De Limburgse boeren gingen dinsdag naar het provinciehuis in Maastricht om te protesteren tegen de strengere stikstofregels. Die wil de provincie Limburg graag handhaven, maar het bestuur deed maandag wel concessies aan de boeren.

Concessies die melkveehouder Ard van Calis ook in Brabant graag zou willen zien. Want de verschillen met Limburg, voor Ard dus slechts 500 meter weg, worden nu wel erg groot. Maar het is niet makkelijk uit te leggen. Wie met boer Ard aan de keukentafel gaat zitten, komt terecht in ingewikkelde verhalen over fosfaatrechten, 'latente' ruimte en staldering.

'Gehaaide diefstal'
Een van de belangrijke concessies die de provincie Limburg dinsdag aan de boeren deed, heeft te maken met fosfaatrechten.

"Stel je hebt een vergunning voor 180 koeien", legt boer Ard uit. "En je stal heeft een capaciteit voor 155 koeien, maar je hebt er 140 staan. In Brabant mag je dan al niet meer verder dan 140 koeien en verlies je de fosfaatrechten voor 40 dieren. In Limburg mag je nog groeien naar 155 koeien en mag je de fosfaatrechten houden. Wat Brabant doet is gewoon een hele gehaaide diefstal." Den Haag heeft nog een wetsvoorstel hierover in de maak.

'Braafste jongetje van de klas'
De nieuwe regels worden er dus ook niet makkelijker op. "Zelfs wij snappen het niet. De grote lijnen kan ik wel volgen, maar de details niet meer. Ik moet echt deskundigen inhuren als ik een vergunning aanvraag. Die deskundigen zijn niet goedkoop. En die zitten zich dus uren in te lezen. Ook kan een Brabantse deskundige niet ingeschakeld worden voor een vergunning in Limburg, zo verschillend zijn de regels."

In de ogen van Ard van Calis is het Brabantse provinciebestuur met haar strenge regels om de uitstoot van stikstof terug te dringen 'het braafste jongetje van de klas'. De grote verschillen met Limburg zijn hem al jaren een doorn in het oog. Sommige Brabantse boeren in de grensstreek hebben dan ook een locatie van het bedrijf in het Limburgse.

'Meer ruimte om te groeien'
Volgens Van Calis hebben Limburgse boeren meer tijd om hun vergunningen aan te vragen en meer ruimte om te groeien. Dat begon al een aantal jaren geleden toen de provincie Brabant besloot om de ammoniakuitstoot van de boeren eerder aan te pakken. Afgesproken was dat stallen in 2028 aangepast moesten zijn, nu moet dat al in 2022. In Limburg hebben boeren nog gewoon tot 2028 de tijd.

Ook gaat Limburg soepeler om met boeren die willen ontwikkelen. "Als je in Brabant 100 vierkante meter wilt bijbouwen, moet je ergens anders 120 vierkante meter kopen en afbreken. Stalderen heet dat." Limburg heeft zo'n regel niet. "Daar zijn binnen een bestaande situatie nog allerlei groeimogelijkheden. In Brabant is dat niet meer aan de orde."

'Meer waardering'
De trekker van boer Ard staat al klaar. Volgende week vrijdag gaat ook hij demonstreren. "Ik ben bang voor een verpaupering van het platteland hier. In Asten-Heusden zijn al elf melkveehouders gestopt."

"Ik heb melkkoeien, ik ben er heel trots op, ze gaan naar de wei. Maar wij worden neergezet als de grootste vervuilers die er zijn. Ik zou graag meer waardering willen."