Europese hoornaar
Op de autoruit van de familie Smeulders zat een zwartgeel insect met aan de voorkant wat rood. Wat voor dier is dit, vroeg Ilse Smeulders zich af. Wel, we hebben hier te maken met een Europese hoornaar. Europese hoornaars behoren tot de familie van de echte wespen, die men ook wel papierwespen noemt. De Europese hoornaars kunnen gemakkelijk 3,5 centimeter lang worden, Aziatische hoornaars tussen de 3,5 en vier centimeter. In het algemeen zijn hoornaars niet agressief, maar als ze zich moeten verdedigen dan steken ze. Zo’n steek is pijnlijk, maar het gif is minder krachtig dan dat van een honingbij. Om hun larven te voeden, gebruiken ze dit gif om insecten te doden. Nadat de doodsteek vermalen ze het insect tot een papje. Dit papje geven ze aan de larven, die vervolgens het volwassen dier een zoete vloeistof geven. Met deze vloeistof krijgen ze weer energie om te kunnen vliegen en nog meer insecten te vangen. Deze hoornaar zal overigens een van de laatsten van dit jaar zijn, want ze sterven allemaal. Op de bevruchte vrouwtjes, de koninginnen, na.

Albino akkerdistel
Guillaume Thijssen kwam deze witte plant tegen op een bospad in Limburg en hij vroeg zich af welke plant dit is. Zulke volledig witte bladeren heb ik ook nog nooit gezien, maar het zou weleens een volledig albino akkerdistel kunnen zijn, te meer deze plant tussen allemaal akkerdistel staat, waardoor een vergroeiing en pigmentverstoring gemakkelijk kan optreden. Platte, witte bladeren kunnen niet verder groeien, want ze kunnen geen voedsel door middel van fotosynthese halen. Een lang leven is een dergelijke plant dus niet gegeven.

Gewone franjezwam
Op de foto die ik kreeg van Gerda van Leuken zie je een heel mooie chocoladebruine, enigszins waaiervormige zwam met aan de rand een lichtere bruine kleur. We hebben hier te maken met de gewone franjezwam. Deze zwammen komen vooral voor op zandgronden en dan vooral in naaldbossen. Soms kun je de gewone franjezwam ook op heidevelden aantreffen. Het zijn echte saprofyten, die op strooisel of op en rond stammetjes leven.

Rups koninginnenpage
Op de foto van André van Drunen zie je een heel fraaie wittige rups met oranje en zwarte stippen. We hebben hier te maken met de rups van de koninginnenpage. Rupsen van de koninginnenpage eten vooral planten van de schermbloemige familie. Op wilde peen zie je deze rupsen dan ook heel vaak zitten. Je zal deze rupsen en vlinders dan ook vaak zien bij bloemrijke graslanden en moestuinen. De vlinders en rupsen vinden daar genoeg te eten. Als de rupsen worden aangevallen, nemen ze een dreighouding aan en verspreiden tegelijkertijd een doordringende (ananas)geur. Verpoppen doen de rupsen laag in de kruidlaag op een stengel van een van de schermbloemigen. Vanaf eind april kun je dan de eerste koninginnenpages tegenkomen.

Grote parasolzwam
Op de foto die ik kreeg van W. Meijerink zie je een grote beige hoed met bruine spikkels. Deze paddenstoel met hoed en steel heeft de fraaie naam grote parasolzwam. Door die grote hoed lijkt deze paddenstoel wel een beetje op een parasol. In een jong stadium is de hoed van grote parasolzwammen bolvormig en lijkt de paddenstoel; meer op een trommelstok voor pauken. Pas later wordt die hoed platter. Grote parasolzwammen zijn saprofyten en leven in weinig of niet bemeste graslanden Daar vallen ze door hun grootte meteen op. Je kunt deze paddenstoelen ook aantreffen in bermen, maar ook in gemengde en volledige loofbossen. Dan wel op voedselarme grond. Onder echte paddenstoelenliefhebbers - en dan bedoel ik eters - is deze paddenstoel vrij populair. De fraaie hoed wordt dan gegeten als een soort schnitzel.

