2008 - 2010
160 Nederlandse natuurgebieden worden benoemd tot Natura 20000-gebied. Het betekent dat daar strenge Europese regels gelden. De titel Natura 2000 betekent dat de natuur in zo'n gebied bijzonder is en moet worden beschermd.

Brabant heeft 22 van zulke gebieden, zoals bijvoorbeeld de Biesbosch, de Loonse en Drunense Duinen, het Ulvenhoutse Bos, de Mariapeel en de Strabregtse Heide.

Veel mensen weten al lang dat de stikstof in de Natura 2000-gebieden een probleem is. Door stikstof gaan planten beter groeien, maar het zijn niet altijd de planten die in dat gebied van oorsprong voorkomen. Andere planten trekken ook andere insecten en beesten aan; kortom, door een overdosis stikstof verandert het karakter van een natuurgebied.

Van de Nederlandse Natura 2000-gebieden krijgt driekwart zoveel stikstof te verwerken dat de oorspronkelijke natuur dreigt te verdwijnen. Dat is dus in strijd met de Europese regels. Veel van de stikstof komt uit agrarische bedrijven.

2009
In Nederland wordt al lang over het mestoverschot gepraat. In 1972 waarschuwt milieuorganisatie Natuur en Milieu voor de gevolgen van al die mest.
In 2009 tekenen de Brabantse boerenorganisatie ZLTO en de provincie een convenant waarin afgesproken wordt dat Brabantse stallen in 2028 veel minder ammoniak uitstoten.

Ammoniak die uit mest komt, slaat als stikstof neer in natuurgebieden. Van alle stikstof in de Natura 2000-gebieden, is volgens metingen ruim veertig procent afkomstig uit de landbouw. Veertig procent komt uit het buitenland en de overgebleven twintig procent komt uit het verkeer, de industrie en de huishoudens.

2015
Het Rijk komt met het Programma Aanpak Stikstof (PAS). Wie iets nieuws wil ondernemen moet aantonen dat de totale hoeveelheid stikstof niet groeit. De provincies geven de vergunningen af.

Het PAS komt in de plaats van eerdere maatregelen die vooral met zonering werken. Omdat stikstof zich door de lucht verspreidt, zijn dat soort maatregelen weinig effectief.

2017
De provincie Brabant gaat de confrontatie aan. De deadline die de in 2009 is afgesproken voor de aanpassing van de stallen wordt naar voren geschoven. De provincie komt met een verordening dat Brabantse stallen al in 2022 veel minder stikstof uit mogen stoten. Eerder was 2028 de afspraak. Het is een compromis; gedeputeerde Johan van den Hout (SP) wilde de deadline aanvankelijk op 2020 zetten.

2018
Brabantse boeren stappen naar de rechter; ze willen dat de rechter het besluit van de provincie terugdraait. Die zaak is nog steeds niet behandeld. Dat er zo'n zaak is aangespannen, heeft geen invloed op de beslissing van de provincie. De deadline staat nog steeds op 2022.

2019 (mei)
De Raad van State maakt een eind aan de PAS. De conclusie is dat er te makkelijk vergunningen worden afgegeven. Er wordt onvoldoende gecontroleerd of antistikstof-maatregelen ook daadwerkelijk werken.

Een van de partijen in de geruchtmakende zaak is de Brabantse werkgroep Behoud De Peel.

Door de beslissing van de Raad van State kunnen er geen vergunningen meer worden afgegeven. Niemand weet meer hoe ammoniak en stikstof nu getoetst moeten worden. 'Nederland zit op slot', is een veelgehoorde verzuchting; ABN-Amro becijfert dat voor 42 miljard euro aan bouwprojecten onzeker is geworden.

Het kabinet geeft oud-minister Remkes opdracht een oplossing te verzinnen.

2019 (juni)
De Rekenkamer komt met een rapport waarin staat dat de overheid te weinig greep heeft op stikstof. De Rekenkamer - een belangrijke adviseur van de rijksoverheid - vindt dat er duidelijke normen moeten worden gesteld die ook worden gehandhaafd.

