Boer Arno wil protesteren, maar geen Groningse taferelen: 'Als we daarvoor gaan, blijf ik thuis'
Verschuren voegt er nog aan toe: "Wat daar gebeurd is, siert de sector niet." De veehouder benadrukt dat de sfeer vrijdag bij het provinciehuis in Den Bosch wezenlijk anders was. Honderden Brabantse boeren lieten daar hun gezicht zien tijdens het extra debat over de stikstofproblematiek. "Dat verliep vreedzaam."
Trekkers toch weer naar Den Bosch?
Vrijdag lijkt alweer lang geleden, want er is sindsdien veel gebeurd én veranderd op stikstofgebied. In verschillende delen van het land boekten boeren een opvallend succes. Overijssel, Friesland, Drenthe en Gelderland gooiden hun strenge stikstofregels, die nog maar kort van kracht waren, overboord. Loont het niet de moeite om, met of zonder trekker, toch nog eens richting provinciehuis te gaan in plaats van de rivieren over te steken?
Erik van Oosterhout, koeienboer uit Made, vindt van niet: "In Den Bosch hebben we ons punt al gemaakt. En op 25 oktober, als de provincie gaat besluiten over het stikstofbeleid, dan zijn we er weer."
Dus gaan de trekkers woensdag de provincie uit. Halte 1 is in Bilthoven, bij het RIVM. Halte 2 is Den Haag. Het RIVM is onder meer in het boerenvizier omdat er grote woede is over de manier waarop in Nederland de ammoniak-concentratie in de lucht wordt gemeten. Zo staat een van de zes meetstations in Vredepeel, net over grens van Brabant met Limburg, dicht bij een kippenstal. En dat maakt de metingen hoogst onbetrouwbaar, stellen de boeren. Van Oosterhout: "En dat vanaf thuis blijven roepen, helpt niet." De boer benadrukt: "Ik hoop wel dat iedereen zich daar weet te gedragen."
Dat hoopt en verwacht ook Janus Scheepers, boer én bestuurslid van de ZLTO: "Ik verwacht dat boeren uiting geven aan hun ongenoegens maar dat de dag ordelijk zal verlopen. Het wordt wel steeds massaler. De spanningen nemen op het moment bijna per uur toe. Boeren, jong en oud, voelen allemaal wat dit dossier betekent voor hun bedrijf en voor hun gezin."
Geen grapjes
Op dinsdag 1 oktober gingen boeren, op weg naar Den Haag, met hun trekkers op de snelweg nog van links naar rechts op muziek van Snollebollekes. Een kleine twee weken later was voor dat soort grapjes in Groningen geen ruimte. Heeft dat effect op de publieke opinie, die in elk geval tot maandag bijzonder positief leek? Gerwin Nijs, melkveehouder in Rijsbergen: "Mensen die de agrarische sector een warm hart toedragen, snappen wel dat die paar boeren die nu negatief in het nieuws zijn, niet representatief zijn voor de hele sector." ZLTO-man Janus Scheepers voegt daaraan toe: "Het wordt voor iedereen ook steeds duidelijker hoe onevenredig hard de boeren gepakt worden."
Boer Erik van Oosterhout verwacht ook dat de steun vanuit de bevolking onverminderd groot is. "En dat ligt niet eens per se aan ons als boeren. Wat ik vaak merk is dat heel veel mensen op verschillende gebieden ontevreden zijn over hun eigen situatie. En over hoe dingen voor hen in Nederland geregeld zijn. Ik denk soms dat veel mensen een bepaalde trots voelen nu de boeren zich zo roeren. Omdat ze dat zelf misschien ook wel zouden willen doen."
Voedselvoorziening plat
Maar, en dat kunnen de boeren niet vaak genoeg benadrukken, niet zoals in Groningen. Dat vindt ook Gerwin Nijs. Maar verbazen doet het hem niet dat de sfeer daar ronduit grimmig werd toen het geduld van de boeren flink op de proef werd gesteld. "De maat is vol. De gevolgen van het stikstofbeleid op de bedrijfsvoering zijn zo groot. We worden keihard geraakt. De emoties lopen hoog op, het is een keer genoeg. Ik sluit ook niet uit dat de voedselvoorziening straks een keer wordt platgelegd. Den Haag moet gaan voelen dat ze niet zonder ons kunnen."
In onderstaande video vertellen mensen op straat hoe ze over de boerenprotesten denken.