Op de dikke, stalen deuren staan teksten die ex-patiënten er zelf in hebben gezandstraald. Teksten als: 'Iemand alleen laten die hulp nodig heeft. Help je door alleen te laten?' Of soms een enkel woord: 'Onbegrepen'.

Lysanne Ossewaarde loopt met kunstenares Marlies van Weelden langs de deuren. Soms raakt ze er één aan. Ze leest de teksten, soms moet ze even slikken. Lysanne is ervaringsdeskundige. Ooit zat zij zelf achter zo'n deur: "Het was verschrikkelijk, heel vernederend, heel eenzaam", zegt ze erover.

Gooien en schoppen
Lysanne zat met zichzelf in de knoop: "Ik wist niet hoe ik moest praten, dus ik ging het op een andere manier uiten. Ik was zo machteloos dat ik mezelf niet meer onder controle had. Soms was ik agressief. Gelukkig niet naar mensen, maar wel door met dingen te gooien of tegen dingen aan te schoppen. En soms ook door mezelf te beschadigen."

In de isoleercel was een bel. "Daar duwde ik wel eens op, maar dan kwam er niet echt iemand." Lysanne had het gevoel dat ze aan haar lot werd overgelaten: "Ik had hulp nodig, maar werd weggestopt."

Mensen beschadigd
Directeur van GGZ Breburg Sandra Vos vindt dat de isoleercel veel te lang is gebruikt: "We hebben daar mensen echt mee beschadigd. We maakten de dingen waarvoor ze bij ons zijn en waarvoor we ze willen helpen eigenlijk erger in plaats van beter."

Schaamte
De isoleercel was er altijd, was een gegeven. Stapje voor stapje, door te luisteren naar cliënten, ontdekte Vos dat-ie weg moest: "Ik heb echt met schaamte gevoeld en gedacht: wat hebben we gedaan? Als je je realiseert dat je mensen op het diepst van hun ellende, hun angst, boosheid en wanhoop alleen hebt gelaten. Terwijl je eigenlijk voor ze wilt zorgen."

Ze gaan voortaan anders met hun cliënten om, zegt de directeur: "Veel meer volgen, aanvoelen en vragen. Dan ontstaat er vaak al rust. We vragen ook echt: wat helpt jou? Waaraan kunnen we zien als het niet goed met je gaat? We hebben een betere omgeving gemaakt om te herstellen. Dus niet meer in je eentje achter een gesloten deur."

Afgesloten hoofdstuk
Met Lysanne kwam het gelukkig goed, ondanks haar traumatische ervaring met de isoleercel. Dat-ie in de ban is gedaan, vindt ze geweldig: "Het is goed om te zien dat het een afgesloten hoofdstuk is. Voor mezelf, maar ook voor de hele psychiatrie. Het is zoiets onmenselijks, niet meer van deze tijd."

Het kunstwerk 'Bewogen deuren voorbij' op het GGZ-terrein in Tilburg wordt officieel geopend op dinsdag 17 september.