Warme winter zorgt voor meer overlast van ongedierte: 'Eikenprocessierups is een blijvertje'
Meteoroloog Jordi Huirne van Weer.nl is duidelijk: een strenge winter met kou, sneeuw en schaatsen, daar kunnen we voorlopig alleen maar van dromen. "Ons klimaat lijkt steeds meer op dat in Frankrijk, met milde winters en hete zomers", zegt hij. "Afgelopen jaar waren er maar liefst veertien warmterecords, tegenover één kouderecord."
'Muggen overleven wintermaanden'
"En de gevolgen daarvan merken we", vervolgt hij. "Steeds meer ongedierte komt deze kant op. Doordat het niet meer flink vriest, overleven de muggen de wintermaanden. En ook de eikenprocessierups, die we een paar jaar geleden helemaal niet kenden, is een blijvertje. Zelfs in Groningen en Friesland dook hij afgelopen jaar op."
Ook Henry Kuppen van het Kenniscentrum Eikenprocessierups van de Wageningen Universiteit denkt dat we komend voorjaar en zomer weer volop te maken krijgen met jeuk en bultjes, veroorzaakt door de brandhaartjes van de eikenprocessierups. "We kunnen ons opmaken voor opnieuw flinke overlast, net zoals vorig jaar", vermoedt hij.
Hoeveelheid eitjes
Dat het in januari zo warm is, heeft overigens geen invloed op de hoeveelheid eitjes van de rups. "Die zijn vorig jaar in augustus en september al gelegd in de bomen. Het kan zijn dat de eitjes al eind maart uitkomen door deze milde winter, eerder dus dan normaal, maar zeker is dat niet. Eén vriesperiode en het wordt toch april."
De eikenprocessierups vaart volgens Kuppen wel bij deze warme temperaturen. "Alleen op plekken waar vorig jaar nesten zijn weggehaald, daar zal het effect tijdens het nieuwe rupsenseizoen merkbaar zijn. Maar daar waar niet is behandeld, duikt de rups gewoon weer in groten getale op."
'Ellende voorkomen'
Volgens hem staat of valt de overlast met preventieve aanpak. "Ik neem aan dat iedere gemeente heeft geleerd van de afgelopen zomer waarbij in bijna iedere eikenboom rupsen te vinden waren. Als ze slim zijn, zijn ze in afgelopen oktober al begonnen met een gedegen plan van aanpak. Heel veel ellende is te voorkomen door zorgvuldig te plannen."
Ook de letterzetter, een donkerbruin kevertje dat graag huist in naaldbomen zoals de fijnspar en lariks, lijkt een blijvende gast in ons land te worden. "Het diertje heeft het voorzien op bomen die verzwakt zijn door de hete zomers", vertelt expert Kuppen. "Doordat de boom niet meer gezond is, kan de kever eitjes onder de bast leggen. De larven vreten zich vervolgens slingerend door het weefsel van de boom, waardoor deze afsterft."