Het verbinden van de naam van de in onze provincie geboren kunstschilder aan het project is een gedurfde en slimme keus, vindt dr Moniek Hover van de Breda University of Applied Sciences, het voormalige NHTV. Er worden echter ook kanttekeningen geplaatst.

'Begrenzing' van park
Het op het eerste oog gekunstelde park is gesitueerd in een gebied dat komt te liggen tussen de steden Eindhoven, Den Bosch, Waalwijk en Tilburg. Bij deze steden denk je niet direct aan landschappelijke waarde, maar hier liggen toch ook (delen van) de Loonse en Drunense Duinen, de Kampina, het Groene Woud en de Oisterwijkse Vennen. De plannen spelen in op de liefde voor de natuur. Brabants vierde Nationaal Park moet de omgeving waar Van Gogh heeft gewoond en geschilderd in leven houden en een nieuwe, toeristische en economische impuls geven.

Op de dag dat hij afscheid nam als boswachter van Natuurmonumenten, werd Frans Kapteijns gevraagd als ambassadeur van het project. Hij hoefde er nauwelijks over na te denken. Frans is, dat mag bekend zijn, een natuurliefhebber bij uitstek en Van Gogh had zijn hart eveneens aan het Brabantse landschap verpacht.

'Fan geweest'
“Bovendien heb ik altijd iets met hem gehad. Ik ben precies honderd jaar nadat hij in Zundert op de wereld kwam, geboren. En ik ben altijd een fan van zijn werken geweest. Van de manier waarop hij zijn gevoel voor de natuur, zijn beleving, wist uit te drukken.”

Een kwart van zijn werk maakte Van Gogh in Brabant. Op ongeveer veertig plekken in de provincie is hij ooit werkzaam geweest of heeft hij er gewoond. Kapteijns vindt het geweldig dat het Van Gogh Nationaal Park hieraan structureel aandacht wil besteden: “We zouden eens wat trotser mogen zijn op wat Brabant voort heeft gebracht.”

'Grote kansen'
Moniek Hover, lector aan de hogeschool in Breda, kan zich erin vinden. Ze roemt de levendigheid en de verscheidenheid van onze van oudsher ‘boerenprovincie’ en de combinatie natuur-cultuur-platteland-stad, die veel kansen bieden. Hover doelt vooral op bezoekers die enkele dagen in de provincie willen verblijven. Ook haar is nog onbekend hoe het Nationaal Park daadwerkelijk aan de weg gaat timmeren, maar ze ziet wel ‘grote kansen’.

Hover: “Brabant heeft veel meer te bieden dan De Efteling of de Beekse Bergen, het heeft veelzijdige bestemmingen. Belangrijk is wel dat je weet hoe je invulling aan dit thema wil geven en dat de beleving van het park overeenkomt met de verwachtingen van bezoekers. Maar volgens mij is Vincent van Gogh een ijzersterk merk om Brabant meer op de kaart te krijgen.”

'Gemakkelijk publiciteit'
Vincent van Gogh dus als vliegwiel om het toerisme en de natuur een steun in de rug te geven. Ton de Brouwer, Van Gogh-deskundige sinds jaar en dag, heeft er zo zijn bedenkingen bij. Hij vindt dat de naam van de schilder steeds meer te pas en te onpas wordt gebruikt. Maar de Nuenenaar heeft er ook wel begrip voor.

“Het park krijgt met deze naam een aantrekkingskracht waarmee je gemakkelijk publiciteit kunt genereren”, beaamt De Brouwer. “Het is niet voor niets dat ooit ook is overwogen om Eindhoven Airport naar Van Gogh te noemen. Er moet een naam op worden geplakt, maar los van het feit dat hij even op school in Tilburg heeft gezeten, heeft hij bijvoorbeeld amper iets met deze stad te maken gehad.”

Uitbuiting en devaluatie van de naam liggen op de loer, meent De Brouwer. “Het is nog niet zo erg dat ik denk dat Van Gogh zich in zijn graf zal omdraaien als hij eens wist wat er allemaal met zijn naam te koop is. Maar je ziet het ook in Amsterdam waar de meest uiteenlopende snuisterijen aan Rembrandt worden gelieerd. Ik snap het wel, het is niet te voorkomen.”

Twijfels over park
Hij zal er donderdag in Udenhout dan ook bij zijn, net als vertegenwoordigers van de gemeenten Breda, Etten-Leur, Zundert en Waalre. De drie eerstgenoemde gemeenten hadden aanvankelijk wat reserves. Ze waren aanvankelijk 'als homeland van Van Gogh' wat minder betrokken bij de oprichting van het VGNP, maar ze zien nu een meerwaarde van het initiatief.

De gemeente Waalre vroeg zich, net als enkele andere gemeenten af, wat het park precies gaat inhouden. Ook moest ze bij zichzelf nagaan in hoeverre Waalre iets met het thema Van Gogh heeft, voordat net als door andere gemeenten een eenmalige bijdrage van 10.000 euro zou worden overgemaakt. Door uiteindelijk ‘ja’ te zeggen denkt ook deze gemeente dat ze, met de andere deelnemers, mee kan denken over de vorm en inhoud van het VGNP. Het park zou mogelijk interessant kunnen worden voor 'internationals' die in deze gemeente willen wonen en recreëren.

LEES OOK: Grote verrassing voor Biesbosch: met wildcard bij mooiste natuurgebieden van Nederland

De andere nationale parken in Brabant zijn De Biesbosch, Grenspark De Zoom-Kalmthoutse Heide, De Groote Peel en De Loonse en Drunense Duinen.