Er zitten drie groepen bewoners op de lange gang van de Lindelaan, een afdeling van Laverhof waar dementerende ouderen wonen. Het zijn drie groepen van elk zestien bewoners. Het coronavirus greep het eerst om zich heen op de middelste groep, waar Jacqueline van Kessel en Ineke Peters als woonzorgbegeleiders werken. “Het was heel hectisch”, herinnert Jacqueline zich. “Je wist gewoon niet waar je moest beginnen.”

Er waren wel maatregelen genomen: mensen die besmet waren moesten in isolatie op hun kamer. “Maar mensen met dementie begrijpen dat niet. Die moesten letterlijk opgesloten worden. We hoorden ze aan de deur rammelen. Ze dachten dat we ze in de gevangenis hadden gestopt.”

En de angstige bewoners kalmeren, dat ging niet zo gemakkelijk. “Dan moest je eerst dat pak aan, mondkapje, schort en een bril, voordat je iemand gerust kan stellen. Ik denk dat dat veel impact op de bewoners heeft gemaakt, vertelt Jacqueline. "Wij waren een van de eersten bij wie het begon. Beschermend materiaal was er nog best weinig. Dus je wilde ook niet teveel gebruiken, want dan had je collega die de volgende dag of in het weekend kwam werken niets meer. We konden dus niet elk moment bij de bewoners.”

Versperringen met bloembakken en bankjes
In een poging het virus in ieder geval beperkt te houden tot één groep, worden de groepen op de gang zoveel mogelijk van elkaar afgesloten. Met bloembakken en bankjes worden versperringen gemaakt, om te zorgen dat de bewoners niet meer van de ene naar de andere kant kunnen. Maar het mag niet baten.

Onbegonnen werk, zegt Ineke: “Mensen die het niet begrijpen, zoeken allerlei manieren om er toch overheen te komen. Of zo gauw als er even een deur niet helemaal gesloten was… en leg het ze maar eens uit. Het is niet te doen.”

Het lukt dan ook niet om het virus tot één groep te beperken. Eerst bereikt het coronavirus ook de voorste, en niet lang daarna ook de achterste groep op de gang. Maar nergens wordt het zo heftig als op de groep waar het begint. “In het begin waren er meteen vijf mensen tegelijk ziek”, vertelt Ineke. Uiteindelijk overlijden daar twaalf van de zestien bewoners aan de gevolgen van het coronavirus.

Geen tijd om te rouwen
Maud Verkuijlen, zorgcoördinator op de afdeling, vertelt: “Voor het personeel was er ook geen tijd voor rouwverwerking. De tijd tussen overlijdens was zo kort. Keer op keer was er weer een nieuwe bewoner. En ons personeel blééf meer doorgaan.” Jacqueline: “Het is zo emotioneel. We hebben heel veel gehuild om de bewoners. We kennen ze ook al zo lang. Voor die mensen was dit hun thuis.”

Het gebeurt natuurlijk vaker dat er mensen overlijden in een verzorgingshuis. Maar hoe snel en vooral de manier waarop, dat heeft veel pijn gedaan, bij zowel de medewerkers als de families van de bewoners. Jacqueline: “Voor de families was het ook hartverscheurend. Die mochten er alleen bij als het einde echt nabij was, en dan één persoon. Helemaal ingepakt. Dat doet zó zeer. Dat dat dan het laatste is dat mensen zien.” Ineke vult aan: “En naderhand moesten ze dan in één rechte weg richting de uitgang. Het is zó’n machteloze situatie. Wij doen aan mensenwerk, maar die kans krijgen we niet meer.”

Allemaal lege kamers
Het staat in schril contrast met hoe ze gewend zijn zorg te verlenen. Geen hand op iemands schouder, geen kopje koffie samen drinken, geen mogelijkheid tot waardig afscheid nemen. Ineke: “Als je een paar dagen vrij was geweest, waren er alweer mensen overleden. Het is zo leeg hier nu. In de kamers staan allemaal lege kastjes. Op de gang zijn allemaal lege kamers.” Jacqueline: “Het is niet te vergelijken met de situatie in een ziekenhuis. De impact die het emotioneel op ons heeft, zoveel mensen die dan in één keer weg zijn. Het intense verdriet dat je dan hebt. In het ziekenhuis is dat natuurlijk ook moeilijk. Maar hier heb je echt een persoonlijke band met mensen.”

Ook voor zichzelf en hun eigen gezondheid kenden Ineke en Jacqueline best wel angstige momenten. Jacqueline: "Het kwam wel voor dat ik de ene dag iemand heb verzorgd, die dan de volgende dag positief blijkt te testen. Daar ben je toch wel heel veel mee bezig." Dat beaamt Ineke: "Naast wat we hier meemaakten, is iedereen ook heel bang om het virus mee naar huis te nemen. We hebben een heel hecht team. Iedereen kent de thuissituaties van zijn collega's. "

Ook nu de corona-storm wat is gaan liggen op de afdeling is het leed allerminst voorbij. “We hebben nog vier bewoners over,” vertelt Ineke. “We proberen toch leuke dingen met ze te doen.” Maar het verdriet zit heel dicht onder het oppervlak: “Dan vragen ze, ‘waar is iedereen?’ Ze snappen het niet. Ook niet dat ze geen bezoek krijgen. Het is hartverscheurend. Zeker als je het op één dag keer op keer moet uitleggen.”

Het is duidelijk dat de gevolgen van het coronavirus voor iedereen nog lang voelbaar zullen blijven. “Dat rammelen aan die deur, ik hoor het nog. Het gaat door merg en been. Het is écht heel erg.”

Voor de medewerkers van de Lindelaan van Laverhof is psychologische hulp beschikbaar, om ze te helpen de gebeurtenissen te verwerken.