Video

Wat voor beestje is dit in de fietsenberging? Frans Kapteijns beantwoordt vragen in Stuifm@il

15 maart 2020 om 10:03
nl
Boswachter Frans Kapteijns deelt wekelijks zijn kennis van de natuur op de radio. Luisteraars kunnen vragen insturen via [email protected]. Deze zondag besteedt Frans onder meer aandacht aan een schorpioenachtig insect, een tamme koolmees en een ontluikende lariks
Geschreven door

Beestje in de fietsberging
Op de openingsfoto zie je een bruin wezen met vooraan links en rechts twee zwarte uitsteeksels. Die uitsteeksels zijn de voorpoten van een dwergvleermuis. Dwergvleermuizen zijn vleermuizen gewicht van maximaal acht gram en een maximale spanwijdte van 24 centimeter. De diertjes behoren met hun lengte van 51 millimeter tot de kleinste vleermuizen van Europa. Spouwmuren vormen de verblijfplaatsen van deze vleermuizen. Je vindt ze onder daklijsten, achter betimmering of onder dakpannen. Dwergvleermuizen beginnen later aan hun winterslaap dan andere vleermuizen. Vaak is dit pas in november en als de weersomstandigheden gunstig zijn zelfs pas in december. Bij gunstige omstandigheden kun je ze zelfs nog in de winter tegenkomen. Het zijn echte nachtdieren, die ruim een halfuur na zonsondergang aan de jacht beginnen. Ze jagen dan op kleine insecten, zoals muggen, schietmotten, motten en gaasvliegen. Per nacht kunnen ze meer dan driehonderd insecten verorberen.

undefined

Bloesem in het bos
Op de foto hierboven zie je takken met mooie rode blaadjes waarop een groen beginstukje zit. Wat Harrie Brokken gefotografeerd heeft, zijn de bloemen van de lariks. Het groene beginstukje wat je ziet, zijn de blaadjes ofwel naalden. De rode bloempjes worden later de larikskegels. Lariksen behoren tot de coniferen en om precies te zijn tot de familie van de dennen. De lariks is een zeer oude boomsoort, die al meer dan 30.000 jaar op aarde voorkomt. De wetenschappelijke naam is larix decidua. Het tweede deel van de naam geeft aan dat deze boom bladverliezend is. Het hout van deze boom wordt gebruikt voor de vervaardiging van deuren en raamkozijnen, maar ook voor de scheeps - en bruggenbouw en ook voor meubels, fusten en dakpannen. In Moergestel staat een kapelletje met dit soort dakpannen. Als je weleens een bedevaartsplaats bezoekt, kan het best zijn dat je daar lariksen ziet staan want deze bomen werden beschouwd als heilige bomen.

undefined

Opnieuw de Indische meelmot
Bij Anny Pennings was een Indische meelmot gesignaleerd. Zij is daarop direct aan de slag gegaan met het opruimen van haar voorraad graanproducten en dergelijke en ze heeft meteen ook alles gereinigd met azijn. Nu vraagt ze zich nog af hoe dit insect in haar voorraad is terechtgekomen. Het vaakst gebeurt dit door besmet voedsel waar eitjes of larven in zaten. Dit kan zelfs in verpakkingen die nog dicht zijn, want ze kunnen zich door plastic heen vreten. Nu alles schoon is, zou ik geen voorraad meer in plastic of karton laten liggen. Pak alles goed in, bijvoorbeeld in blik of glas. Natuurlijk kun je ook voorraad invriezen. Houd daarna de boel goed in de gaten. En mocht je nog zo’n nachtvlinder zien vliegen, dan kun je die het beste meteen dood maken.

undefined

Schorpioenachtig wezen
Op de bovenstaande foto zie je een zwart insect met het achterlijf ver naar boven gekruld. Aan de houding en de rest van het zwarte lichaam kan ik zien dat het gaat om de stinkende kortschildkever. Deze kever lijkt qua uiterlijk meer op een oorworm dan op een kever. Als dit insect ook nog eens het achterlichaam naar boven en naar voren buigt, lijkt 'ie inderdaad heel veel op een schorpioen en dat is ook zijn bedoeling. Zo’n dreigende houding zetten de stinkende kortschildkevers op als ze denken dat ze aangevallen worden. Vaak schrikt dit de vijand af. Mocht dit niet helpen, dan scheidt deze kever een stinkende, melkwitte vloeistof af. Hieraan heeft de stinkende kortschildkever dan ook zijn naam te danken. Ook de wetenschappelijke soortnaam olens duidt hierop, want dit woord betekent geurafgevend. Deze kever heeft zeer korte schilden. Dus niet zoals bij een lieveheersbeestje, waarbij het hele lichaam wordt bedekt met dekschilden. Mocht je deze kevers tegenkomen in je tuin - want daar zijn ze graag - moet je niet schrikken en ze gewoon laten zitten. Ze zijn namelijk erg nuttig. Ze zijn dol op slakken en aan planten knagende insectenlarven.

