Volgens de onderzoekers gaat het om 'de beste' clubs in de hoogste amateurklassen in Brabant en Zeeland'. Welke clubs het precies zijn, is niet bekend. Ze hebben onder voorwaarde van anonimiteit meegedaan aan het onderzoek.

Omvang criminele activiteiten onduidelijk
In Brabant en Zeeland zijn honderden voetbalclubs. Het is onduidelijk of de vijf verenigingen waar het speelt of speelde, het topje van de ijsberg vormen of uitzonderlijke gevallen zijn. Ook wagen de onderzoekers zich niet aan uitspraken over de omvang van de criminele activiteiten. Opdrachtgever Taskforce Brabant-Zeeland durft (nog) geen conclusies te verbinden aan het onderzoek.

De Taskforce heeft de eerste onderzoeksresultaten vroegtijdig naar buiten gebracht zodat de Tweede Kamer het komende week alvast kan bespreken.

Louche sponsors
Uit de voorloper van dit onderzoek, in 2018 ook uitgevoerd door Tilburg University en Bureau Bruinsma, kwam al naar voren dat er in (gemiddeld) één op de drie Nederlandse gemeenten louche weldoeners actief zijn, zoals foute sponsors bij voetbalclubs.

LEES OOK: Onderzoek dubieuze weldoeners: hoe 'knuffelcriminelen' met zwart geld de bovenwereld sponsoren

In het rapport dat binnenkort verschijnt, staan elf incidenten die de onderzoekers op het spoor kwamen bij vijf clubs. Zoals: 'Binnen de seniorenteams, het bestuur en de sponsoren zitten veel personen die worden gelinkt aan het criminele circuit en onder andere aan Satudarah. De voetbalclub dient als ontmoetingsplek. Er werden door deze groep meerdere malen feesten of barbecues georganiseerd op de vereniging.'

Criminele sponsors willen leuk gevonden worden
Satudarah werd in 2015 al in verband gebracht met een voetbalclub in Oost-Brabant. Spelers droegen toen shirts met het logo van de inmiddels verboden motorclub. Of het om dezelfde club gaat, is onbekend. Het is criminele sponsors vaak te doen om de status, 'leuk gevonden worden'. "Als je een club sponsort die kampioen wordt, vindt iedereen je een held", zegt de Tilburgse hoogleraar Toine Spapens die het rapport heeft geschreven.

Samengevat kwamen hij en zijn mede-onderzoekers de volgende voorbeelden van criminele inmenging tegen:

• Dubieuze sponsors die zich profileren in de media
• Infiltratie van criminele trainers en spelers in de club
• Talentvolle spelers worden aangetrokken en met zwart geld betaald. Er circuleren tonnen rond binnen een club
• Drugshandel in de kantine
• Reisjes voor bevriende spelers die worden betaald door foute sponsors
• Bestuur heeft niks meer te zeggen, criminelen maken de dienst uit
• Meerdere promoties waarvan de indruk bestaat dat die door misdaadgeld werden gestimuleerd.

Halve ton
Er zijn de afgelopen jaren diverse incidenten bij voetbalclubs in het nieuws geweest. De bekendste was de drugsvondst in de voetbalkantine van VV Steenbergen. Ook het supportershome van FC Den Bosch werd in verband gebracht met criminaliteit.

Dat het actueel is, merkte ook voorzitter Stan Gielen van amateurclub Baronie in Breda."Ik werd een paar maanden geleden gebeld door iemand die ik volstrekt niet kende." De man bood hem een halve ton aan. "Hij had in de media gelezen dat Baronie het financieel een beetje moeilijk had". Gielen vertrouwde het niet, googelde hem en ontdekte dat het een Oost-Europese zakenman was en ging niet met hem in zee, zo vertelde Gielen dit weekend aan de NOS. Overigens hoort Baronie niet bij de twaalf onderzochte clubs.

Niets cash afrekenen
De onderzoekers merkten tijdens de gesprekken dat de clubs zich wel bewust zijn van de risico's. Zo zei iemand tegen de onderzoekers: “Ik moet zeggen dat ik veel van dit gesprek heb opgestoken. Dat had ik niet gedacht. Het zet me aan het denken. Ik merk dat we hier zelf nog te weinig aan doen, terwijl er genoeg voorbeelden uit het verleden zijn...”. Ook zijn er suggesties gedaan waar andere verenigingen hun voordeel mee kunnen doen zoals niets cash afrekenen en altijd gesprekken voeren met meerdere bestuursleden.

Persoonlijk ervaring met criminele inmenging
Er is aanvankelijk aan zestien verenigingen gevraagd om mee te doen aan het onderzoek. Vier deden dat niet. Waarom is niet bekend. Van de twaalf clubs die wel mee hebben gedaan, is vooral met de bestuursvoorzitters gesproken Die vertelden vaak persoonlijk ervaring te hebben met (dreigende) criminele inmenging.

De Taskforce is een samenwerkingsverband van gemeenten en instanties zoals het RIEC (Regionaal Informatie en Expertise Centrum), de politie en de belastingdienst. Het doel: het bestrijden van activiteiten van de drugsmaffia, zoals bijvoorbeeld witwassen. Én zorgen dat voetbalclubs zich bewust worden van de gevaren van criminaliteit, ze te mobiliseren en te vrijwaren van criminele elementen, zo zegt de Taskforce.

Voetbalbond KNVB wil nader onderzoek naar criminele inmenging in de sportwereld en een campagne om bestuurders van verenigingen en gemeentes te helpen criminelen te weren bij sportverenigingen, stelde de bond maandag.