Kunstoog
Als iemand kan meepraten over het gevaar van vuurwerk is het Stef van den Akker uit Erp. Van het gebroken jukbeen en de gebroken neus is weinig meer te zien. In zijn rechteroogkas zit een kunstoog. "Afstanden inschatten kan ik niet meer. Achteruit inparkeren en zo, da's lastig geworden." De 73-jarige Stef van den Akker uit Erp besloot tijdens de jaarwisseling van 2011 even te gaan kijken bij een aangestoken stuk vuurwerk. Omdat hij dacht dat het uit was. "Het bleek het beschermpapiertje te zijn dat vlam had gevat. Dat was uit, de lont niet."

De rest is geschiedenis. Een pot met 39 vuurwerkkogels ging af toen hij er net met zijn gezicht boven hing.

"Ik heb er nog steeds schrik van", zegt Stef. "Ik kijk nog graag naar vuurwerk, maar dan wel van achter het raam." Hij kocht zijn vuurwerk altijd netjes in de winkels die daar een vergunning voor hadden. Medelijden heeft hij niet met mensen die gewond raken door 'illegaal spul', zoals hij dat noemt. Medelijden met zichzelf heeft hij overigens ook niet. "Ik heb het zelf gedaan. Het was stom, dat wel. Ik krijg binnenkort mijn nieuwe kunstoog. Dat zit een stuk fijner en ziet er beter uit. Ik heb er inmiddels mee leren leven, maar zou het anderen graag besparen. Een vuurwerkverbod is een goed begin."

Illegaal vuurwerk
Marian Nooijen denkt daar héél anders over. Ze heeft in de wintermaanden samen met haar gezin al veertien jaar een vuurwerkhandel in Milheeze. "Natuurlijk preken we voor eigen parochie, maar een vuurwerkverbod is veel te kort door de bocht", zegt ze. Ze ontkent niet dat er elk jaar mensen gewond raken door het afsteken van vuurwerk, maar benadrukt dat dat in 99 van de 100 gevallen niet gaat om consumentenvuurwerk. "Het zijn raddraaiers die hun vuurwerk kopen over de grens of op andere manieren binnenkrijgen. Zwaar illegaal vuurwerk, op geen enkele manier te vergelijken met wat wij verkopen." Het steekt haar dat de 'gewone' vuurwerkhandelaren er op worden aangekeken, als er weer eens ongelukken gebeuren.

Ook de overlast kunnen zij niet terugdringen. "Er zijn maar drie dagen waarop ons vuurwerk mag worden verkocht. Daarnaast mag je het op oudjaar pas afsteken vanaf tien uur in de avond. Iedereen die dat eerder doet, doet dat dus met vuurwerk dat niet op de officiële manier is verkocht, maar ook hier krijgen wij de schuld van." Daarom richtte Marian 'De Vuurwerkvrouwen' op. Een groep dames uit de vuurwerkbranche die voorlichting geven over het afsteken van vuurwerk en alle regels er omheen. "Het eerlijke verhaal moet worden verteld en vooral een traditie in stand worden gehouden." Een verbod is volgens Marian juist het allerslechtste dat je kan doen. "Dan druk je het de illegaliteit in en worden de ongelukken alleen maar groter."

Dierenpensions
"Het grootste venijn zit hem in de aanloop naar de jaarwisseling en de dagen erna", zegt Leon Oerlemans. Hij is dierenarts bij Dierendokters Den Bosch. "Op de 31e zelf weet iedereen dat er vuurwerk afgestoken wordt. Daar kan je je als baasje enigszins op voorbereiden, maar de grootste schade bij dieren komt door de onverwachte schrikmomenten."

De pensions zitten overvol tijdens de jaarwisseling. Mensen proberen hun dieren zo ver mogelijk weg te houden bij alle overlast en dat zegt volgens Oerlemans al genoeg. "De grootste fout die mensen kunnen maken is hun dier een kalmeringsmiddel geven dat het dier suf maakt. Dan krijgen ze wèl alle angstprikkels, maar kunnen er vervolgens niet goed op reageren. Het enige dat kan helpen is een speciale vuurwerktraining. Daar moet je een maand of drie vóór die jaarwisseling dan al mee beginnen, maar daar denken mensen pas eind december over na."

Gelukkig krijgt Oerlemans in de kliniek maar heel weinig dieren binnen die gewond geraakt zijn door vuurwerk. "Het is vooral de angst, waar baasjes zo graag iets aan willen doen. Maar dat kan dus eigenlijk niet. Het enige dat helpt is een vuurwerkverbod voor consumenten." Hij wordt er boos van. "Persoonlijk vind ik het totaal onzinnig. Er gaat voor miljoenen de lucht in met Nieuwjaar. Maar twee kwartjes meer betalen voor scharrelvlees, dat doen we dan weer niet."

Vuurwerkshow
Maurits Raijmakers dacht vijf jaar geleden de oplossing al te hebben gevonden. Een groot gezamenlijk vuurwerk in het dorp. Dit jaar wordt het de zesde, maar meteen ook de laatste keer. In juli besloot de rechter nog dat die vuurwerkshow niet plaats mocht vinden met het oog op de veiligheid. De oplossing die daarvoor is bedacht, is het inhuren van een professional. Dat kost een lieve duit, maar gelukkig heeft het dorp ook dit jaar weer een flinke som geld ingezameld om die show toch mogelijk te maken.

Al vijf jaar is ‘Reek Explodeert’ een groot succes. Het halve dorp verzamelt zich rond middernacht aan de dorpsrand om te kijken naar het gezamenlijk bekostigde vuurwerk. De burgemeester is al die jaren al een tevreden mens, omdat de gezamenlijke show de overlast in het dorp tot een minimum beperkt. Daarom is het extra zuur dat ‘de regels’ maken dat dit niet meer kan. "Zo gaat het vuurwerk weer de straat op, wat eigenlijk niemand wil. Als je het samen opzet, is het juist veel veiliger en gezelliger", zegt Raijmakers. Een vuurwerkverbod gaat er nooit komen denkt Raijmakers. "Maar als we het nou gewoon op deze manier doen, kan er een hoop overlast worden voorkomen. Maar ja... ons succes is ingehaald door de regelgeving. Dat is toch zonde hé..."