Video

Stuifmail zondag 3 november: rozengal, honingzwam, kruisspin, koninginnenpage en parasolzwam

3 november 2019 om 08:45
nl
In de rozenbottels groeit een vreemde pluim. Wat is dit voor pluim en was deze nuttig om te gaan slapen? Frans Kapteijns beantwoordt deze en andere natuurvragen in Stuifm@il.
Profielfoto van Frans Kapteijns
Geschreven door

Rozengal
Op de rozenbottels zit een vreemd warrig organisme en sommige mensen melden aan Loes Westgeest dat het vogelpoep is, maar dat gelooft ze niet. Het is inderdaad geen vogelpoep maar een gal met de naam rozengal. De rozengalwespen leggen in het voorjaar eitjes op de plek waar oorspronkelijk blaadjes zouden gaan groeien. Op die plek ontstaat dan door woekering van het bladweefsel rozengallen, die met elkaar vergroeien. Hierdoor bestaat een rozengal vaak uit meerdere kamers. Na verloop van tijd gaat de kern van deze rozengal verhouten. Larven van de rozengalwesp overwinteren in de gal en verpoppen in het voorjaar. Bij deze soort komen nauwelijks mannetjes voor en dus vandaar vindt de voortplanting zonder bevruchting plaats. Naast de naam rozengal kom je ook de naam slaapgal tegen. Men dacht namelijk dat je beter kon slapen als je zo’n rozengal onder je kussen stopte.

Gevaarlijk voor de mens
Op de foto zie je een aantal lichtbruine paddenstoelen met op de hoed vaag wat puntjes en An Roelen vraagt of deze paddenstoelen gevaarlijk zijn voor de mens. Deze paddenstoelen zijn zeker niet gevaarlijk voor de mens. Het zijn honingzwammen, waarvan de schimmeldraden leven in de wortels van bomen. Oorspronkelijk kende men maar een soort, maar inmiddels zijn er van het geslacht honingzwam ongeveer veertig soorten bekend. Honingzwammen kan je tegenkomen op levende bomen, als parasiet, maar ook op dode bomen vooral in loofbossen. De echte honingzwam is zelfs goed eetbaar, maar smaakt enigszins prikkelend.

Kruisspin als buurvrouw
Op de foto zie een mooie kruisspin. Kruisspinnen behoren tot de familie van wielwebspinnen. Die zijn zogenoemd omdat al deze spinnen een web maken, dat lijkt op een wiel. Op wereldniveau kent men wel 2999 soorten wielwebspinnen. De kruisspinnen zijn over het algemeen geen schuwe spinnen, terwijl andere spinnen dat zeker wel zijn. Vrouwelijke kruisspinnen worden het grootst en dat is dan maximaal zeventien millimeter. Kruisspinnen bouwen het verticaal hangende web op enige hoogte en vangen dan ook voornamelijk vliegende insecten. Zelf zijn ze vaak prooi van insectenetende vogels. In de herfst vindt de paring plaats en daarna overwinteren ze als eitjes. In de daarop volgende lente komen de eitjes uit en daarna in het volgende jaar worden de kruisspinnen volwassen. Ze hebben dus een tweejarige levenscyclus. Kruisspinnen leven graag op van de wind afgeschermde planten en dan het liefst in beschaduwde delen. Vandaar dus dat kruisspinnen graag in tuinen en parken leven. Wellicht is hierdoor de kruisspin een van de bekendste Europese spinnen geworden.

Mooiste dagvlinder
In de tuin van Mieke van Lierop zit een van de mooiste dagvlinders van ons land namelijk de koninginnenpage. Deze vlinder heeft vleugels die overwegend geel van kleur zijn. Daarnaast hebben de koninginnenpages op de achtervleugel een rode vlek en hebben beide vleugels opvallende zwart-gele tekeningen met blauwe accenten. Tot slot wordt dit geheel afgewerkt met twee langwerpig, zwart gekleurde vleugelaanhangsels. Deze laatste delen worden ook wel vleugelstaarten of vleugelslippen genoemd. De koninginnenpage heeft een spanwijdte van maximaal 75 millimeter en is daarmee de grootste dagvlinder van Nederland. Je komt deze prachtige vlinders het meest tegen bij bloemrijke graslanden en moestuinen. Je komt ze tevens ook tegen in tuinen en parken als daar vlinderstruiken of de plant wilde peen staat. Rupsen van de koninginnenpage eten het liefst van verschillende soorten schermbloemige planten, maar wilde peen heeft een beetje de voorkeur.

