De laatste koeien werden een half jaar geleden opgehaald, maar de stallen staan er nog. Marcel weet nog niet precies wat hij ermee wil gaan doen. We lopen er samen nog eens doorheen. “Het is stil geworden”, verzucht hij.

‘Toen knapte er iets’
In de lege stal blikt Marcel terug op het moment dat het hem echt te veel werd. Een van zijn koeien lag er tegen de muur. “Ze bleek kalfziekte te hebben. Ik wilde voor die zieke koe zorgen, maar daar had ik de tijd niet meer voor. Ik moest weg, ik moest nog zoveel doen. Toen knapte er echt iets van binnen.”

De herinnering aan het moment maakt hem nog steeds erg emotioneel. “Toen had ik echt zoiets van: laat maar. Het hoeft van mij allemaal niet meer. Als ik op dat moment dood was neergevallen, was ik tevreden geweest.”

Mentaal zwaar
Na die bewuste middag zijn sociaal werkers van de ZLTO langsgekomen. Twee mensen zijn daar fulltime bezig met het in de gaten houden van Brabantse boeren die het mentaal zwaar hebben. Ze gaan er op de koffie en proberen door te verwijzen als dat nodig is. Marcel belandde zo ook bij de huisarts.

LEES OOK: Onderzoek: kleine en middelgrote boerenbedrijven de dupe van vervroegde milieumaatregel

“Het is goed dat dat gebeurd is”, vertelt Marcel. “De huisarts zei dat ik terug moest komen als ik het leven niet meer zag zitten. Dan zouden ze me medicijnen voorschrijven. Zo ver is het gelukkig nooit gekomen. Maar het doet wel heel veel pijn.”

Afscheid
Marcel heeft in fases afscheid moeten nemen van de koeien. Voor de laatste 30 gold dat zij naar een boerderij in de buurt konden. Daar was Marcel heel blij mee. Een paar maanden daarvoor heeft hij ook een aantal koeien moeten laten slachten, die nog vier jaar hadden meegekund als melkkoeien. Maar daar was geen vraag naar. “Dat hakte er flink in”, aldus Marcel.

“Het is iets wat je heel graag doet, waar je echt je ei in kwijt kunt: samen met de dieren en de natuur een mooi product te maken. Als je moet besluiten daarmee te stoppen, dan dan doet dat echt veel pijn.”

Het nieuwe boeren
“Het boeren toen, was echt gewoon met de hand werken, met de dieren bezig zijn. Het boeren van nu is heel veel nadenken, heel veel informeren. Door de regelgeving die telkens weer verandert, is het bijna niet bij te houden. Je hebt adviseurs nodig die je daarbij ondersteunen”, legt Marcel uit.

LEES OOK: Boerin Mieke uit De Moer: ‘Met 70 melkkoeien kun je niet meer blijven bestaan’

Toen de provincie definitief besloot dat de stallen in 2022 aan de regels moesten voldoen, was dat voor Marcel en zijn vrouw de druppel. “Voor ons bedrijf betekende dat, dat we tussen de 100.000 en 150.000 euro moesten investeren, zonder dat er zicht was op meer opbrengst”, vertelt hij. “Toen hebben wij met gezond boerenverstand moeten besluiten: dat is voor ons een stap te ver.”

Paardenrusthuis
Inmiddels begint het afscheid ook bij Marcel een plekje te krijgen. “We willen een paardenrusthuis beginnen. Op die manier hopen we dan toch weer dieren te kunnen gaan houden. Wel van iemand anders, maar dan zorgen wij ervoor. Want de zorg voor dieren dat zit er bij ons in het hele gezin toch wel echt in.”

Boer met Kiespijn
Omroep Brabant en onderzoekscollectief Spot on Stories kijken het komende half jaar achter de hekken bij de Brabantse boeren. We zoeken uit wat de gevolgen zijn van het vervroegd invoeren van de milieuregels. Voor onze boeren, voor de Brabanders, voor onze provincie. Heb of had je zelf een boerenbedrijf, help ons dan om in kaart te brengen hoe onze provincie verandert, bij ons meldpunt.

Op vernieuwende manieren geven we je een inkijkje in het leven van de boeren en andere Brabanders die met de agrarische sector te maken hebben. Bekijk alle portretten op omroepbrabant.nl/boermetkiespijn of via Instagram (@boermetkiespijnbrabant). Elke twee weken komt er een nieuw portret bij. We sturen ook een nieuwsbrief uit via de mail, als er een nieuwe update is. Abonneren kan hier.

Hoe zat het ook alweer precies?
Ben je even kwijt hoe het nu ook alweer precies zat met de regels en waarom veel boeren boos zijn? Bekijk dan onze uitleganimatie: