'Volop drugsresten in riolen en rivieren en wat dat voor gevolgen heeft, weet niemand'
Deze week werd duidelijk dat het aantal zichtbare drugsdumpingen in bossen en andere verlaten gebieden is afgenomen in Brabant. De conclusie dat er dus minder geproduceerd wordt, is te eenvoudig. "Het grootste deel verdwijnt onzichtbaar in het riool. Hoeveel dat precies is, is lastig te meten", zegt Van de Graaf. "Maar in tachtig procent van ons rioolwater zijn drugssporen te vinden."
Vorig jaar was er een onderzoek van het wateronderzoeksinstituut KWR. Daaruit bleek dat er minimaal één flinke drugslozing per week rondom Eindhoven werd gedaan. Op de hoogste piekdag kwam er twaalf kilo xtc voorbij de waterzuivering in Eindhoven. Maar het merendeel van de dumpingen gaat onzichtbaar voorbij omdat het vermengd wordt met heel veel gewoon rioolwater.
In de kleinere waterzuiveringsinstallatie in Baarle-Nassau vielen de dumpingen wel op. Daar werd in 2016 en 2017 de waterzuivering zelfs stilgelegd omdat die door drugsafval verstopt was geraakt. "Bij een grote lozing stijgt de zuurtegraad en dat doodt de bacteriën die het water schoonmaken", vertelt Roger Vingerhoeds, zuiveringstechnoloog Waterschap Brabantse Delta. De schoonmaakkosten bedroegen 70.000 tot 80.000 euro per keer.
Het is bijna onmogelijk om de vervuiler te vinden. "Ons rioolstelsel is vergelijkbaar met ons vatenstelsel. Je hebt een grote stroom met vervuild water. Op die stroom komen duizenden vertakkingen uit. Welke straat of welk adres voor de vervuiling zorgt, is niet te achterhalen", zegt Van de Graaf van Waterschap De Dommel.
Impact onduidelijk
Waterzuiveringsinstallaties kunnen het water niet helemaal schoon krijgen, er blijft altijd iets achter. Wat de gevolgen hiervan zijn is niet duidelijk. "Wat er wel weten is dat bijvoorbeeld vissen en insecten ander gedrag vertonen. Zo wordt de baars minder agressief en uiteindelijk zelf prooi. De libelle krijgt kleinere larven, maar verder weten we niet wat de gevolgen zijn", zegt de waterkwaliteitsdeskundige.
En dan blijft het dumpen in sloten en meren onbesproken. Hoeveel in oppervlaktewater verdwijnt is ook niet te meten. "In Diessen kleurde het gras laatst oranje en in de naastgelegen sloot stroomde water met een raar kleurtje", vertelt Van de Graaf. "Veel blijft ongezien en verdwijnt in de bodem." Nog zo'n voorbeeld waarbij je het wel zag maar er niet is gemeten, is de drugsboot in Moerdijk.
Ongezien
Een oplossing hebben Van de Graaf en Vingerhoeds ook niet, behalve dat er meer aandacht moet komen voor dit onzichtbare probleem. De grote winnaar is en blijft de drugscrimineel die ongezien zijn afval kan lozen en daarbij geholpen wordt door ons gigantische rioolstelsel waarin zijn afval een speld in een hooiberg blijft.