Parasolzwam met een knol
Op de foto zie je twee hele fraaie beetje beige paddenstoelen met een bruine steel. De naam van deze paddenstoelen is knolparasolzwam. Naast de grote parasolzwam komt deze knolparasolzwam ook in Nederland veel voor. In het begin is de hoed van deze knolparasolzwam, net als die van de grote parasolzwam, bolvormig. Hierdoor lijken beide soorten paddenstoelen een beetje op een paukentrommelstok. Na enige tijd breekt de bol open en is de hoed mooi bedekt met regelmatig verspreide, witte tot bruine schubben op een wittige ondergrond. De hoed van de knolparasolzwam wordt niet zo groot als die van de grote parasolzwam 40 cm., maar toch wel maximaal 15 cm. De witte lamellen en steel verkleuren roodbruin bij beschadiging. De stevige steel van 10–15 cm lang heeft een verschuifbare ring met franje en een knolvoet die het strooisel opzij duwt.

Een ongelooflijk spektakel
Net als in 2014 trokken er afgelopen week meer dan 20.000 kraanvogels over Nederland naar het zuiden. Een ongelooflijk spektakel.

Wachten op privacy instellingen...

Nog steeds veel atalanta’s te zien
Er zijn nog steeds veel atalanta’s in ons land; het is verreweg de meest waargenomen vlinder deze dagen. Voor een deel zullen ze nog wegtrekken naar het zuiden, maar ook zullen er exemplaren hier blijven. De afgelopen winters hebben veel vlinders het overleefd, maar als komende winter streng wordt, zullen vele atalanta's het niet redden.

Wat te doen met minder schuwe wolven?
De wolf is weer gevestigd in Nederland. In het najaar is de kans groot dat er nieuwe wolven naar Nederland komen. Doordat wolven slim zijn en zich gemakkelijk aanpassen, laten ze zeer uiteenlopend gedrag zien. Wat is nu normaal gedrag? Volgens het Large Carnivore Initiative for Europe is dit afhankelijk van omgevingsfactoren, individuele persoonlijkheid en individuele ervaringen van een wolf.

Gedragsregels voor mensen

Om ervoor te zorgen dat de wolven in Nederland geen brutale wolven worden, moeten wij als mens weten wat we wel en niet moeten doen, namelijk:

• Blijf bij een ontmoeting met een wolf rustig en probeer na te gaan wat het dier wil doen.

• Voer een wolf niet.

• Benader een wolf niet, maar loop rustig weg van de situatie.

• Houd de hond aan de lijn in wolvengebied.

Op deze manier zullen de wolven ook in Nederland bang blijven voor mensen. Dit is in het belang van zowel de mens als de wolf. Lees voor meer informatie het Engelstalige rapport Policy Support Statement: The management of bold wolves

Natuurtip
Zaterdag 9 november kun je van halfacht tot halftien 's avonds op zoek naar bosuilen in Huis ter Heide. De meest bekende uilenroep is die van de bosuil. Het ‘oehoe’ van het mannetje wordt vaak beantwoord met een welluidende kreet van het vrouwtje. In de avonduren is de roep van de bosuil extra indringend. Ga dus mee op pad voor een onvergetelijk avontuur. Spits je oren en wie weet hoor jij de uilen roepen!

Deze nachtelijke wandeling is gericht op volwassenen. (Oudere) kinderen zijn, onder begeleiding van hun ouders, welkom en kunnen zich ook aanmelden.

Vertrekpunt is minicamping De Zwammenberg aan de Zijstraat 20 in De Moer.

 

App ons!

Heb je een foutje gezien of heb je een opmerking over dit artikel? Neem dan contact met ons op.