Het CDA stapte uit de coalitie. Eerder sneuvelden al twee gedeputeerden van het CDA vanwege de stikstofcrisis en het gestuntel van hun partij. Met het vertrek van het CDA verliezen de boeren hun belangrijkste bondgenoot in het machtscentrum. De deadline waarop boeren hun stal milieuvriendelijk moeten hebben, werd niet uitgesteld.

Blaren op de tong
Omdat de gedeputeerden niet het gevraagde steuntje in de rug kregen om de nieuwe stikstofregels al in beleid om te zetten wordt de natuur er voorlopig niet beter van. Gedeputeerde Rik Grashoff (GroenLinks) die zich de blaren op de tong praatte om de regels te verdedigen, zag zijn inspanningen vooralsnog niet beloond.

VVD-voorman Christophe van der Maat gaat een heel vervelende kerst tegemoet, want hij moet bedenken hoe hij Brabant op de rails houdt met een minderheidskabinet.

Een rokende puinhoop
Vorige week leek het er even op dat Brabant hét voorbeeld van Nederland zou worden. Politiek en boeren spraken over een eigen deltaplan om de stikstofproblemen op te lossen. In de loop van de week haakte boerenorganisatie ZLTO af. Dat was deels voor de vorm omdat ze druk op de ketel willen houden, maar ook omdat de ZLTO hevige concurrentie heeft van de radicale Farmers Defence Force die harde actie niet schuwt en de stikstofmaatregelen vergelijkt met Jodenvervolging. Terugkijkend op de afgelopen maanden zien we eigenlijk een rokende puinhoop.

Het probleem is ook ongekend groot. De mensheid heeft ontdekt dat hij de natuur om zeep aan het helpen is. Behalve de klimaatontkenners van PVV en Forum voor Democratie is iedereen het erover eens dat dit moet stoppen. Als dan de vraag wordt voorgelegd hoe dat moet gebeuren, ontstaan de problemen. Zoveel hoofden zoveel zinnen. Er spelen ook zoveel belangen mee. Niet in de laatste plaats politieke belangen, aangewakkerd door achterbannen die ook allemaal weer hun eigen deelbelang hebben.

Te groot voor de Statenzaal
Het begint er zo langzamerhand op te lijken dat het probleem eigenlijk te groot is om in de Statenzaal van Brabant door politici te laten oplossen. Al het gezwoeg en gesleur in Den Bosch ten spijt. De oplossing van het probleem moet naar een hoger level. Dat weet het kabinet ook wel.

Het gaat alleen heel langzaam. Zo lang dat zo is, gaan Brabanders zelf oplossingen bedenken. Dat is prijzenswaardig maar dat heeft wel tot een slagveld geleid. Bovendien kan alles wat Brabant bedenkt zo weer veranderen door landelijke regels die ooit eens zullen komen. Dat bevordert de daadkracht niet.

In Brabant hielden ze het desondanks even dapper vol. De noordelijke provincies vielen al om toen de eerste tractor de hoek om kwam. Het wordt tijd dat het kabinet snel, heel snel met duidelijk beleid komt en een eind maakt aan het goedbedoelde gemodder in de provincies.

Lees alles over de stikstofcrisis en boerenprotesten op onze themapagina.