"De provincie moet op landelijke lijn gaan zitten. Dat betekent uitstel tot 2028. Daar gaan we voor", gaat Van den Oever verder. Acties zitten volgens hem in de pijplijn. Daar heeft Farmers Defence Force volgens hem ook al overleg over gehad met boerenorganisatie ZLTO. Hoe de acties er precies uit gaan zien, kan Van den Oever vrijdagmiddag nog niet zeggen.

Boerenorganisatie ZLTO reageerde eerder al op het verleende uitstel door de provincie. De organisatie gaf aan het 'een eerste stap in de goede richting'te vinden. "Maar niet genoeg." Ook ZLTO eist uitstel tot 2028. "Daarvoor zaten we vanochtend nog bij de rechter", schreef de vereniging.

Adempauze
Het nu door de provincie verleende uitstel werd vrijdagmorgen duidelijk tijdens een persconferentie van het complete college van Gedeputeerde Staten. Volgens gedeputeerde Rik Grashoff (GroenLinks) geeft het uitstel niet alleen boeren adempauze. Het geeft volgens hem ook de provincie tijd om nog eens goed na te denken over het stikstofprobleem.

De provincie gaat 2020 gebruiken om samen met boerenorganisaties en stallenbouwers te kijken op welke manier stallen het best vernieuwd kunnen worden. Grashoff gaf aan dat de datum van 1 oktober 2022 wel heilig is. “We willen druk op de ketel houden bij het zoeken naar nieuwe systemen”, aldus de gedeputeerde.

Kijken naar industrie en verkeer
De provincie koopt nu dus extra tijd om extra maatregelen te bedenken waarmee de uitstoot van stikstof in Brabant in tien jaar met 25 tot 40 procent teruggedrongen kan worden. “Daarmee lopen we als Brabant voorop.” Grashoff en gedeputeerde Christophe van der Maat (VVD) benadrukten dat volgend jaar niet alleen naar de boerenbedrijven wordt gekeken, maar ook naar de industrie en het verkeer.

Belangrijk onderdeel is de zogenoemde gebiedsgerichte aanpak. Van de 21 Brabantse Natura 2000-gebieden zijn er veertien stikstofgevoelig. De provincie wil per gebied gaan onderzoeken welke maatregelen nodig zijn. Dat zal vooral het opkopen van bedrijven binnen een straal van vijf kilometer rond zo'n natuurgebied betekenen. Naar verwachting worden er de komende jaren honderd tot tweehonderd bedrijven uitgekocht.

Brabantse boeren die hun eigen bedrijf willen uitbreiden, houden de stikstofvergunning. Daarin heeft Brabant een knieval gemaakt. Boeren die het bedrijf van de buurman willen kopen, krijgen niet die hele vergunning. In dat geval wordt dertig procent afgeroomd. Volgens Grashoff is dit een kopersrisico en wordt de verkoper hier niet slechter van.

Politieke reacties
In hun eerste reactie reageren de politieke partijen zoals verwacht mocht worden. Ze moeten vooral de stukken nog bestuderen. De coalitiepartijen zijn optimistisch. Hagar Roijackers van GroenLinks geeft aan dat het vooral belangrijk is dat de provincie er alles aan gaat doen de natuur te beschermen. CDA-fractievoorzitter Ankie de Hoon noemt het een goed teken 'dat er beweging in zit'. En D66-fractievoorzitter Arend Meijer is vooral blij dat de provincie zelf kan bepalen hoe de stikstofruimte die vrijkomt na aankoop van bedrijven wordt gebruikt. Hij noemt vooral woningbouw in dit verband heel belangrijk.

Oppositiepartijen ChristenUnie/SGP en Partij voor de Dieren zijn minder positief. Marco van de Wel van de PvdD: “We hebben hier maanden gediscussieerd over termijnen. Daar waren we het over eens. Nu wordt die met negen maanden opgeschoven in plaats van dat Brabant het eigen standpunt in Den Haag verdedigt. Dat noem ik een knieval."

Hermen Vreugdenhil van CU/SGP voorziet problemen voor boeren die hun bedrijf willen verkopen. Vooral de boeren in de grensgebieden. “Dat lukt niet meer want kopers kunnen een paar kilometer over de grens eenzelfde bedrijf kopen met veel meer uitstootrechten.”

De PvdA is enthousiast over de maatregelen. "Dit zorgt ervoor dat Brabant niet op slot gaat en we kunnen bouwen en dat MKB-bedrijven kunnen aanbreiden. Tevens beschermen we de Brabantse natuurgebieden."

De VVD Brabant is blij dat er op korte termijn dit maatregelenpakket ligt, stelt de fractie. "In de debatten hebben we gepleit voor een gebiedsgerichte aanpak, over provinciegrenzen heen. Er moet zonder taboes naar de problematiek gekeken worden. Het lijkt erop dat deze wensen in dit maatregelenpakket opgenomen zijn.

Crisis
Door de stikstofcrisis werden zo'n 18.000 bouw- en infrastructuurprojecten stilgelegd. Boeren en bouwers kwamen in opstand. Talloze protesten later, werden de provincies en het kabinet het vorige week eens over soepelere stikstofmaatregelen om de vergunningverlening voor boerenbedrijven weer op gang te helpen.

Alle berichten over de stikstofcrisis lees je op deze pagina.