Het boerenbestaan in ons land staat onder hoge druk. De stikstofcrisis, de vergoedingen die de boeren ontvangen en de maatschappelijke druk op het dierenwelzijn maken het allemaal niet gemakkelijker voor veehouders. Bij Het Familievarken in Venhorst wordt gezocht naar innovaties die de varkenssector toekomstproof zouden kunnen maken.

Eén daarvan is de Familievarkensstal. Van buiten oogt die futuristisch. Een zeshoekig gebouw met aan de zijkanten ramen voor natuurlijk licht in de stal. Het dak ligt bezaaid met zonnepanelen. En wie denkt de stal met zijn neus te kunnen vinden, komt bedrogen uit: de stal is buiten reukloos.

'Het gedrag van de dieren is helemaal anders'
Binnen in de stal heerst een serene rust. Af en toe wordt de stilte onderbroken door een knorrend geluidje. Wie niet beter weet, zou denken dat het gebouw leeg is. Toch verraadt de geur in de stal dat er varkens leven.

In de stal wordt op verschillende manieren geëxperimenteerd. Zo gaan de varkens al wroetend in het zand op zoek naar hun voedsel, mogen de zeugen samen bevallen en de biggen opgroeien in speciale kraamkamers en hebben de dieren een eigen toilet.

Het idee komt van de ondernemers Tjacko Sijpkens en Frank Wind. Zij benaderden boer Ivo met hun plannen. ''Het is nu de wet van het behoud van ellende'', vertelt Sijpkens. . ''Een oplossing verzinnen voor een door onszelf gecreëerd probleem, waarmee je vervolgens weer een nieuw probleem creëert.''

Bekijk hier deel 1 van Varkensgeluk. Lekker wroeten!

Al 25 jaar onderzoek naar varkens
Hij doelt onder meer op het opslaan van mest onder de stallen en de luchtwassers die nodig zijn om de lucht te zuiveren.

''We willen terug naar de bron, naar het dier.'' Daarbij krijgen ze hulp van boer Ivo en associate professor Liesbeth Bolhuis van de Wageningen Universiteit.

De professor doet al 25 jaar onderzoek naar het gedrag van varkens. ''We zien heel veel spelgedrag. We weten uit onderzoek dat ze dat gedrag vertonen als ze goed in hun vel zitten, niet ziek zijn en niet gestrest zijn'', licht de onderzoekster toe.

Is dit de toekomst?
Volgens boer Ivo kan hij op deze manier van boeren een betere band opbouwen met zijn varkens. ''Ze zijn veel rustiger, ook rondom het werpen kan ik gewoon tussen de zeugen rondlopen. Ze doen helemaal niets. Mijn varkens vertrouwen mij dus ook.'' Toch is hij zijn varkens niet anders gaan zien. ''Het blijft toch een lekker stukje vlees.''

Wat hij zou kiezen als hij nu een keuze moest maken? ''In zekere zin is dit de toekomst. We zijn er nog niet. Er moet nog wel het een en ander aangepast worden. De regelgeving, maar de manier van denken van boeren natuurlijk ook.''