Bevrijder Maczek zag Bredanaars als vrienden en de stad dankt hem nog steeds
De bekendste plek die door Maczek en zijn mannen bevrijd wordt, is Breda. Maar voordat de Polen daar zijn, leveren ze eerst zware strijd in Frankrijk. Bij de slag om Falaise komen tussen de duizend en tweeduizend Polen om.
Begin oktober 1944 begint de aanval vanuit België, richting het noorden. Eerst wordt de grens bij Baarle-Nassau overgestoken. Daarna willen de bevrijders verder trekken naar Breda, maar bij Alphen stokt de opmars. Drie weken zit er geen vooruitgang in. Dan trekt Maczek met zijn troepen naar Breda.
De generaal houdt zijn mannen voor dat Nederlanders, en dus ook de Bredanaars, hun vrienden zijn. Maczek wil de bevolking en de stad heel houden. Daarom zet hij geen tanks in. Dan zouden ruiten sneuvelen en gebouwen beschadigd raken, alleen al van het getril van de voertuigen. Maczek laat de infanterie de stad in trekken. Zij bevrijden Breda straat voor straat.
Een behoorlijk aantal van zijn militairen sneuvelt tijdens de bevrijding van Breda. Door de beslissing van Maczek zijn er vooral Poolse slachtoffers te betreuren en vallen er weinig doden onder de burgers.
Maczeks aanpak schept een bijzondere band tussen de Polen en Breda. Nog steeds is Breda en zijn de Bredanaars Maczek en zijn mannen dankbaar. De band tussen de Polen en bevolking wordt versterkt door het feit dat de Poolse militairen na de bevrijding van Breda nog vijf maanden in de regio blijven. Er ontstaan vriendschappen en verschillende soldaten vinden een leuk meisje in de regio en stichten een gezin. Maczek zelf moet door. Voor hem eindigt de Tweede Wereldoorlog in de buurt van het Duitse Wilhelmshaven. Daar is hij als Duitsland capituleert.
Held van Breda
Generaal Stanislaw Maczek is - en blijft - een held voor Bredanaars, maar in eigen land is hij dat niet. Om politieke redenen kan hij niet terug naar Polen. Hij komt opnieuw in Groot-Brittannië terecht waar hij simpele baantjes doet.
Breda vergeet hem niet. Regelmatig wordt Maczek naar Nederland gehaald om hem in Breda te eren. De Poolse generaal kan Breda ook niet loslaten. Zijn wens is om na zijn dood bij zijn manschappen in Breda te worden begraven. In 1994 overlijdt Maczek en zoals hij wilde, wordt hij te rusten gelegd op het ereveld voor omgekomen Poolse soldaten in Breda. Zijn graf is langzamerhand een soort bedevaartsoord aan het worden. Er komen steeds meer mensen, vooral ook Polen, die Maczeks graf bezoeken
Brabant Remembers
Brabant staat uitgebreid stil bij het einde van de Tweede Wereldoorlog, 75 jaar geleden. Brabant Remembers doet dit aan de hand van 75 bijzondere verhalen van Brabanders over de impact van de oorlog op hun leven. De uitgebreide verhalen zijn ook te lezen op de site van Brabant Remembers. De app Brabant Remembers is ook te downloaden in de App Store en via Google Play.