De stikstof- en PFAS-normen veroorzaken al maandenlang een gespannen sfeer onder boeren en in de bouwwereld. Beide partijen trokken al naar Den Haag om te protesteren en veroorzaakten met hun tocht daarheen lange files op diverse snelwegen.

Om de gemoederen wat te bedaren en de boeren- en bouwsector weer op gang te helpen, besloot het kabinet vorige maand de normen wat op te rekken. Driekwart van de stilgelegde bouw- en baggerprojecten zouden daardoor weer moeten kunnen doorgaan. Dat leek de ergste spanningen wat te verminderen, maar inmiddels zijn de gemoederen weer verhit.

'Het is niet werkbaar voor ons'
"Het komt niet op gang, ook niet met die nieuwe norm", vertelt Johan de Krom uit Etten-Leur. Hij is een van de drijvende krachten van Stichting Bouw in Verzet. "Het is gewoon niet werkbaar voor ons."

"De noodmaatregelen die het kabinet in november afgekondigde, moeten eerst nog goedgekeurd worden door de Eerste Kamer, door de Tweede Kamer en dan moet er nog een vergunning afgegeven worden", verzucht hij. "Wij zien die noodmaatregelen nog niet ingaan. Zolang politiek Den Haag daar geen besluit in gaat nemen, trekt de bouw niet aan en de boeren hebben daar ook last van."

Daarom hebben ze besloten nu de handen ineen te slaan en een nieuwe actie op te zetten. Een datum noemen ze bewust niet. "We hebben wel een dag in beeld, maar we willen wel zeker weten dat er dan tienduizenden machines kunnen die dag", vertelt De Krom. "We gaan met heel Nederland. Alle boeren, alle bouwers... iedereen neemt zijn eigen verantwoordelijkheid hierin. Het zal een actie worden die Mark Rutte in zijn ballen zal raken."

Volgens Mark van den Oever van actiegroep Farmers Defence Force zou de actie moeten plaatsvinden 'rond de kerstdagen'. Het gerucht gaat dat het betrekking zou hebben op de bevoorrading van supermarkten voor Kerstmis.

'Ik houd mijn hart vast'
De Krom wil nog niet zeggen wat er tijdens de nieuwe actiedag precies gaat gebeuren. "Maar ik houd mijn hart vast. Ik hoor links en rechts de ideeën die er zijn. Ik vind het jammer dat het zover moet komen. Weet je wat het is? Er zijn inmiddels duizenden banen om zeep!" Hij wijst op Moerdijk, waar deze week veilingen van machines uit de bouwwereld plaatsvinden. "Normaal gesproken zijn dat allemaal machines uit het buitenland, maar nu zijn het allemaal Nederlandse machines waar gewoon geen werk voor is. Die worden nu geveild, die gaan naar het buitenland. Dat is gewoon triest!"

De Krom benadrukt wel dat er wordt geprobeerd om de werkende Nederlanders zoveel mogelijk te sparen bij de actie. "We gaan een signaal aan het kabinet afgeven, het heeft niks met de rest van Nederland te maken", legt hij uit. "Het voelt gewoon als onecht. De troonrede van koning Willem-Alexander is na twee maanden al voor driekwart om zeep. Dat vinden wij raar. We hebben die troonrede allemaal gehoord: er komen miljarden beschikbaar, de bouw trekt aan en Nederland wil een miljoen mensen onderdak bieden de komende tien jaar... Maar er mag niet gebouwd worden!"

Werknemers aan de slag houden
Op 11 december komen de leden van de actiegroep bij elkaar en wordt besproken hoe de nieuwe actie er precies uit gaat zien. "Maar nogmaals, we doen dit liever niet, hè", benadrukt De Krom. "We werken liever. We willen onze werknemers aan de slag houden, we willen niet dat zij bij het UWV belanden. Daar doen we dit voor."