42 procent van de stikstof die in Natura 2000-gebieden terechtkomt, komt uit de landbouw. De rekenkamer noemt stallen, mestopslag en het uitrijden van mest als belangrijke bronnen. Volgens de Rekenkamer moet er ook meer toezicht komen om fraude met mest te voorkomen.

In bijna alle Brabantse natuurgebieden komt nog steeds meer stikstof terecht dan goed is voor de natuur.

2019 (juni)
Na de statenverkiezingen krijgt Brabant een coalitie van VVD, D66, PvdA, CDA en GroenLinks. De coalitie komt met een regeerakkoord waarin staat dat vastgehouden wordt aan het afgesproken stikstofbeleid.

Boerenorganisatie ZLTO vindt dat jammer. De ZLTO is bang dat het naar voren schuiven van de deadline boeren in de problemen zal brengen.

2019 (september)
D66 kamerlid Tjeerd de Groot gooit de knuppel in het hoenderhok door te pleiten voor een halvering van de veestapel. Volgens hem is het de enige manier om te zorgen voor een werkelijke vermindering van stikstof.

Volgens het CBS heeft Brabant in 2018 bijna tienduizend boerenbedrijven. De provincie telt bijna zes miljoen varkens. Sinds 2000 is het aantal boerenbedrijven met zo'n veertig procent gedaald. Het aantal varkens is in die tijd iets toegenomen.

Het idee dat een vermindering van het aantal dieren de enige manier is om iets aan de stikstofproblemen te doen, leeft bij veel milieuorganisaties al veel langer.

2019 (september)

Oud-minister Remkes komt met een rapport. Het stuk heet 'Niet alles kan' en het is nadrukkelijk een eerste rapport. Voor de zomer van 2020 moet er een volgend stuk komen.

Remkes wil een 'gebiedsgewijze benadering'; maatregelen die aanwijsbaar effect hebben op natuurgebieden in de buurt. Wat de landbouw betreft, wil Remkes een sanering van boerenbedrijven op plekken waar dat echt effect heeft.

De ZLTO vindt dat stikstofproblemen niet alleen door de boeren moeten worden opgelost.

2019 (oktober)
Op 1 oktober reizen duizenden boeren op de trekker naar het Malieveld in Den Haag. De boeren hebben het gevoel dat zij van alles de schuld krijgen en protesteren tegen de vele regels waarmee ze rekening moeten houden.

Minister Carola Schouten belooft de boeren dat er geen gedwongen vermindering van het aantal dieren komt. Tjeerd de Groot (D66) die de boeren ook wil toespreken, wordt de microfoon uit de handen gepakt.

Het is het begin van een tijd waarin boeren op allerlei plekken demonstreren. Onder druk van de protesten draaien sommige provincies besluiten over stikstof terug.

2019 (oktober)
De Brabantse Milieu Federatie presenteert een plan om stikstof aan te pakken. De BMF vraagt de provincie dwang niet uit te sluiten bij verandering van de intensieve veehouderij. De BMF wil in 2030 in alle natuurgebieden de stikstof verminderen tot de kritische grens waarbij de natuur niet meer wordt aangetast

2019 (oktober)
Het CDA zet de verhoudingen op scherp in de Brabantse coalitie. De partij komt met een brief waarin gepleit wordt voor het verlichten van stikstofregels. Volgens het CDA komt Brabant dan weer op één lijn met andere provincies waarin strenge regels ook zijn aangepast.

Oktober wordt zo een maand met barstjes in de Brabantse en de landelijke coalitie. Bovendien zitten niet alle provincies meer op één lijn en is onduidelijk of nu de provincies of het Rijk het initiatief gaan nemen om een oplossing te zoeken.

Vrijdag volgt weer een nieuwe stap in de discussie over de boeren. Volgens hen zorgt de provincie ervoor dat veel boeren geen andere keuze hebben dan stoppen. Brabant is veel te streng, menen ze. En daarom trekken ze vrijdag massaal naar het provinciehuis in Den Bosch om hun stem (weer) te laten horen.