PFAS (poly- en perfluoralkylstoffen) is de naam voor een groep chemische stoffen. Het zijn hele handige stofjes en daarom zijn ze in de industrie veel gebruikt. Bijvoorbeeld bij het waterdicht maken van kleding, bij het maken van blusschuim en bijvoorbeeld bij antiaanbakpannen.

Van een groot deel van de PFAS-stofjes is inmiddels duidelijk dat ze behoorlijk giftig en ook kankerverwekkend zijn. PFAS die in de natuur terecht komen, breken vrijwel niet af.

Helmond
Brabanders zouden PFAS kunnen kennen, omdat dit uit het bedrijf Custom Powders in Helmond zijn weggelekt. Ook kwamen ze onder meer in een moestuincomplex terecht. Na metingen bleek er toen geen sprake te zijn van gevaren voor de volksgezondheid. De groenten konden gewoon worden gegeten, benadrukte de gemeente toen.

De bij Custom Powders weggelekte stof heette GenX. Dat is een van de chemische stoffen die onder PFAS vallen. Ook bij Chemours in Dordrecht zijn PFAS gelekt. Op Schiphol is PFAS in de grond terechtgekomen doordat een brandblusinstallatie lekte.

De bedrijven die woensdag in Den Haag protesteren, verzetten zich tegen een strenge norm van de rijksoverheid voor grond waarin PFAS is gevonden. Door die norm moeten de ondernemers extra voorzichtig omgaan met die grond. Ze zijn bang dat dat tot vertragingen gaat leiden bij bouwprojecten. Op het Malieveld willen ze machines demonstreren die door de nieuwe PFAS-norm stil staan.

Hoe veel zit er nou?
Het rijk wil de norm verruimen maar daarvoor moet het RIVM onderzoek doen. Dat onderzoek moet leren hoe veel PFAS er gemiddeld in Nederland in de bodem zit.

Het RIVM dacht dat onderzoek na de zomer van 2020 klaar te hebben. Dat plan ging ervan uit dat de organisatie zelf op allerlei plekken in Nederland monsters zou nemen. Het RIVM gaat nu meetgegevens gebruiken die op gemeente- en provinciehuizen al beschikbaar zijn. Dat zijn samen veel minder gegevens dan het RIVM in eerste instantie wilde, maar daardoor kan er wel over ongeveer een maand een eerste verantwoorde schatting van de hoeveelheid PFAS in de Nederlandse bodem kan worden gemaakt. Het RIVM gaat overigens ook gewoon door met het plan voor de langere termijn.

Nog een maand wachten
De sommen van het RIVM moeten dus leren hoeveel PFAS er in Nederland in de bodem zit. Daarop kan het rijk dan weer een norm baseren wat er moet gebeuren met grond die wordt hergebruikt. Op die uitslag moeten de ondernemers dus nog minstens een maand wachten.