“Je hebt een emotionele kant en een rationele kant”, vertelt Peter Tijs, bestuurder bij scholenkoepel SKPO, met 36 basisscholen in de regio Eindhoven. “Je ziet dat scholen hun kinderen erg missen, aan de ene kant wil iedereen graag weer open. Maar het verstand zegt: wat is nu verstandig? We willen ook alleen open als het verantwoord is.”

Angst bij medewerkers
En óf het verantwoord is, daar is in ieder geval op dit moment nog niet iedereen van overtuigd. Bij onderwijskoepel PCPO in de regio Breda zijn er zo'n dertig leerkrachten die het nu niet aandurven om voor de klas te staan, zegt bestuurder Arnoud Wever. “Dat zijn met name collega’s met een brozere gezondheid, maar ook bijvoorbeeld zwangere vrouwen, mensen met astmatische klachten of die gezinsleden hebben die extra kwetsbaar zijn. Dat is gegronde bezorgdheid, vind ik.”

De scholen zeggen over het algemeen uit te gaan van de bevindingen van het RIVM. Tijs: “Als er een goede uitleg komt dan hebben wij daar wel vertrouwen in. Maar alles draait natuurlijk om het onderzoek naar overdraagbaarheid onder kinderen”, zegt Edith van Montfort, bestuurder bij scholenkoepel SAAM in de regio Oss sluit zich daarbij aan: “We hebben die landelijke houvast wel nodig. We gaan hier niet als bestuur met eigen regels komen.”

Volgens haar zijn er grofweg drie scenario’s die kunnen gaan spelen:

1. Er is voldoende wetenschappelijk bewijs dat de scholen weer open kunnen zonder dat de veiligheid in het gedrang komt.
2. De maatregelen worden gefaseerd versoepeld. Dan is de vraag welke positie het onderwijs in die versoepeling heeft en of het onderwijs ook gefaseerd weer open gaat.
3. De maatregelen blijven nog langer van kracht en de scholen blijven dicht.

“Op al die scenario’s proberen we te anticiperen. Maar bij iedereen staat telkens veiligheid voorop.”

Maatregelen op de scholen
Met name de vraag welke maatregelen er kunnen worden genomen als het onderwijs weer wordt opgestart, geeft de schoolbesturen stof tot nadenken. Want veel leerlingen bij elkaar, betekent óók weer grote groepen ouders op het schoolplein.

Peter Tijs: “Dus hoe laat je ouders hun kinderen dan afleveren? Hoe houd je de ouders buiten de school? Ga je bijvoorbeeld werken in shifts? Ga je de pauzes anders verdelen over de dag? Dat zijn wel dingen waar we over nadenken.”

Arnoud Wever vult aan: “We hebben ook gekeken naar de schoolgebouwen. Gaan we eenrichtingsverkeer invoeren, want onze gangen zijn niet zo breed dat je elkaar op anderhalve meter afstand kunt passeren. En wat doen we met de hygiëne in school, we hebben natuurlijk een beperkt aantal toiletten waar je met een groot aantal kinderen gebruik van maken. En de medewerkers, gaan die voortaan in ploegen lunchen? Want ik heb geen vier personeelsruimtes.”

Toch denkt Edith van Montfort niet dat dit soort praktische bezwaren een heropening van het onderwijs in de weg zullen staan. “Als je het andersom bekijkt: je houdt toch niet de scholen dicht vanwege de ouders. Daar zijn dan wel afspraken mee te maken. Net als over het contact tussen ouders en leerkrachten. Mits de veiligheid gegarandeerd kan worden natuurlijk. Dat is altijd de hoogste prioriteit.”

Achterstanden bij leerlingen inlopen
Naast de praktische haken en ogen, wacht er ook onderwijstechnisch een grote uitdaging. Wever: “We zullen een periode nodig hebben om te kijken waar iedereen staat. Bij het thuisonderwijs zie je dat sommige kinderen supergemotiveerd zijn, terwijl het bij anderen wat minder lukt. Dus de diversiteit die je normaal gesproken al hebt in een klas, is nu ongeveer verdubbeld.”

Het niveau van leerlingen nu verder uit elkaar dan gewoonlijk, beaamt Peter Tijs. “We zullen veel meer per leerling een individueel plan moeten maken om bijvoorbeeld eventuele achterstanden in te lopen.”

Het zou fijn zijn, vinden de scholenkoepels, als de leerlingen in ieder geval dit schooljaar nog weer terug naar school kunnen. “Zodat je het jaar samen kunt afsluiten en samen de basis kunt leggen voor het nieuwe jaar,” zegt Tijs. Want ook daar zal nog een boel werk te verzetten zijn, verwacht hij. Om de hele klas weer op hetzelfde spoor te krijgen. Maar dat dat gaat lukken, lijdt wat hem betreft geen twijfel. “De moraal op onze scholen is hoog. Als je ziet hoe snel iedereen deze verandering oppakt. Dat gaat goed komen.”

Koffiedik kijken
Wat dat betreft lijken de scholen er dus klaar voor. Toch zal het nog even duren voor de leerlingen terug de klas in komen, verwacht SKPO. “Bij ons is het sowieso pas na de meivakantie natuurlijk. En het blijft koffiedik kijken. Maar als ik een voorspelling moet doen, dan richt ik me op juni. Dat lijkt me meer waarschijnlijk.”

Daar sluit Wever zich bij aan: “Mijn persoonlijke mening? Ik denk dat het nog wel verlengd zal worden. Als Rutte consistent is, dan vindt hij voorlopige onderzoeksresultaten van het RIVM niet voldoende.”