In de afgelopen weken gleden ze weer door de bus. De waardebepaling WOZ. Wat is je huis waard? En hoeveel onroerend zaakbelasting ga je dan betalen? Dat is natuurlijk nooit leuk nieuws.

Vier-en-een-half miljard
Het is een grote klus. De Nederlandse gemeenten geven er samen 150 miljoen euro aan uit. Ze schatten de waarde van bijna negen miljoen gebouwen en halen via de OZB 4,5 miljard euro belasting binnen: bijna de helft van alle heffingen die burgers aan gemeenten betalen.

Tegelijkertijd met de brieven schalden er reclamespotjes uit de autoradio. 'Maak GRATIS bezwaar tegen de waardebepaling en bespaar geld.' Gratis geld verdienen, dat klinkt goed.

Tandenknarsend
Over de telefoon klinkt Grard van der Zanden, de directeur van de Belasting Samenwerking Oost-Brabant (BSOB) alsof hij de radiospotjes tandenknarsend aanhoort. "Die bedrijfjes zeggen de burgers te helpen. Het enige wat ze doen, is zichzelf helpen... aan geld."

Wat maakt van der Zanden zo boos? Wie denkt dat de gemeente zijn huis te hoog heeft getaxeerd, kan bezwaar maken. De kosten van een deskundige worden door de gemeente betaald... áls de rechter je gelijk geeft! In Nederland zijn er steeds meer bedrijfjes die zich daarin specialiseren. Ze schrijven bezwaarschriften en innen de wettelijke vergoeding.

Steeds meer bezwaarschriften
Het kostte de Nederlandse gemeenten vorig jaar 10 miljoen euro, zegt Ruud Kathmann van de waarderingskamer, de organisatie die toezicht houdt op de OZB. De gemeente Breda, bijvoorbeeld, keerde vorig jaar bijna 110.000 euro uit. Kathmann verwacht, net als Van der Zande, dat dat bedrag verder gaat stijgen. Het aantal bezwaarschriften is de afgelopen vier jaar meer dan verdubbeld, en ongeveer een derde komt van de no cure no pay-bureaus.

Van der Zanden komt met een rekenvoorbeeld. "Stel dat zo'n bureau via de rechter de waarde van je huis 30.000 euro naar beneden krijgt, dan scheelt dat de burger per jaar een paar tientjes. Maar het bureau kan zomaar een vergoeding van een paar honderd euro verdienen." Het is waar zijn boosheid om draait.

Geautomatiseerd
"En ze doen hun werk volledig geautomatiseerd. Als jij vanmiddag een vinkje zet op de site van zo'n bureau heb ik drie uur later een bezwaarschrift binnen."

Kathmann die wat diplomatieker is dan Van der Zanden bevestigt het. "Ik denk dat er in veel gevallen een gespannen verhouding is tussen de inspanningen van zo'n bureau en de hoogte van de vergoedingen."

Eerst bellen
Van der Zanden denkt dat het anders kan. De BSOB stopt een folder bij het aanslagbiljet. Een noodkreet eigenlijk met de vraag om eerst gewoon de gemeente eens te béllen en niet meteen een procedure te beginnen. Hij zegt: "Gemeenten staan open voor de argumenten van de burger en zijn niet te beroerd na een belletje de waardebepaling te verlagen."

Kathmann: "Bij ongeveer veertig procent van de bezwaren krijgt de burger gelijk. Het maakt niet zo veel uit of je belt, zelf een brief schrijft of dat een bureau laat doen."

Het werkt
Het lijkt te werken in bijvoorbeeld Heeze-Leende en Valkenswaard. Woordvoerder Monique van Tuel van Heeze-Leende: "Wij steken veel werk in persoonlijk contact met de burgers. We roepen ze op met ons te komen praten en we hebben ook een speciaal formulier op internet."

Resultaat: Heeze-Leende en Valkenswaard zijn de Brabantse gemeenten waar de minste bezwaarschriften binnenkomen. Ligt het landelijk gemiddelde op twee procent, in die twee gemeenten praat je over ongeveer een half procent.

Niet open voor informele oplossing
Driekwart van de bezwaarschriften in die gemeenten komt nu van de no cure no pay-bureaus. Van Tuel: "Die staan niet open voor een informele oplossing, omdat ze dan geen vergoeding krijgen. Zij strijken het geld op, de burger ontvangt in verhouding maar heel weinig."

Van der Zanden constateert dat bij de BSOB dit jaar het aantal bezwaarschriften via no cure no pay-bureaus ongeveer twee derde van het totaal is: "We zijn als samenleving enorme bedragen aan het rondpompen waar een klein aantal bedrijfjes van profiteert. En wat denk je dat gemeenten doen die zulke grote bedragen aan vergoedingen moeten betalen? Ze hebben maar één inkomstenbron die ze kunnen aanpassen... de onroerend zaakbelasting!"