Video

Driek droeg tot op de dag van zijn dood een foto van zijn twee gefusilleerde broers bij zich

22 december 2019 om 10:00
nl
Ze hadden vooraf zo hun bedenkingen. Toch besluiten de drie broers Hoeks, allen vrijgezel, onderduikers en een verzetsman onderdak te verlenen op hun boerderij bij de Abdij van Postel. Maandenlang gaat het goed, totdat de verloofde van de verzetsman wordt aangehouden. Ook Janus (60) en Jan Hoeks (58) worden opgepakt door de Sicherheitsdienst en in augustus 1944 in Kamp Vught gefusilleerd.
Profielfoto van Corné Verschuren
Geschreven door
Corné Verschuren

De overgebleven broer Driek (54) is een gebroken man. Hij zal nog één keer zaaien op de akkers rondom hun boerderij, geoogst wordt er niet meer. Na één jaar verlaat Driek de boerderij. De fut is eruit en de rest van zijn leven staart hij voornamelijk stil voor zich uit. Tot op de dag van zijn dood in 1970 heeft hij een foto van zijn overleden broers op zak. Dag en nacht.

Aarzeling
In het voorjaar van 1944 kregen de gebroeders Hoeks bezoek van een pater van de Abdij van Postel. Of ze twee broers van de paters, een verzetsman en een weigeraar van de Arbeitseinsatz willen opvangen.

Weigeren konden de broers niet. Hun boerderij stond op het terrein van de abdij. "Mijn oudooms hadden het goed op de boerderij die ze in erfpacht hadden. Voldoende eten en drinken. Na enige aarzeling stemmen ze in. De mannen moeten geholpen worden. Ook al is dat gevaarlijk", vertelt achterneef Theo Verwimp.

In de stal werd een schuilplaats ingericht. Maandenlang ging het goed. Theo: "Totdat de ondergedoken verzetsman vraagt of zijn vriendin uit Nijmegen langs mag komen. Mijn oudoom Jan haalt haar de eerste keer op bij de bushalte in Eersel. Daarna komt ze nog enkele keren zelf naar de schuilplaats. Totdat de Sicherheitsdienst (SD) de post van een van de onderduikers onderschept. Het spoor leidt naar de boerderij op de Hertheuvelsehoef nummer 6."

Bont en blauw
De Sicherheitsdienst hield begin juli 1944 de vrouw aan in Nijmegen. "Haar vader was een dag eerder nog naar de boerderij komen fietsen om verzetsman Piet van Woerkum te waarschuwen: de mannen bij Hoeks lopen gevaar. In allerijl werd een nieuw adres gevonden voor de onderduikers en alle sporen op de boerderij worden gewist", zegt de achterneef. Woerkum waarschuwt de broers Hoeks dat ze ook gevaar lopen, maar de broers nemen dat niet al te zwaar op.

Een dag later reed een auto met daarin zes gewapende mannen van de Sicherheitsdienst het terrein op. "Het meisje werd apart in een kamer opgesloten. Vervolgens is Janus gemarteld, maar die hield vol: 'We kennen geen onderduikers'. Onder het bloed komt hij terug en vervolgens wordt Jan meegenomen. Die is bont en blauw geslagen, maar liet geen woord los."

De verloofde van de verzetsman sloeg door en de broers Janus en Jan werden meegenomen naar de kazerne van de Koninklijke Marechaussee in Eersel. Een dienstdoende wachtmeester liet zelfs de deur van de cel open, zodat ze nog konden ontsnappen. Maar de broers maakten daar geen gebruik van, uit angst voor represailles voor hun familie.

Verwimp: "Mijn oma en moeder zijn nog op bezoek geweest in de kazerne. Bij het weggaan riep Jan nog vanuit zijn cel: 'We zien elkaar nooit meer'." Hij krijgt gelijk. De broers worden de volgende dag naar Kamp Vught gebracht. Daar zijn ze op 11 augustus 1944 gefusilleerd.

In 1948 krijgt de Akkerstraat in Eersel een nieuwe naam: Gebroeders Hoeksstraat. In de Mariakapel op de Markt in Eersel zijn Janus en Jan Hoeks vereeuwigd in een van de gebrandschilderde ramen.

Brabant Remembers
Brabant staat uitgebreid stil bij het einde van de Tweede Wereldoorlog, 75 jaar geleden. Brabant Remembers doet dat aan de hand van 75 bijzondere verhalen van Brabanders over de impact van de oorlog op hun leven. De uitgebreide verhalen zijn ook te lezen op de site van Brabant Remembers. De app Brabant Remembers is ook te downloaden in de App Store en via Google Play.

App ons!

Heb je een foutje gezien of heb je een opmerking over dit artikel? Neem dan contact met ons op.