Video

Met parachutisten en tanks kwam eindelijk de bevrijding

17 september 2019 om 08:08
nl
Een mooie nazomerdag, in september 1944. Brabanders komen net uit de kerk en beginnen aan hun vrije zondagmiddag in bezet Nederland. Plots wordt de rust verstoord door bombardementen. In de verte doemt een vloot op van honderden transportvliegtuigen. Boven Son, Veghel en Grave springen massaal parachutisten uit de toestellen. Op deze dag begint de bevrijding van Brabant en de grootste luchtlanding aller tijden.
Profielfoto van Willem-Jan Joachems
Geschreven door

Het moet een adembenemend schouwspel zijn geweest. Twintigduizend para's dwarrelen richting de Brabantse heidevelden. Aan boord van een van de geallieerde toestellen zit een radioreporter die een intrigerend verslag opneemt, met het geluid van ontploffende luchtdoelgranaten om hem heen.

Een uurtje na de parachutisten landen bij Son ook nog ruim 50 zweefvliegtuigen met radioapparatuur, jeeps en medische voorzieningen. De paratroopers van de 101e Airbornedivisie - de Screaming Eagles - moeten de bruggen bij Son (Wilhelminakanaal), Sint Oedenrode (Dommel) en die bij Veghel (Aa en Zuid-Willemsvaart) bezetten. Bij de Maasbrug in Grave krijgen de mannen van de 82e Airbornedivisie die taak.

Ook in Gelderland zijn er landingen. Veel para's zijn veteranen van D-day in Normandië. Deze sprong maken ze bij daglicht. Hij verloopt grotendeels geslaagd. Alleen bij kasteel Heeswijk landt een bataljon op de verkeerde plek. Ze moesten naar Veghel.

Wachten op privacy instellingen...

De para's krijgen amper te maken met Duits verzet. Alleen in en rond Son moeten ze een paar kanonnen uitschakelen. Alle Brabantse bruggen krijgen ze onbeschadigd in handen, behalve die in Son. Als ze dichterbij komen blazen de Duitsers hem op. Paratroopers kunnen over de brokstukken toch oversteken.

De grondtroepen maken zich intussen op voor de aanval over land. Kanonnen beschieten eerst de Duitsers in hun loopgraven daar en vervolgens trekt een kolossaal grondleger Brabant binnen die middag, richting Valkenswaard.

Al snel worden ze in de bossen bij Borkel en Schaft onder vuur genomen. Duitse eenheden slagen er in negen Shermantanks uit de schakelen. De weg raakt versperd. De geallieerden roepen luchtsteun op. Jachtbommenwerpers bestoken de Duitse stellingen met raketten.

Wachten op privacy instellingen...

Na hevige gevechten bereiken de grondtroepen die avond Valkenswaard. Bij Son hebben militairen van de genie een kleine noodbrug gemaakt zodat ze zich kunnen ingraven aan de Eindhovense kant.

Dag 1 van Operatie Market Garden in Brabant is uiteindelijk geslaagd. De verliezen zijn beperkt gebleven, ze hebben voet aan de grond gekregen. Maar het grote minpunt is dat de verrassingsaanval nu al vertraging heeft opgelopen en dat de Duitsers zich voorbereiden op nieuwe tegenaanvallen.

Volg dinsdag ook het liveblog over de gebeurtenissen van uur tot uur op en rond Hell's Highway.

Wachten op privacy instellingen...

App ons!

Heb je een foutje gezien of heb je een opmerking over dit artikel? Neem dan contact met ons op.