Het is warm zo in het topje van de molen, maar dat lijkt de kinderen niet te deren. Doodstil luisteren ze naar het verhaal van Ad, secretaris van het Airborne Comité. Het verhaal over de Amerikaanse soldaat die pas 22 jaar oud was toen hij in diezelfde Eerdse molen werd doodgeschoten door een Duitse sluipschutter. De kogel doorboorde zijn hart, en belandde achter hem in de muur van de molen. Daar zit die nog altijd in.

Sergeant Jacob Wingard
Ad van de Laar laat een foto zien van Jacob Wingard en vraagt de kinderen wat ze denken als ze naar de foto kijken. "Dat hij nog zo jong is", zegt een meisje. Ad vertelt dat de soldaat nog maar één dag in Eerde was toen hij sneuvelde. "Ook hij had plannen voor de toekomst, net als jullie. Hij had een opleiding gedaan en wist misschien al wel wat hij wilde worden. Maar de oorlog kwam ertussen en zo liep het allemaal anders."

Op zondag 17 september 1944 landden honderden parachutisten in de omgeving van Eerde. Onder hen dus Jacob Wingard. Zij moesten samen met militairen die boven Veghel werden gedropt, proberen om de route tussen Sint-Oedenrode en Uden te veroveren en open te houden voor de doortocht van het Engelse legerkorps. Op dat moment was er in Eerde geen Duitser te bekennen, maar dat duurde niet lang. Op 18 september 1944 stond Wingard op de uitkijk in de molen. De Duitsers hadden dat snel in de gaten en schakelden Wingard uit.

Schuilkelder
Er werd in de dagen erna hard gevochten in en om Eerde. Bewoners van het dorp moesten schuilen in de schuilkelders. Ook de kinderen gaan de schuilkelder in de molen in. Een klein, donker gat. Geluidsopnames van overvliegende bommenwerpers en mortierinslagen maken het plaatsje compleet. "Zo was het dus écht", zegt Yannick Jussen van het Airborne Comité.

"Jullie mogen hier over een paar minuten weer uit, maar sommige gezinnen zaten hier wel uren en uren opgesloten. In andere delen van Nederland moesten mensen wel eens weken in zo'n schuilkelder verblijven." De kinderen zijn stil. Eng, dat moet het geweest zijn. Dat snappen ze allemaal.

Piet Vissers
Na de les in de schuilkelder mogen de leerlingen praten met Piet Vissers. Hij was 10 jaar oud toen er in de straten van Eerde werd gevochten om de vrijheid. In de boerderij van zijn ouders werden onderduikers opgevangen. Vaak jonge jongens die tijdens verlof uit de Duitse werkkampen de benen namen en zich dus moesten verstoppen. Piet mocht niets zeggen over de vreemde werknemers van zijn vader. "We mochten niks weten en we mochten niks zeggen", zegt Piet.

Toch ging het de onderduikers in het kleine dorp best goed af. Op zondag gingen ze bijvoorbeeld gewoon mee naar de kerk. "Hier in het dorp woonden ook wel mensen die 'aan de verkeerde kant' zaten (heulden met de Duitsers, red.) maar die durfden dat niet aan te geven hoor! Dat riskeerden ze niet, bang dat ze door de dorpelingen een kopje kleiner zouden worden gemaakt!"

'Hij had toekomstdromen, net als wij'
Klasgenootjes Jisse en Sil vinden het allemaal heel interessant. Vooral het verhaal over de omgekomen soldaat in de molen heeft indruk gemaakt. Jisse: "Ik vind het vooral erg dat hij zo hard zijn best heeft gedaan maar dat hij er niet meer bij was om te zien dat het allemaal was gelukt."

Sil vult aan dat hij nog zo jong was. "Hij had ook toekomstdromen net als wij." Dat ze nu zorg mogen dragen voor het monument vinden de meiden bijzonder. "Het is goed om de mensen te herdenken die hun leven hebben gegeven om ons te bevrijden. Ik vind het wel heel belangrijk dat dat ook wordt doorgegeven", zegt Sil.

Monument
De dag word afgesloten met het daadwerkelijk overdragen van de verantwoordelijkheid voor het monument. Na de zomervakantie is de huidige groep 7, groep 8 geworden. De kinderen krijgen een speciaal speldje op hun kleding. Een duif in de vorm van een fakkel, de fakkel van de vrijheid. Groep 8 speldt op bij groep 7. Zo wordt de vrijheid symbolisch doorgegeven. Het wordt een bijzonder jaar voor de aanstormende leerlingen van groep 8.

In september is het 75 jaar geleden dat Eerde werd bevrijd. Dat vraagt om een extra mooie herdenking. De kinderen kunnen met de opgedane kennis extra goed hun best doen om er iets moois van te maken.