Boswachter Evert Thomas zag nog nooit zoveel paddenstoelen in Drentse bossen
Wie het bos inloopt kan er niet omheen: overal staan paddenstoelen. Boswachter Evert Thomas beantwoordt vijf vragen over de massale paddenstoelengroei.

Boomwurger gevonden in Lauwersmeergebied
Afgelopen zomer is in het Lauwersmeergebied een boomwurger aangetroffen. Deze oorspronkelijk uit Oost-Azië afkomstige klimplant wordt in de Verenigde Staten en Nieuw-Zeeland als een invasieve exoot beschouwd. Dankzij de snelle herkenning en het optreden van de boswachter is voorkomen dat deze exoot zich verder kan verspreiden in het gebied.

Boomwurgers kunnen doorgegeven worden via Verspreidingsatlas en Waarneming. Let daarbij vooral op de aanwezigheid van vruchten. Geef het door als je vruchten ziet. De vruchten van de boomwurger blijven tot ver in de herfst aan de plant zitten. Meer informatie over de Boomwurger in Europa is te lezen in deze risicoanalyse van het Nederlands Expertise Centrum Exoten (NEC-E).

Scheppen in Brabantse sloten
Woon jij in Noord-Brabant en wil je meer leren over het monitoren van de plaatselijke visstand en waterplanten? Meld je dan aan voor een van de excursies die georganiseerd worden vanuit het Waarnemersnetwerk Noord-Brabant. Ook in het najaar van 2019 vinden er weer leuke activiteiten plaats.

Zaterdag 19 oktober is er een vissenexcusie bij de Dommel in Eindhoven. Op de RAVON-agenda of de FLORON-agenda vind je nog meer activiteiten.

Wil je in de toekomst ook een bijdrage leveren aan het Waarnemersnetwerk Noord-Brabant? Stuur een mail naar [email protected]. Voor de vissenactiviteiten en voor de waterplantactiviteiten naar [email protected].

Natuurtip
Woensdag 16 oktober kun je van een tot zes uur 's middags onbeperkt genieten van de Oisterwijkse bossen. Aanmelden kan via deze link.

De natuur toegankelijk kunnen natuurorganisaties niet alleen. Dankzij een bijdrage van de Nationale Postcode Loterij hebben ze samen met Groen en Handicap, de Speeltuinbende, HandicapNL en Het Gehandicapte Kind de afgelopen drie jaar tientallen natuurgebieden en speelnatuurplekken toegankelijk gemaakt. Met hulp van Ieder(in), de organisator van de Week van de Toegankelijkheid, willen we hier nu grote bekendheid aan geven.

Programma :

1. Speelnatuur van OERRR:Speel om twee en vier uur 's middags samen met de boswachter en de Speeltuinbende een stoer spel.

2. Gezinsactiviteit Herfst en paddenstoelen: Gewapend met spiegeltje en vergrootglas ontdekken we met de boswachter van alles over paddenstoelen.

3. Gezinsactiviteit Diersporen:In het bos leven veel dieren, je ziet ze alleen niet altijd. Samen speuren we naar hun sporen.

4. Boswachter Bootcamp: Doe de Boswachter Bootcamp! Ontdek de beesten in het bos.

5. Op pad met de herfst-speurtas: Zelf op ontdekkingstocht in het bos, met leuke opdrachtjes onderweg.

6. Op pad met de boswachter:De tochten duren een uur en de afstand is tussen de twee en drie kilometer. De boswachter past zijn tocht aan naar behoefte van zijn bezoek.

7. Op pad met de boswachter inclusief gebarentolk

8. Groot Speijck-route: Je kunt ook op eigen gelegenheid het gebied verkennen via de toegankelijk gemaakte route.

9. Workshop met HandicapNL: Praktische tips voor mensen die in een rolstoel zitten, of mensen die willen ervaren hoe het is om in een rolstoel te zitten en het bos in te gaan.

10. Workshop CRDL: Demonstratie ‘The Cradle’ door Ilse van der Put. Iedereen kan aanschuiven om te ervaren wat de CRDL, winnaar van de Nationale Zorg Innovatie vakjuryprijs 2018, doet.

11. Mattia& The Matranga’s laten hun JAZZ-repertoire horen.

12. Convoi Exceptional verzorgt een spetterend optreden in de kas tegenover het bezoekerscentrum.