Duizenden mensen verdronken bijna zeshonderd jaar geleden in het gebied dat we nu kennen als de Biesbosch. In Goirle overleed tussen 1585 – 1586 een derde van de bevolking aan de pest ofwel de ‘aenclevende sieckte’. Minder ver terug in de tijd was de stadhuisramp van Heusden in 1944, de Herculesramp op vliegveld Eindhoven in 1996 en de MH17 vlucht in 2014.

Via een tijdlijn op de website van het Brabants Erfgoed kunnen we ook terug in de tijd naar bijvoorbeeld de ‘windhoos van Chaam’ in 1967 of naar de aanslag op het Gasunie-station in Ravenstein in 1972, maar ook naar de brand in het kasteel van Helmond in 1549.

Rampen in Brabant hebben helaas altijd een rol gespeeld in de Brabantse geschiedenis. Tekst gaat verder na de video.

Duizenden doden bij Sint-Elisabethsvloed
Over de ‘eerste’ gedocumenteerde ramp, de Sint-Elisabethsvloed in 1421, zijn boeken en kronieken vol geschreven. Ook hebben veel schilders zich laten inspireren door de watersnoodramp in de vijftiende eeuw.

Zo hangt er In het Biesboschmusem een schilderij uit 1857, dat de ramp in al zijn facetten laat zien. De ramp en het schilderij komen in het museum tot leven door een multimediale productie. Zittend op een bankje in een grote ruimte ben je onderdeel van het schilderij, zie je het water komen en zie je mensen op de vlucht slaan voor het water.

Epidemieën, angst en troost
Troost en steun in moeilijke tijden vinden veel mensen bij de heilige Maria. De jaarlijks Mariaprocessie in Den Bosch vindt zijn oorsprong in 1315 toen de stad gebukt ging onder een pestepidemie. Na een rondgang van Maria was de stad verlost van de pest. Tot op de dag van vandaag wordt bij de Zoete Lieve Vrouw van Den Bosch gebeden en troost gezocht.

Heemkundekringen over heel Brabant beschrijven in hun geschiedschrijving hoe dorpen en steden regelmatig in de ban waren van besmettelijke ziekten. Tot ver in de twintigstee eeuw was het uitbreken van plaatselijk epidemie iets ‘wat erbij hoorde.’ Zo werd Hank in 1925 getroffen door de tyfus. “Om de epidemie te beteugelen werden overledenen niet meer opgebaard in de kelder, maar in de kelder onder de kerk. Ook werd er een ziekenbarak gebouwd waar mensen in isolatie verbleven”, vertelt Louis de Bot van de Archiefkring Hank.

De doodsklok beierde dagelijks
“In oktober 1925 beierde de doodsklok van de kerk in Hank bijna dagelijks. Om besmetting te voorkomen werd creoline ingezet. Als mensen de kerk binnen wilden moesten ze met de klompen eerst door de creoline lopen, een ontsmettingsmiddel.” In Hank waren vooral jonge mensen tussen de veertien en twintig jaar het slachtoffer van de tyfusuitbraak.