, maar de aardappelgalwesp heeft er voor gezorgd dat de woekering zo verloopt zoals je ze in de boom ziet hangen. In deze aardappelgallen ontwikkelen zich larfjes, die in de zomer als volwassenen aardappelgalwespen uitvliegen. Dit zijn zowel mannetjes als vrouwtjes, die vervolgens paren. Daarna kruipen de vrouwtjes de grond in en zetten ze hun eitjes een voor een af op de jonge wortels van zomer- en wintereiken. De aardappelgalwespen die daar uitkomen, zijn larfjes die ook gallen veroorzaken maar dan op de wortels. In februari komen de aardappelgalwespjes uit de wortelgallen gekropen. Dit zijn echter alleen maar vleugelloze vrouwtjes, die lopend een heel traject moeten afleggen om een cluster van eitjes in de bladknoppen van de eiken af te zetten. Mannetjes komen in deze fase niet voor en zijn blijkbaar ook niet nodig voor de bevruchting van de eitjes. De galwespjes kunnen zelfs op mooie winterdagen of in de sneeuw worden waargenomen.


Kruisspinnetjes
Jos Van Hout maakte onderstaand filmpje van kruisspinnetjes.

Wachten op privacy instellingen...

 

Provincies starten proef om aanrijdingen met reeën te voorkomen

Langs verschillende wegen in Gelderland en Utrecht zijn zandbedden aangelegd. Dit is onderdeel van een proef om te onderzoeken welke maatregelen het meest effectief zijn om aanrijdingen met reeën te voorkomen. De proef gaat vier jaar duren. Er is 24 kilometer weg in de proef betrokken: zes kilometer op de Utrechtse Heuvelrug en achttien kilometer in de Achterhoek.

 

Wachten op privacy instellingen...


Ook kauwen hebben eikenprocessierupsen ontdekt
Het lijstje met vogelsoorten dat eikenprocessierupsen eet, wordt steeds langer. Nu hebben we vastgesteld dat ook kauwen zich tegoed doen aan eikenprocessierupsen. Door de koude start van mei is de ontwikkeling van de eikenprocessierupsen iets vertraagd. De komende week beginnen de eerste rupsen met nestvorming. De meerderheid van de nesten zal pas begin juni gevonden worden.

Tour de Frans
Zaterdag 18 mei is bij Banisveld in het natuurgebied Kampina bij Oisterwijk de 'Tour de Frans' officieel geopend. Boswachter Frans Kapteijns kreeg de uitkijktoren 'cadeau' van Natuurmonumenten toen hij met pensioen ging. Vanaf de toren is er een prachtig uitzicht over het natuurgebied.

 

Wachten op privacy instellingen...

 

Wachten op privacy instellingen...

 

Natuurtip
Vrijdag 24 mei is de landelijke dag van het Nationaal Park.
Onze mooiste natuur in Nederland willen we bewaren en beschermen. Daarom hebben we in Nederland twintig Nationale Parken. Samen vertellen zij het verhaal van de Nederlandse natuur. Het zal je niet verbazen dat de Loonse en Drunense Duinen ook hierbij horen. Hier vind je één van de meest uitgestrekte stuifzandgebieden van West-Europa. De 'Brabantse Sahara' bestaat uit dertig vierkante kilometer stuifzand dat nog steeds vrij rond kan waaien. Ga vrijdagavond 24 mei om halfacht 's avonds mee met onze duingids, geniet van deze Brabantse natuurparel en leer meer over de geschiedenis en het unieke van dit landschap.

De tocht duurt tot halftien 's avonds. De route is zo'n tien kilometer lang. Er wordt vertrokken vanaf de parkeerplaats bij Herberg De 3 Linden aan de Giersbergen 8 in Drunen. Honden zijn niet toegestaan tijdens deze wandeling.

Vooraf aanmelden is noodzakelijk. Deelnemers wordt gevraagd om kwart over zeven aanwezig te zijn, zodat de groep op tijd kan vertrekken.

Voor vragen is IVN Brabant, te contacteren via telefoonnummer 088- 500 3110 of [email protected] .

App ons!

Heb je een foutje gezien of heb je een opmerking over dit artikel? Neem dan contact met ons op.