'Dit is een culturele ramp van de bovenste orde', brand verwoest groot deel van landgoed Haarendael
Hoe het vuur is ontstaan, wordt onderzocht. "Er is niemand aangehouden", vertelt de politiewoordvoerster.
'Bestrijden brand was eerste prioriteit'
Of er een verband is tussen de brand die vorige week woedde op het landgoed Haarendael en de brand van zaterdagavond, valt volgens de woordvoerster 'op dit moment helemaal niets te zeggen'.
"Het bestrijden van de brand was onze eerste prioriteit, het onderzoek volgt daarop."
Van seminarie naar drugslab
Landgoed Haarendael dateert uit 1836 en is een rijksmonument. Haarendael was lange tijd een seminarie, een opleidingsinstituut voor geestelijken. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd het gebouw door de Duitsers gebruikt als gevangenis. Vanaf 1967 kwam het pand in handen van de Stichting Haarendael. In het gebouw woonden toen mensen met een verstandelijke beperking. In 2012 verhuisden de bewoners en kwam het gebouw leeg te staan. In oktober 2018 werd in een deel van het gebouw een drugslab aangetroffen.
'Dit is onvervangbaar'
"Dit is een ramp van de bovenste orde", verzucht volkscultuurkenner en 'cultuuractivist' Paul Spapens bij het zien van het verwoeste Haarendael. "Dit is onvervangbaar. Dat geldt natuurlijk voor elk monument, maar in Haarendael werden tijdens de Tweede Wereldoorlog door de Duitsers mensen opgesloten. Burgemeesters, hoogleraren. Gijzelaars werden, als er een Duitser kwaad was gedaan, daar gefusilleerd. Dat is regelmatig gebeurd. Net nu 75 jaar bevrijding wordt herdacht, gebeurt dit. Dit raakt me echt. Zo had je hier een kamer waar vroeger aan de lopende band doodvonnissen werden uitgesproken. En de zalig verklaarde Peerke Donders - van wie ik groot fan ben - studeerde hier."
Daarnaast was hij bevreesd voor de gevolgen voor het museum over de Tweede Wereldoorlog dat hier was gevestigd. "Ik ben daar verschillende keren gaan kijken. Daar liggen onvervangbare spullen. Van kampuniformen en veel materiaal van het beruchte Englandspiel." Maar veel van die spullen zijn bewaard gebleven, laat een woordvoerder van de Veiligheidsregio weten.
'Constant rotzakkerij'
De oorzaak van de brand wordt nog onderzocht. Maar volgens Spapens was er 'constant rotzakkerij' rond Haarendael. "Er werd ingebroken en brand gesticht. Ik vind dat je als eigenaar de verantwoordelijkheid hebt hierop te letten."
De eigenaar van het complex laat telefonisch weten dat hij 'al jarenlang bezig was om het gebouw antikraak te laten bewonen'. "Maar de overheid werkte niet mee." Volgens hem leek het er de laatste tijd eindelijk op dat het toch zou gaan lukken, maar de beslissing werd opnieuw uitgesteld. "En nu is het te laat."
Kapel gespaard
De eigenaar is blij dat de kapel gespaard is gebleven. Alle documenten van de stichting Vriendenkring Haaren 40-45 zijn volgens hem behouden. Wat er nu met het verwoeste gebouw gaat gebeuren, weet hij nog niet.