undefined

Tamme koolmees
Nu even geen vraag, maar een leuke waarneming. Bij Jan-Hein van den Hoven landde een koolmees op zijn arm. Koolmezen zijn vogels die heel slim zijn en ook niet schuw. Natuurlijk verkennen ze eerst of het veilig is om te landen op zo’n arm. Wetenschappers zeggen zelfs dat koolmezen 'geëvolueerd zijn' tot zeer slimme dieren. “Als je naar het leren van nieuw gedrag kijkt, hoort deze soort bij de top drie van slimste vogels”. Natuurlijk heb ik opgezocht wie dan die andere twee zijn. dat zijn kraaien en papegaaien.

Wachten op privacy instellingen...

Het verschil tussen koolmees en pimpelmees
Wat voor weer het ook wordt, de kans is groot dat er een of meer mezen naar jouw tuin komen. Weet je hoe je het verschil kan zien tussen een koolmees en een pimpelmees? In de video van de Vogelbescherming hierboven legt Camilla Eet verschil uit. Eigenlijk best makkelijk, als je het weet.

Eikenprocessierups komt naar verwachting eerste week april uit ei
Het moment waarop de eikenprocessierupsen uit de eitjes komen, wordt in belangrijke mate bepaald door de temperatuur in maart. Dit jaar verwacht het Kenniscentrum Eikenprocessierups dat de eerste rupsen rond 6 april uit hun eitjes zullen kruipen. Uit een steekproef blijkt dat de rupsjes in de eitjes zich goed ontwikkelen, ondanks de vele neerslag. Meer informatie vind je op de website eikenprocessierups.

Tel mee in het jaar van de wilde eend
De eerste eendenkuikens zwemmen al rond. Dit betekent dat het publieksonderzoek in het jaar van de wilde eend van start gaat. Hoe kan het dat een van onze bekendste watervogels al jarenlang achteruit gaat qua aantallen? Help mee met het beantwoorden van deze vraag door kuikens te tellen.
Hoe werkt het?

• Ga op je telefoon naar de kuikenteller en download de app

• Sluit je browser en open de Kuikenteller-app

• Voer eenmalig je contactgegevens in, accepteer de algemene voorwaarden en geef de app toestemming om je locatie te gebruiken

• Klik op het plus-symbool om een nieuwe kuikenwaarneming in te voeren, volg de zeven stappen en sla je waarneming op

• Stuur je waarnemingen naar de database via het upload-symbool

Tip: heb je de Kuikenteller-app al op je telefoon staan? Verwijder die dan eerst. Geen telefoon bij de hand? Geen probleem. Je kunt ook op de computer waarnemingen doorgeven.

Kijk voor meer informatie op de website.

Annuleringen
Het bezoekerscentrum van Natuurmonumenten is tijdelijk gesloten, vanwege het coronavirus. In ieder geval tot 19 maart. De horeca bij Groot Speijck is wel open . Deze keuze is gemaakt op basis van de richtlijnen van het RIVM en het advies dat de directie van Natuurmonumenten heeft gegeven.

Alle geplande activiteiten tot 19 maart zijn geannuleerd. Daarna wordt opnieuw bekijken hoe de situatie zich ontwikkelt en welke keuzes daarbij passen. Heb je een vraag? Stuur dan een mail naar [email protected]. Deze mailbox wordt elke dag bijgehouden.

Stichting Brabants Landschap heeft de activiteiten zelfs tot en met 3 april geannuleerd. Deelnemers die zich ingeschreven hadden voor activiteiten worden per e-mail hiervan op de hoogte gebracht. Ook de infopunten en bezoekerscentra zijn tot en met 3 april gesloten voor het publiek. Eind maart wordt een beslissing genomen over het wel of niet doorgaan van publieksactiviteiten na 3 april.

Staatsbosbeheer neemt eveneens aanvullende maatregelen om besmetting met het coronavirus tegen te gaan. Staatsbosbeheer annuleert net zoals stichting Brabants Landschap alle excursies tot en met 3 april. De buitencentra van Staatsbosbeheer blijven vooralsnog open, maar excursies en andere activiteiten die hier zouden starten gaan niet door.

App ons!

Heb je een foutje gezien of heb je een opmerking over dit artikel? Neem dan contact met ons op.