Afgelopen weekend kondigden de boerenorganisaties aan dat zij dinsdag een oplossing zouden bieden om uit de politieke impasse in Brabant te komen. Die oplossing hebben ze dinsdagmiddag op het provinciehuis aangeboden aan de gedeputeerden Rik Grashoff.

Maatregelen terugdraaien
Het stuk dat de boeren dinsdagmiddag hebben gepresenteerd komt er feitelijk op neer dat veel van de maatregelen die de afgelopen twee jaar zijn genomen door VVD, D66, PvdA, SP en later GroenLinks, worden teruggedraaid. De oplossing die de boeren bieden, past meer bij de standpunten van CDA en Forum voor Democratie en lijkt een duw in de rug van de VVD om over rechts te gaan regeren.

De boeren zien dat zelf anders. Zij erkennen dat ze het plan nu presenteren omdat Provinciale Staten vrijdag weer over stikstofmaatregelen praten. Ze ontkennen een diepere politieke bedoeling. "Wij vragen tijd, ruimte om te ondernemen maar vooral vertrouwen van alle politieke partijen. Dan zorgen wij voor die veertig procent vermindering", aldus ZLTO-woordvoerder Wim Bens.

ZLTO, POV, Brabants Agrarisch Jongeren Kontakt, de Nederlandse Melkveehoudersbond, Agrifirm en de Nederlandse Vakbond voor Pluimveehouders en Farmers Defence Force hebben hun handtekening onder de oproep gezet.

Rommelig
De overhandiging van het stuk verliep rommelig. In de uitnodiging stond dat het zou worden aangeboden aan Christophe van der Maat, de gedeputeerde die nu namens de VVD onderhandelt over een coalitie met Forum voor Democratie en CDA. Ook Wilma Dirken, VVD-woordvoerder landbouw, zou daar bij zijn. Dinsdagmiddag bleek dat de naam van Dirken per abuis op de uitnodiging stond. Van der Maat nam achter gesloten deuren wel een exemplaar in ontvangst, maar liet de eer aan zijn collega Grashoff die vakgedeputeerde is.

Grashoff nam de nota in ontvang maar niet in het bijzijn van journalisten. Hij kwam vijf minuten naar de bijeenkomst om te vertellen dat hij blij was dat de provincie en boeren samen van gedachten wisselen over de aanpak van stikstof. "We moeten samen kijken waar we uitkomen", aldus Grashoff. Hij wilde op dat moment niet ingaan op vragen van journalisten.

2028 moet terug
De boeren vallen terug op 2009 omdat dat het jaar was waarin de provincie en boeren afspraken dat in 2028 alle stallen milieuvriendelijk moeten zijn zodat de stikstofuitstoot zou verminderen. Die datum van 2028 ging twee jaar geleden ondanks heftige boerenprotesten van tafel. De boeren willen dat de provincie daarop terugkomt.

De organisaties herhalen voornamelijk hun ideeën zoals ze die al twee jaar op tafel leggen. De boeren willen nu ook dat er wordt gemeten hoe groot de afname van stikstofuitstoot was tussen 2009 en 2019 was. Ook moet wordt berekend wat het oplevert als de komende jaren boerenbedrijven stoppen. Die getallen willen ze als uitgangspunt om te onderzoeken was er tot 2030 nog extra nodig is om tot die afname van veertig procent te komen. De boeren denken dat dan realistischer maatregelen uit de koker komen dan de provincie nu wil.

De boeren hameren er op dat er niet alleen gekeken wordt naar nieuwe stallen maar dat ook andere zaken meewegen zoals weidegang van koeien, biodiversiteit en een andere benutting van mest. Ze willen dat er in 2024 en 2027 wordt gekeken of het doel van 40 procent gehaald wordt. Volgens Wim Bens moet er worden bijgestuurd als dat niet dreigt te lukken. Hij vond dat de boerenorganisaties dat zelf heel goed kunnen en dat de politiek daar vertrouwen in moet hebben.. Bens kon niet zeggen hoe die organisaties dat dan gaan doen zonder dwingende maatregelen van de overheid.

De boeren willen ook dat er een fonds van enkele honderden miljoenen euro’s wordt gemaakt om milieuvriendelijke vernieuwingen in de landbouw te betalen. “Geef (jonge) boeren ondernemersvrijheid om samen met burgers duurzame keuzes te maken over besteding van middelen. Zo wordt boeren weer aantrekkelijk”, aldus staat in het stuk te lezen.

Opnieuw praten
Komende vrijdag praten provinciale staten weer over de interim-omgevingsverordening. Daarin staat dat boeren tot 2021 de tijd krijgen een aanvraag in te dienen voor milieuvriendelijke stallen. Dat was een uitstel van negen maanden ten opzichte ten opzichte van het oorspronkelijke idee. In december haalde dat uitstel het niet omdat de SP strengere milieumaatregelen eiste. Daarna ontstond een politieke crisis omdat het CDA uit de coalitie stapte.

Vrijdag komt de verordening opnieuw aan de orde. Als die het weer niet haalt dan blijven de oude regels van kracht en moeten de boeren voor 1 april van dit jaar een vergunning aanvragen.

Nu VVD met Forum voor Democratie en CDA onderhandelt over een nieuwe coalitie is het ongewis hoe de discussie vrijdag zal verlopen.