Waarom voetbalt iemand met een egel of schiet iemand een kat dood met een luchtbuks?
Het is vaak een thema in films of boeken: moordenaars die eerst ‘experimenteren’ op dieren voordat ze menselijke slachtoffers maken. “De overlap is ongeveer zeventig procent”, verzucht Endenburg. Ongeveer zeventig procent van alle mensen die dieren mishandelt maakt zich ook schuldig aan geweld tegen kinderen of andere vormen van huiselijk geweld.
'Dé dierenmishandelaar'
Nienke Endenburg werkt ook al ruim dertig jaar aan de faculteit diergeneeskunde in Utrecht werkt als gezondheidspsycholoog. Ze weet maar al te goed dat dierenmishandeling en mishandeling van mensen vaak hand in hand gaan. Ze weet ook dat er genoeg uitzonderingen zijn. Volgens Endenburg heeft het daarom geen enkel nut dierenmishandelaars als een homogene groep daders te bestempelen. “Dé dierenmishandelaar bestaat niet”, vertelt ze.
“Het kan zijn dat iemand een slechte dag heeft gehad en thuis helemaal losgaat op de hond. Andere mensen halen vooral sadistisch genot uit dierengeweld. We zien ook veel daders die alleen in groepsverband mishandelen, meestal omdat mensen elkaar op kunnen jutten. En dan zijn er nog gevallen als dierenverwaarlozing, seksueel dierengeweld en daders die eigenaren chanteren door hun huisdieren pijn te doen.”
Copycatgedrag?
Ook in Brabant was het de afgelopen dagen meermaals raak. In Tilburg leek het studenten een goed idee om glas bier met daarin een goudvis op te drinken. Het filmpje belandde op Dumpert.nl. In Schijndel werd een kat doodgeschoten met een luchtbuks en is de andere kat van het gezin nog altijd spoorloos. In Oss moest een jonge egel worden ingeslapen omdat jongeren hem gebruikten als voetbal. Dat heeft zelfs tot onterechte bedreigingen geleid.
De verhalen hebben iets gemeen: ze haalden de media. Als daders van dierenmishandeling elkaar kunnen opjutten, kan er dan ook sprake zijn van bijvoorbeeld kopieergedrag?
“Onwaarschijnlijk”, zegt Endenburg. “Als jij in de krant leest dat iemand zijn konijn heeft beschoten, besluit jij dan ook je konijn te beschieten? Dat is waar het wringt. Het zou natuurlijk kunnen dat sommige nieuwsberichten mishandelaars op een bepaald luguber idee brengen. Maar als zij die inspiratie niet hadden opgedaan uit de krant, hadden ze wel iets anders verschrikkelijks met een dier gedaan.”
Volgens haar is het vooral belangrijk te beseffen dat mensen die dieren mishandelen dat doen omdat ze een bepaald gerief uit halen. “Lol bijvoorbeeld. Er zijn best veel mensen die het bijvoorbeeld grappig vinden om te kijken wat er gebeurt als ze de poten van een dier afzagen. Dat klinkt vreemd, maar sommige mensen worden er gewoon blij van dieren te mishandelen.”