Worstenbroodjes, stoelenmatten en Metworstrennen: dit is ons cultureel erfgoed

12 februari 2020 om 15:49
nl
Carnaval moet op de immaterieel cultureel erfgoedlijst komen. Dat is het plan van ruim honderd carnavalsprinsen en -prinsessen uit Brabant. Het jaarlijkse volksfeest verdient het om erkenning te krijgen, vinden ze. Vijftien andere Brabantse tradities gingen het carnaval voor, van het Metworstrennen in Boxmeer tot stoelenmatten in Zundert. En ook het Brabants worstenbroodje heeft de culturele erfgoedstatus.
Profielfoto van Karin Kamp
Geschreven door

Brabantsedag in Heeze
De cultuurhistorische optocht die iedere laatste zondag van augustus door de straten van het dorp trekt, het is een traditie waarvoor mensen van heinde en verre naar Heeze trekken. Zestien groepen werken het hele jaar aan hun praalwagens vol technisch vernuft en verrassende creatieve vondsten. Aan de theaterparade doen tweeduizend acteurs mee.

Stoelenmatten in Zundert
Het vernieuwen en herstellen van stoelzittingen van natuurlijke materialen als biezen, pitriet en stoelriet, stoelenmatter Rien Stuijts is er een kei in. Hij beheerst het ambacht sinds 1991 en is de enige stoelenmatter in Nederland die op de lijst staat van immaterieel cultureel erfgoed.

Het worstenbroodje
Het rolletje gekruid gehakt omwikkeld met wit brooddeeg, wie kent het worstenbroodje niet? De lekkernij wordt gegeten bij speciale gelegenheden, zoals de kerstnacht voor of na de mis, maar ook als gezellig samenzijn met vrienden of familie. Ieder jaar proberen (amateur)bakkers de titel Lekkerste Brabantse Worstenbroodje binnen te slepen, een wedstrijd georganiseerd door Omroep Brabant. Jaarlijks worden er ongeveer 25 miljoen worstenbroodjes gegeten.

Metworstrennen in Boxmeer
De eeuwenoude paardenrace wordt ieder jaar op carnavalsmaandag gehouden op de doorgaande weg tussen Sambeek en Vortum-Mullem. Alleen vrijgezelle jongens die in Boxmeer zijn geboren en opgegroeid mogen meedoen aan het Metworstrennen. De winnaar mag zich 'De Koning van de Metworst' noemen. Win je drie keer achter elkaar dan krijg je de titel 'Keizer van de Metworst'. Maar dat is sinds 1900 geen enkele ruiter meer gelukt.

Sint Janstrossenwijding in Leenderstrijp
Prachtige veldboeketten met sint-janskruid, notenblad, korenbloem, vergeet-mij-nietje, wilde viooltje, Spaans gras en lindeblad. Ze worden ieder jaar op 24 juni door de inwoners van het dorp Leenderstrijp gemaakt, ter ere van de geboortedag van Johannes de Doper (Sint Jan). In een feestelijke stoet gaat het naar de Sint-Janskapel, waar de Sint Janstrossen worden gezegend.. Daarna worden de boeketten aan de voordeur gehangen, als bescherming tegen noodweer, blikseminslag en boze geesten.

De andere Brabantse tradities die op de lijst van nationaal immaterieel cultureel erfgoed staan, zijn:

  • De Heilig Bloedprocessie in Boxtel
  • Driekoningen zingen in Midden-Brabant
  • Tradities Noord-Brabantse Schuttersgilden
  • Reus Jas de Keistamper in Boxtel
  • Bloemencorso in Valkenswaard
  • Prijsdansen in Nieuw-Vossemeer
  • Boxmeerse Vaart(processie)
  • Bloemencorso in Zundert
  • Acht van Chaam
  • Abrahamdag in Oosterhout

Internationale lijst
Op de internationale lijst van immaterieel cultureel erfgoed van UNESCO staat maar één Nederlandse traditie, en dat is het ambacht van de molenaar.

Als het aan cultuurminister Ingrid van Engelshoven ligt, worden de bloemencorso's in Zundert en Valkenswaard binnenkort aan het prestigieuze lijstje toegevoegd. Ze wil de cultuur rond het bloemencorso in Nederland nomineren om op de lijst te komen.

Traditiedeskundige Ineke Strouken uit Oirschot vindt het een mooi idee dat de carnavalstraditie een plek op de internationale lijst van immaterieel erfgoed zou krijgen. "Maar het is een lange weg", zegt ze.

"Eerst moet het carnaval op de nationale lijst komen. Daarna moet er een dossier worden gemaakt over het belang van de traditie, om zo het internationale UNESCO-comité te overtuigen." Volgens haar is de kans groter dat het daadwerkelijk lukt als carnavalsorganisaties uit meerdere landen samen zouden optrekken.

Volgens Strouken geeft de titel internationaal immaterieel erfgoed vooral erkenning aan tradities die belangrijk zijn om te behouden. Dat voedt de trots van de gemeenschap en daarmee de noodzaak om het te behouden.

App ons!

Heb je een foutje gezien of heb je een opmerking over dit artikel? Neem dan contact met ons op.