Den Bosch is nog niet bevrijd. De stad beleeft opnieuw een bloedige dag vol geweld en vernietiging van historische gebouwen.

De geallieerden hebben het grootste deel van Den Bosch in handen. Dankzij een Baileybrug bij Sluis 0 zijn ze overgestoken met pantserwagens. En ze zijn opgerukt tot aan de Dommel. Alleen de weg naar het westen is nog geblokkeerd. Ze moeten de rivier nog over langs het station.

Ze openen de aanval op het monumentale station van Den Bosch, vanuit de binnenstad, over de Stationsweg. Aan de zuidkant gaat een eenheid door de Vughterstraat via het Wilhelminaplein over de zuidelijke brug, waar zware gevechten uitbreken. In het heetst van de strijd maakt een Britse fotograaf daar deze iconische foto's.

Het is een van de meest iconische en aangrijpende foto’s van de bevrijding van Brabant: de dramatische vlucht van meneer Van de Sande en zijn dochters, in de wijk Lombok. Onschuldige burgers in het krijgsgeweld verzeild, op de vlucht.

Tijdens de gevechten maken beide strijdende partijen foto’s en film. De Duitsers tonen het 'heldhaftige verzet' in hun bioscoopjournaal vol propaganda (start ongeveer 7 minuten vanaf het begin).

Bekijk de video en lees daarna verder.

De bezetters geven nog niet op en bieden hardnekkig weerstand. De commandant probeert vanuit Vlijmen een tegenaanval op touw te zetten. Intussen wordt Oisterwijk bevrijd. De Desert Rats breken snel door over Udenhout naar Loon op Zand.

De geallieerden bereiken buiten Den Bosch om, Kamp Vught en en kunnen kort daarna ook het dorp bevrijden. De bevrijders veroveren steeds meer gebied ten zuiden van Den Bosch. Tilburg is het volgende doel.

Amerikaanse versterking
Westwaarts, in de grensstreek, onder Zundert en Achtmaal , krijgen de Amerikaanse Timberwolves hun vuurdoop. Hun opmars start hier. De militairen van de 104e infanteriedivisie komen daar meteen midden in de gevechten terecht.

De Timberwolves zijn mannen van 18 of 19 jaar oud. Ze komen recht van de middelbare school, volgden daarna een korte opleiding, staken de oceaan over en kunnen nu aan de bak. Alleen de oudere officieren zoals commandant Terry Allen de La Mesa alias Terrible Terry weten wat oorlog is.

In West-Brabant schuift de frontlinie meer en meer op. Woensdrecht is bevrijd. Maar meteen doorstoten naar Bergen op Zoom is nog niet mogelijk. Er woeden nog steeds gevechten op de Zoomvlietweg, de Balsebaan en ook bij de Wouwse Hil liggen de geallieerden zwaar onder vuur. Fanatieke Duitsers van 16 en 17 jaar oud weigeren zich over te geven en blijven vuren.

Beide partijen zien dat deze Wouwse Plantage een strategisch knooppunt is in de bevrijding van West-Brabant. Vanuit hier is een doorstoot naar het meest ideaal.

Tankgracht
De Duitsers hadden dit al van verre aan zien komen. Ze hebben een tankgracht laten aanleggen die loopt tussen Bergen op Zoom en Roosendaal. Een speciaal door dwangarbeiders gegraven kanaal, op sommige plekken wel acht meter breed en vier meter diep. Na hevige strijd kunnen de bevrijders onder Wouw eindelijk de tankgracht oversteken en verder.

Alternatieve routes zijn er niet omdat onder Bergen op Zoom overal mijnenvelden liggen.

Lindonk
De Calgary Highlanders proberen tevergeefs het hoger gelegen bosgebied van Lindonk te veroveren. Vanaf die plek kunnen de Duitse sluipschutters de opmars naar over de Zeeuwseweg nog steeds verstoren. Maar er zijn te weinig soldaten. Ook met tanks lukt het niet. Het is voor de Canadezen een droevige dag. In Ossendrecht begraven ze 49 gesneuvelde mannen van de Black Watch.

Een paar kilometer verderop in Bergen op Zoom loopt de spanning op in het stadhuis. Ortskommandant Schmidt en chef Von der Heydte eisen de evacuatie van de stad. Iedereen moet naar Dordrecht vertrekken, binnen 24 uur. De burgemeester van Bergen op Zoom weigert dat en zegt dat het onmogelijk is omdat er 25.000 inwoners zijn en 20.000 vluchtelingen. De Duitsers accepteren het verhaal en leggen zich er bij neer.

Buiten vernielen terugtrekkende Duitsers intussen overal in de stad bruggen. Ze richten versperringen op en wegblokkades. Ook elders zijn tekenen van terugtrekking.

Parachutistenschool
De baas van de Duitse para’s, overste Von der Heydte, is vertrokken uit Das Weisse Haus, villa Mattemburgh. Aan de andere kant van Bergen op Zoom heeft hij een nieuw hoofdkwartier opgezet. Een van de hoofdrolspelers van het Duitse verzet tijdens de bevrijding in Brabant, krijgt bevel om zijn commando over te dragen.

Op een cruciaal moment moet hij weg, naar Berlijn. Daar wordt hij door rijksmaarschalk Hermann Göring hoogstpersoonlijk onderscheiden met het ‘Ridderkruis met eikenloof’ voor zijn inspanningen op de Brabantse Wal. Berlijn wil dat hij commandant wordt van de parachutistenschool in Nederland, in Aalten.

Maar zijn promotie duurt maar kort. Al snel krijgt hij weer een nieuwe taak. Een geheime opdracht, want er is een groot offensief gepland voor half december in de Ardennen ...

De kranten van 1944
Jan de Wit uit Rosmalen verzamelt kranten uit de oorlog en wij mochten in zijn archief kijken. Wil je de krant van deze dag in 1944 ook nalezen, klik dan hier.