In Veldhoven, Deurne, Breda, Roosendaal en Den Bosch zijn de afgelopen jaren democratische scholen gesticht. Op deze scholen bepalen de leerlingen zelf wat ze willen leren, en ook hoe en wanneer. Een examen doen kan, maar hoeft niet. Sociocratische besluitvorming hoort ook bij dit onderwijs. Dit betekent dat iedereen mee mag beslissen over de lessen en dat de meerderheid niet per se zijn zin krijgt.

DOE040 is positief beoordeeld door de onderwijsinspectie, maar is toch omstreden. Eerder klaagden ouders dat hun kinderen niets zouden leren en dat een 'Scientology-achtige sekte' zou geïnfiltreerd zijn in de school.

18 appartementen
Vorig jaar ontstond het plan om op het terrein van DOE040 aan de Blaarthemseweg in Veldhoven 18 appartementen te bouwen. De woningen zijn volgens de school bedoeld voor eenzame ouderen en jongeren die graag zelfstandig willen wonen, maar niet helemaal alleen willen zijn. In het voorstel voor een nieuw bestemmingsplan dat bij de gemeente ligt, wordt ook gesproken over mensen met autisme of een Wajong-uitkering. Kwetsbare mensen dus, die bij de school een nieuw thuis kunnen vinden.

Het gaat niet om sociale huur, maar de huur wordt wel laag gehouden, aldus de school. De woningen worden met het schoolgebouw verbonden via een gemeenschappelijke ruimte. Zo kunnen bewoners en leerlingen samen eten en elkaar helpen met klusjes op school en in de woningen. Een 'mini-maatschappij' noemt DOE040 het. Onderdeel van die mini-maatschappij is al een nabijgelegen kinderboerderij die de school van de gemeente huurt. Onlangs is ook een buitenschoolse opvang begonnen.

Niet iedereen welkom
Jacqueline van Ewijk is directeur van DOE040 en zei eerder in een interview dat de school niet voor iedereen openstaat. "Alle kinderen kunnen terecht op haar school maar 'niet alle ouders'. Het vergt verstandige ouders die weer regie nemen over de harmonie van hun eigen leven om zo menselijke signalen te geven waar een kind zich aan kan spiegelen", schreef de website De Stad van Morgen.

Het tv-programma De Monitor meldde in 2018 hoe Brian (13) van DOE040 werd gestuurd door zijn medeleerlingen, die democratisch besloten dat hij niet kon blijven. De school ontkent dat het zo gegaan is, maar het roept wel de vraag op hoe dat straks gaat met het toewijzen van de huurwoningen in de mini-maatschappij. In het bestemmingsplan staat dat dit in samenspraak met de gemeente Veldhoven gebeurt, maar dat nuanceert Van Ewijk: "In principe bepalen wij dat als school, volgens ons sociocratische systeem." Hierbij hebben ook leerlingen een stem, zo geeft ze aan.

Avatar sekte
Democratische scholen kwamen eerder in het nieuws vanwege Avatar, een beweging die volgens deskundigen kenmerken van de sekte Scientology heeft en gevaarlijk kan zijn. Op verschillende democratische scholen werken veel mensen die zich bezighouden met Avatar.

Een van de oprichters van DOE040 heeft ook een Avatar-cursus gedaan. Volgens de school is hij niet meer actief op DOE040 en zijn er verder geen links tussen de Avatar-beweging en de school. Van Ewijk wil dit graag achter zich laten: "We merken hier in de buurt ook dat mensen wat terughoudend zijn door de eerdere media-aandacht, dat heeft tijd nodig."

Wachten op goedkeuring
De school verwacht ieder moment definitieve goedkeuring van de gemeente Veldhoven te krijgen voor de bouwplannen.

LEES OOK: Angst voor invloed van Scientology-achtige sekte bij school in Veldhoven

Naschrift: de Raad voor de Journalistiek oordeelde eerder dat De Monitor, die in dit artikel wordt aangehaald, onzorgvuldig te werk is gegaan omdat ze de school niet uitgebreid genoeg aan het woord heeft gelaten.