Sophie is dertig jaar en werkt in een seksclub in West-Brabant. Ze zit al tien jaar in het vak en is een ervaren sekswerker. Maar sinds de uitbraak van het coronavirus zit ook Sophie noodgedwongen thuis. Het bordeel sloot begin maart als één van de eerste clubs vrijwillig de deuren. Niet veel later moesten alle sekstenten verplicht dicht van de regering.

'Meer dan vijftig procent werkt door'
Voor Sophie, wat haar werknaam is, betekent de sluiting van de club: werkloos thuiszitten. Maar niet alle sekswerkers doen dat en een groot aantal zoekt hun heil in de illegaliteit. "Omdat de clubs gesloten zijn, werken veel meiden toch gewoon door", vertelt Sophie. "Ik denk dat meer dan vijftig procent dat doet. De vraag is door de coronacrisis echt niet minder geworden, maar nu ontvangen ze de klanten thuis of spreken ze ergens af."

Sanja van den Hoof, werkzaam als maatschappelijk werker bij RUPS (Regionaal Uitstap Programma Sekswerkers) in Breda, bevestigt de woorden van Sophie. "Het is heel verontrustend", zo zegt ze. "Het is een gevaar voor de volksgezondheid, maar we weten dat veel meiden actief blijven. Er is vaak een economische noodzaak om te blijven werken."

Wel belasting betalen, geen uitkering krijgen
Sophie hoort bij de groep prostituees die in een bordeel werkt. Zelf is ze vanwege het coronavirus dus tijdelijk gestopt met werken, maar ze snapt dat (veelal) vrouwen doorgaan in de illegaliteit. De mannen worden voortaan thuis ontvangen, ze werken als escort of doen aan 'cardates'.

Vaak noodgedwongen, zo meent Sophie: "Wij krijgen van de overheid geen uitkering, omdat we niet ingeschreven staan bij de Kamer van Koophandel. Dat is raar, want we betalen wel belasting. Wij worden door de overheid aangemerkt als pseudowerknemers waarbij de clubs de belasting voor ons betalen. Door die regeling zijn wij geen werknemers, maar ook geen zelfstandigen. Maar het is toch vreemd dat wanneer je over je inkomen 39 procent belasting betaalt, je nergens recht op hebt!"

Sanja van den Hoof nuanceert dat een beetje. "Deze groep vrouwen kan wel bijstand krijgen, alleen niet als ze een partner hebben die een inkomen heeft. Verder is het natuurlijk pijnlijk als je per maand een paar duizend euro ziet wegvallen en terugzakt naar bijstandsniveau. Sommige vrouwen werken dan door, zo blijkt."

"De meiden hebben toch geen andere keus", vindt Sophie. "Hun vaste lasten lopen gewoon door hoor. Ze hebben geen uitkering, dus waarom zouden ze het niet doen? Voor de gezondheid? Contactberoepen als kappers en tandartsen mogen toch ook open. Seks op anderhalve meter lukt niet, maar iemand zijn haar knippen toch ook niet. Meer dan de helft is daarom ondergronds gegaan. Het is een groot probleem."

Grotere kans op geweld, chantage of uitbuiting
Dat vindt ook maatschappelijk werker Sanja, die zich vooral zorgen maakt over de veiligheid. "Je weet niet of de vrouwen in een goed of schimmig milieu terecht komen als ze de clubs verlaten. Het risico is groter dat ze met geweld, chantage of uitbuiting te maken krijgen."

Naast de meiden in de seksclubs zijn er natuurlijk ook heel veel prostituees die al (illegaal) thuis of op straat werken. Naast de probleemgevallen met drugs of schulden, is er ook een grote groep die doorwerkt omdat ze geen geen uitkering durven aan te vragen. "Zij zijn bang om de anonimiteit te verlaten. Veel vrouwen werken door vanuit schaamte of angst. Het is bijvoorbeeld de huisvrouw die bang is voor de fiscus of dat de familie iets ontdekt", aldus Sanja van den Hoof.

Nog even niet zoenen
Sophie werkt momenteel niet, maar verliest langzamerhand haar geduld. "Het voelt een beetje alsof wij de schuld krijgen van de verspreiding van het virus", zo vindt Sophie. "Als die datum van 1 september niet wordt veranderd, overweeg ik ook om eerder te beginnen. Al zou ik zoenen nog even niet doen en wel proberen zoveel mogelijk afstand te houden. Gelukkig heb ik een man met een inkomen, dus ik kan nog even wachten."