Deze 6 foto's geven een indringend beeld van Brabant tijdens de Tweede Wereldoorlog
Zes foto's uit Brabant zijn uitgekozen voor het nieuwe fotoboek 'De Tweede Wereldoorlog in honderd foto's'.
De foto's komen uit archieven, maar ook mensen thuis leverden historische plaatjes aan. "We waren op zoek naar persoonlijke foto's, vergeeld en onder het stof, weggestopt in plakboeken, in lades of kelders", vertelt Patrick Timmermans, directeur van Erfgoed Brabant. "Foto's die de veelkleurigheid van de oorlog laten zien."
Deze foto staat symbool voor de moeizame bevrijding van Noord-Brabant in de herfst van 1944. Bosschenaar Van de Sande probeert tijdens een gevechtspauze om zijn huis in de hevig bevochten wijk Lombok te ontvluchten met zijn twee dochtertjes onder zijn arm. (Foto: Peter Handford/Imperial War Museum).
In januari 1943 kwamen de eerste Joodse gezinnen aan in het concentratiekamp Vught. De meesten werden doorgestuurd naar kamp Westerbork. Vughtenaar Van Heel fotografeerde vanuit het dakraam van zijn huis aan het Versterplein de aankomst van een Jodentransport op het station van Vught. (Foto: Van Heel/Nationaal Monument Kamp Vught)
Het 10-jarige meisje Settela (Anna Maria) Steinbach werd in mei 1943 op transport gezet naar Auschwitz, samen met 244 andere Sinti en Roma. Dit verstilde filmbeeld is de enige opname die de vervolging van Sinti en Roma in beeld brengt. (Beeld: Rudolf Breslauer/NIOD, Beeldbank WO2)
Op het station van Eindhoven krijgen aspirant oostfrontstrijders een enthousiast onthaal. Ook Nederlandse jongens willen een bijdrage leveren aan ‘de kruistocht tegen het bolsjewisme’ en daarmee, zoals dat in deze kringen wordt gezien, ‘het behoud van de Europese beschaving’. Dat zich onder hen ook inwoners van de stad bevinden, bewijst het opschrift ‘Eindhoven’ tussen de leuzen op de trein. (Foto: fotograaf onbekend/Regionaal Historisch Centrum Eindhoven)
Achter het prikkeldraad van Kamp Vught, in gevangeniskleren, staat Robert Schoepp, de burgemeester van Son. Toen hij nog in functie was, overlegde hij geregeld met een aantal burgemeesters uit Zuidoost-Brabant over hoe zij de Duitsers onopgemerkt, maar effectief, konden tegenwerken. Na de ‘politieke’ moord op een boer in zijn gemeente werd Schoepp, op 31 december 1943, opgepakt en gegijzeld door de Duitse bezetter. (Foto: fotograaf onbekend/particuliere collectie)
Naarmate de oorlog vordert, neemt de schaarste toe. Net na de bevrijding staat er een lange rij bij de vishandel op de Aalsterweg in Eindhoven. De wachtenden kijken uit naar een portie vis. (Foto: J.J.M. de Jong/Collectie Spaarnestad, Nationaal Archief)
In totaal werden honderd foto's geselecteerd, verdeeld over vijf categorieën:
- Militaire strijd, oorlogsgeweld en bevrijding.
- Overheersing, collaboratie en aanpassing
- Uitsluiting en vervolging
- Verzet en repressie
- Dagelijks leven
De foto's zouden in een expositie in de Tweede Kamer worden getoond, maar dat is door de coronacrisis afgelast. Mogelijk is de tentoonstelling 'De Tweede Wereldoorlog in honderd foto's' later dit jaar alsnog te zien. Op 4 mei, aansluitend op de Dodenherdenking, zendt NPO2 om 20.35 uur een gelijknamige uitzending uit.