Het begint op deze herfstdag in 1944 met een drie uur durende beschieting met kanonnen op de hoofdstad van Brabant. Daarna zet een grondleger zich in beweging. Er doen vier divisies mee. De eerste fase van de aanval heet ‘Alan' en start vanuit de streek rond Geffen en Oss. Het is de voorhoede van de 53e Welsh Divisie.

Lees verder onder de foto's.

Vanuit Heeswijk is het de 7e 'Desert Rats' Pantserdivisie die in actie komt. Uit Schijndel en omgeving komt de 51e Highland Divisie in beweging. En vanuit Best, richting Tilburg, gaat de 15e Schotse divisie de vijand uitschakelen.

Vlammenwerper-tanks
Commandant Ross leidde de legermacht die ook bestaat uit onder meer Cromwelltanks. Bij de aanval worden verder de indrukwekkende vlammenwerper-tanks ingezet, de Crocodiles. De Britten staan in Den Bosch tegenover de zwakke 712e Divisie van generaal Friedrich Neumann.

Ook de geallieerde luchtmacht komt op deze eerste dag van Pheasant volop in actie. Typhoons van vliegbasis Volkel vuren raketten af op vijf plekken bij Boxtel en Berlicum. De geallieerden vermoeden dat daar mogelijke Duitse hoofdkwartieren zijn.

Tientallen burgers
Typhoons van vliegveld Welschap in Eindhoven bombarderen gebouwen op onder meer op de Graafseweg in Den Bosch. Maar de bommen landen te ver van het hoofdkwartier, in de woonwijk. 27 burgers sterven en tientallen raken gewond.

De eerste dag verloopt chaotisch maar de geallieerden doorbreken de Duitse frontlijn met succes. Vijfhonderd Duitsers geven zich over. Maar Den Bosch wordt vandaag nog niet bereikt.

Alles draait om Antwerpen
Pheasant moet er ook voor zorgen dat Duitsers weg gaan uit de Zeeland en Brabant. De haven van Antwerpen moet nu echt open voor bevoorrading.

Intussen arriveren nog steeds legerversterkingen in het gebied. Het is de 104e ('Timberwolf') divisie. Rechtstreeks uit Amerika, aangekomen op 7 september in Cherbourg, zonder frontervaring en naar het noorden vervoerd om de strijd aan te gaan. Vandaag vestigen ze hun hoofdkwartier in Oostmalle, niet ver van de grens met Brabant. In de omgeving zijn de Britten in gevecht met Duitsers. Die proberen bij Wuustwezel de verbindingsweg tussen Antwerpen en Breda te heroveren. Geallieerde nachtaanvallen leveren meer dan vierhonderdvijftig krijgsgevangenen op. Verderop in de grensstreek wordt met een snelle verrassingsaanval de Belgische grensplaats Essen bevrijd. De belangrijke weg naar Roosendaal ligt binnen handbereik.

Duitsers blazen hoge gebouwen op
Op een paar kilometer afstand, tussen Essen en Roosendaal, ligt grensdorp Nispen. Daar vernielen de Duitsers alles om de opmars van de geallieerden maar te vertragen. Overal waar Duitsers wegtrekken richten ze vernielingen aan. Vaste doelwitten zijn kerktorens, want die worden gebruikt als uitkijkpunt voor de artillerie. Zo gaat de monumentale kerktoren van Nispen gaat de lucht in. De toren is gebouwd in 1772 en wordt met springstof in een paar seconden teruggebracht tot een hoop puin.

Veel dorpen en steden zien in deze periode in Brabant hoge gebouwen zoals kerken verdwijnen. Een stad als Bergen op Zoom alleen verliest door toedoen van het ‘sprengkommando’ drie kerken. Maar ook bruggen, fabrieken en watertorens gaan eraan.

De kranten van 1944
Jan de Wit uit Rosmalen verzamelt kranten uit de oorlog en wij mochten in zijn archief kijken. Op zondag 22 oktober 1944 verschenen er geen kranten. Daarom plaatsen we alvast de kranten van 23 oktober. Wil je een van deze kranten nalezen, klik dan hier.