Een bijzondere overnachtingsplek met een belevingstuin, voor onder meer families met een kind met een beperking en ouderen die niet veel meer kunnen. Dat wilden ondernemers Dieuwke en Willem Simonis maken van de Johannes de Doperkerk in Lage Zwaluwe. “We wilden recht doen aan wat het gebouw was”, zegt Dieuwke.

Ervaring met het herbestemmen van een kerk hadden ze al. Dieuwke en Willem zijn de drijvende kracht achter restaurant Onze Kerk in het oude kerkgebouw van Hooge Zwaluwe. De ideale kandidaten om de leegstaande kerk in Lage Zwaluwe nieuw leven in te blazen, zou je denken.

Onverwachte nieuwe eisen
Maar de Immanuelparochie liet vorige maand aan haar kerkgangers weten dat de verkoop van de kerk was mislukt. De ondernemers en het parochiebestuur waren samen tot een overeenkomst gekomen, maar het bisdom stelde geheel onverwacht nieuwe eisen aan de verkoop.

Het bisdom, dat uiteindelijk toestemming moet verlenen voor herbestemming, kwam namelijk met een nieuw bidbook op de proppen. Daarin stonden nieuwe eisen waaraan het herbestemmingsplan moest voldoen. De spelregels werden tijdens het spel veranderd. De bisschop oordeelde dat de parkeerplaats niet verkocht mocht worden en dat het bod op de kerk te laag was.

Zeer teleurgesteld
“Dieuwke en Willem ontwikkelden een prachtig herbestemmingsplan voor de kerk”, is de boodschap van het parochiebestuur. “Het parochiebestuur is zeer teleurgesteld over deze plotselinge wending, maar kan zich hier helaas niet tegen verzetten.”

Een bittere pil voor de parochie, zeker omdat het de tweede keer in een jaar is dat de verkoop van de Johannes de Doperkerk in Lage Zwaluwe op deze manier mislukt.

'Bizar'
Dieuwke en Willem probeerden nog een hoger bod te doen. Maar een overnachtingsplek beginnen zonder parkeerplaats, dat zagen ze niet zitten.

Het verhaal uit Hooge Zwaluwe komt Cees Joosen van stichting Cornelius maar al te bekend voor. Na jaren van onderhandelen met de Catharinaparochie over de koop van de kerk in Den Hout met als doel er een multifunctioneel centrum van de te maken, ging het bisdom niet akkoord. Ook in Den Hout kwam het bisdom met een bidbook.

“Daar staat vooral in wat niet mag”, zegt Joosen. “Dat er bepaalde dingen niet mogen, prima. Maar zo veel regels is bizar.”

Opnieuw te koop
De stichting, opgericht door inwoners van Den Hout, zou de Corneliuskerk voor een het symbolische bedrag van 1 euro overnemen. Daarnaast zouden ze 150.000 euro krijgen als vergoeding voor het achterstallig onderhoud. Maar dat plan kreeg geen goedkeuring van het bisdom. In plaats daarvan wordt de kerk nu te koop gezet voor 230.000 euro.

Het conflict in Den Hout liep zo hoog op, dat de stichting zelfs een kort geding aanspande tegen de Catharinaparochie om ze te dwingen verder te onderhandelen. De inwoners van Den Hout verloren. Want, zo oordeelde de rechtbank, het bisdom is degene die uiteindelijk bepaalt.

“We hebben ons gericht tot bisschop Jan Liesen. Maar brieven, e-mails en belletjes worden niet beantwoord of we worden terugverwezen naar de parochie”, zegt Joosen.

Nieuwe regels bisdom maken verkoop moeilijk
Het is de vraag of het ooit lukt om de kerkgebouwen een nieuwe bestemming te geven. Haast is geboden, want de gebouwen hebben achterstallig onderhoud. Volgens de Immanuelparochie is de verkoop van de kerk in Lage Zwaluwe er ‘niet eenvoudiger op geworden’ door de nieuwe regels die de bisschop heeft bepaald. Maar veel kan het kerkbestuur daar niet aan doen.

“Het is jammer dat het zo is gelopen”, zegt ook pastoor en voorzitter van de Catharinaparochie Han Akkermans in reactie op de gang van zaken in Den Hout. “De doelstelling van de stichting Cornelius heeft van meet af aan onze sympathie gehad. Hopelijk is het niet het definitieve eindpunt. Maar het bisdom heeft zijn eigen verantwoordelijkheid daarin, ook als je dat niet leuk vindt.”

Reactie Bisdom
In een schriftelijke reactie zegt Marc de Koning, woordvoerder van het bisdom, dat er 'zorgvuldig en afzonderlijk' naar de verkoop van de kerken is gekeken. Ook zegt hij dat het nooit een geheim is geweest dat het bisdom de verkoop kan blokkeren. 'Voor verkoop is altijd een bisschoppelijke goedkeuring nodig. Dat zijn geen nieuwe eisen.'

Het bisdom kwam pas na lange tijd onderhandelen bij beide kerken met een bidbook. Daarover zegt De Koning: "Het bisdom is er twee jaar geleden mee begonnen. Gaandeweg is dit uitgerold bij alle verkoopprocessen." Wat er in het bidbook staat wil het bisdom niet zeggen. "Het is geen openbaar document, maar alleen bedoeld voor serieuze kopers."