De financiële bom is aan het barsten: waarom worstelen gemeenten zo met de jeugdzorg? [OVERZICHT]
- Mei 2019: jeugdzorginstelling Juzt heeft ernstige financiële problemen en krijgt miljoenenlening.
- Mei 2019: wethouders van regeringspartijen CDA, ChristenUnie, D66 en VVD sturen een brandbrief naar de Tweede Kamer over de tekorten in de jeugdzorg. 25 Brabantse wethouders schrijven mee aan de brief. De brief volgt op een noodkreet van een week eerder door de Vereniging voor Nederlandse Gemeenten.
- December 2018: Boxtel, Oosterhout, Deurne, Landerd en Leudal sturen brief met noodkreet naar minister vanwege de tekorten.
- November 2018: 17 Brabantse gemeenten krijgen geld uit speciaal noodfonds omdat hun tekorten op de jeugdzorg relatief groot zijn.
Wanneer zijn de problemen begonnen?
De gemeenten wijzen gezamenlijk naar de invoering van de nieuwe Jeugdwet in 2015. Daarin staat dat niet langer het Rijk, maar gemeenten verantwoordelijk zijn voor de jeugdzorg. Bij de invoering werd direct een forse bezuiniging doorgevoerd. Het idee was dat de gemeenten de jeugdzorg efficiënter en dus goedkoper konden organiseren. Maar in de praktijk komt daar nog weinig van terecht.
Dat komt volgens veel gemeenten omdat het aantal jongeren dat gebruik maakt van de jeugdzorg is gestegen (11 procent in Brabant). Er zijn meer mensen die hulp nodig hebben, maar er is minder geld om dat van te doen.
LEES OOK: De muziekschool wegbezuinigen of schrappen rotonde? Geld gemeenten raakt op door tekorten jeugdzorg
Wat betekenen de tekorten bij gemeenten?
De meeste gemeenten zeggen niet te willen snijden in de jeugdzorg, omdat ze het heel belangrijk vinden. Maar in de praktijk gebeurt het wel steeds vaker. 'Het water staat ons aan de lippen. Wij worden als wethouders gedwongen te bezuinigen op dingen die we juist hard nodig hebben', zo schrijven de wethouders in de gezamenlijke brief aan het kabinet en de Tweede Kamer.
Mede door bezuinigingen is de West-Brabantse jeugdzorgorganisatie Juzt in de financiële problemen gekomen. In Eindhoven gaat de GGzE een speciale school voor kinderen met autisme sluiten. De wachtlijsten bij hulporganisaties blijven een groot probleem. Maar er wordt ook naar hele andere dingen gekeken, Asten bezuinigt bijvoorbeeld op preventie van alcoholmisbruik, Goirle overweegt tonnen aan subsidies voor muziekonderwijs te schrappen.
Dus helemaal afschaffen die wet?
Nee, zeggen veel gemeenten én experts. Het idee dat gemeenten sneller en beter kunnen ingrijpen wordt nog steeds breed gedragen. Maar dat het nog niet werkt zoals het zou moeten is ook duidelijk. "Het kan op termijn wel. Maar het kost tijd en geld voordat je zover bent", zegt Janine Spoor, wethouder in de gemeente Asten.