Het zijn allemaal stukjes van een trieste soapserie die al jaren draait. Met de terugkeer van Johan begon afgelopen week een nieuw hoofdstuk. Het einde van de serie is ook nog lang niet in zicht.

Coffeeshop
Zelfs het begin is moeilijk aan te geven. Misschien was het wel de vroege geschiedenis van Johan's Tilburgse coffeeshop die teruggaat tot begin jaren tachtig. Een bedrijf dat op de rand balanceert van wat wél en niet mag. Maar ja, dat krijg je natuurlijk met het befaamde gedoogbeleid rond wiet.

De coffeeshops van Johan van Laarhoven -die de naam The Grass Company kregen- hadden een goede reputatie en betaalden ook keurig belasting, naar verluidt. Niks aan de hand.

Met pensioen
Ook geen vuiltje aan de lucht als oprichter en eigenaar Johan 48 jaar is en besluit met pensioen te gaan in Thailand, waar hij een villa heeft. Het is dan 2008. Intussen komen er signalen binnen bij de recherche dat er toch illegale dingen gebeuren bij de Grass Company: Witwassen, hennephandel, valsheid in geschrifte, belastingfraude, corruptie en overtreding van de arbeidsomstandighedenwet.

Op 1 november 2011 start de politie een officieel onderzoek naar The Grass Company en de kluwen van tientallen bedrijfjes die er omheen hangen.

PowerPointje
Als de politie ook gaat wroeten in Thailand krijgt het verhaal een nieuwe dynamiek. In 2013 reizen Brabantse agenten naar Thailand. Ze geven hun collega’s daar een PowerPoint-presentatie over Johan en zijn bedrijf. En ze sturen nog wat aanvullende info over de verdenkingen.

Als een jaar later de klapdag volgt, escaleert de boel snel. Terwijl de politie in Brabant twintig panden doorzoekt, waaronder de coffeeshops zelf, gaat er ook een berichtje naar Thailand met het advies om daar zélf ook de witwaszaak eens op te pakken.

Dan gaat het snel. Thaise agenten vallen op 23 juli 2014 bij Johan binnen en ze arresteren hem. De rest is geschiedenis.

Rechtszaken
In Nederland veroorzaakt dat een kettingreactie. Er begint een reeks procedures en rechtszaken, te beginnen in november 2014. Zijn advocaten spannen een kort geding aan tegen de Nederlandse Staat. Ze willen dat er een uitleveringsverzoek komt.

Bovendien eisen ze opheldering over de gang van zaken van de officier van justitie. Die is intussen in opspraak geraakt in een andere zaak en krijgt nu ook in deze zaak de wind van voren.

Mediacampagne
In oktober 2015 starten vrienden en familie van Johan een publiciteitsoffensief met de slogan: Justice for Johan. Een twitteraccount en een website vragen aandacht voor hem. Tweets en berichten vliegen ons om de oren. De belangrijkste boodschap: Johan is onschuldig én hij moet de cel uit.

Een maand later wordt de politieke druk opgevoerd. Dan volgen Kamervragen. Journalisten worden uitgenodigd in Thailand en de coffeeshop in Tilburg opent de deuren voor een charmeoffensief met de advocaten, en een gezellig jointje natuurlijk.

Televisiepersoonlijkheid Filemon Wesselink doet er een schepje bovenop. Hij zamelt 23.000 handtekeningen in en biedt ze aan in Den Haag.

Stroomversnelling
Daar staat het intussen op de agenda. De Nationale Ombudsman –die overheidsoptreden onderzoekt- gaat de zaak bekijken. Dat leidt tot een vernietigend rapport. Het optreden van Nederland, lees: het OM, rond Johan was niet goed voorbereid en niet goed doordacht. Simpelweg: ‘Onzorgvuldig’.

Daarmee komt alles in een stroomversnelling. Minister van Justitie en Veiligheid Ferd Grapperhaus gaat naar Thailand en zorgt ervoor dat de terugkeer versneld wordt. Kort na kerstmis 2019 besluiten de Thai dat hij weg mag.

Juridisch steekspel in volle gang
Dat legt de basis voor een nieuwe procedure, eentje over zijn slechte gezondheid. Al een dag na zijn terugkeer probeert de familie ziekenhuisopname af te dwingen met een kort geding. Daarnaast spelen er nog minstens drie andere procedures.

• Een gratieverzoek. De familie wil dat Johan genoeg heeft gezeten én geleden en dat zijn resterende (Thaise) straf van zo'n anderhalf jaar cel wordt kwijtgescholden.
• De aansprakelijkheid. Het OM heeft Johan overgeleverd aan de haaien, vindt de familie en moet daarvoor boeten.
• De strafzaak in Breda. Johan en broer Frans en anderen vormden in de ogen van politie en OM in Breda een misdaadorganisatie die drugsgeld heeft witgewassen. Eerder becijferde het OM dat er tien miljoen naar Thailand ging. De andere helft is in Europa uitgegeven.

Ingegraven
Familie en politie hebben samen met het OM al jarenlang veel tijd, energie én geld in de zaak gestoken. Ze hebben zich goed kunnen voorbereiden terwijl Johan ruim 5 jaar in de cel zat. Om het in militaire termen te zeggen: de oorlogskas is gevuld en beide partijen hebben zich ingegraven met voldoende munitie.

Politie en OM in Breda en de specialisten van het Functioneel Parket van het OM hebben de 150 in beslag genomen verhuisdozen met administratie van Johan rustig kunnen doorpluizen. Op zoek naar bewijs.

En aan de andere kant staan de advocaten die alle mogelijkheden hebben bekeken. En ze hebben zeker een troef in handen: een onafhankelijk rapport van de ombudsman die klip en klaar meldt dat Johan onrecht is aangedaan.

'Vals spel'
De familie ziet ‘vals spel’ en opzet. Dat blijft een uitzonderlijk gegeven dat tot het einde een rol gaat spelen in alles rond Johan. Maar of de rechtbank dat ook vindt en of het gevolgen moet hebben is de vraag. Net zoals het de grote vraag is of het ook moet gelden voor zijn broer Frans en de andere verdachten. Dat gaat later duidelijk worden.

Lees alles over de zaak van Johan van Laarhoven op onze themapagina.