Woordvoerder Henry Kuppen komt wel met een waarschuwing voor honden, vee en hun eigenaren. Door onweersbuien als die van vrijdagavond en vrijdagnacht kunnen vooral de grotere nesten loswaaien. Als gevolg daarvan kunnen de rupsen op de grond en in bermen terecht komen.

'Hou ze in de gaten'
“Voorkom dat honden in het gras happen waar die nesten zijn neergevallen. Honden krijgen geen jeuk, zoals wij mensen, maar ze kunnen wel last krijgen van hun luchtwegen. Ook kunnen ze hun tong of slijmvliezen beschadigen. Hou dus goed in de gaten dat ze niks in hun bek krijgen of rupsen naar binnen snuiven. Vee loopt hetzelfde risico”, zegt Kuppen. Volgens hem zijn er al honden het slachtoffer geworden.

Hij woont in Mill en ook daar waaide het vrijdagavond ‘ongehoord hard’ en bestaat dus de kans dat nesten de lucht in zijn geblazen. Volgens Kuppen lopen grote nesten met eikenprocessierupsen eerder gevaar uit bomen te waaien, omdat ze in de regel minder goed vast zitten dan kleine nesten.

Uiteraard kunnen de nesten ook vervelend zijn voor mensen. Die zitten immers bomvol brandharen, omdat de rupsen zich hierin verveld hebben. De brandharen gaan met de vervellingen mee. Mensen die hiermee in aanraking komen, kunnen jeuk, bultjes en oogklachten krijgen. Vorig jaar was de overlast het grootst eind juni en begin juli. Duizenden mensen gingen toen naar de huisarts met klachten. Ook deze zomer worden voor dezelfde periode vergelijkbare problemen verwacht.

Ook andere bomen lopen gevaar
Er is nog een adder onder het gras: rupsen die uit een boom vallen gaan over de grond op weg terug naar de bomen. Hierbij kunnen ze geen boomsoorten onderscheiden. Er is dan een kans dat ze hun vraat voortzetten op lagere aanplant, zoals bijvoorbeeld een beukenhaag. Ook kunnen ze in andere bomen kruipen, zoals berken, populieren, beuken en lindes.

Het Kenniscentrum Eikenprocessierups baseert zijn conclusie over een lager aantal rupsen op een grondige inventarisatie van bijna tienduizend bomen in verschillende delen van Nederland die niet preventief bespoten zijn. Er blijken wel grote verschillen per regio. In sommige gemeenten is meer dan de helft van de bomen aangetast, terwijl in andere maar 10 procent van de bomen de rups heeft. Deze analyse geldt ook voor Brabant.

Minder vlinders in de val
De deskundigen hadden er al rekening mee gehouden dat het aantal aangevreten bomen zou achterblijven. In zogeheten feromoonvallen werden gemiddeld bijna de helft minder vlinders geteld (73 tegen veertig). Met zulke vallen worden schadelijke insecten gelokt en gevangen genomen.

Vorig jaar was het bovendien warm en zeer droog waardoor veel eiken te maken kregen met eikenmeeldauw. Door de meeldauw waren de bladeren niet meer eetbaar voor de eikenprocessierupsen en in combinatie met de hitte heeft dit ertoe geleid dat grote groepen rupsen de bomen hebben verlaten en in de grond zijn gekropen. Maar ook daar houden ze zich niet gedeisd. Rond een aantal bomen zijn netten geplaatst en daaronder wisten de rupsen zich, in de grond, te verpoppen. Vorig jaar zijn er op die plekken duizenden eikenprocessievlinders aangetroffen.

Rups aan de wandel
De deskundigen melden verder op de site van Nature Today diverse meldingen te krijgen van eikenprocessierupsen die ver van een eik aan de wandel zijn en aangetroffen worden op deuren, ramen, verkeersbordjes en bankjes. Mogelijk komt dit omdat ze op zoek zijn naar een beschutte plek om in diapauze (een soort ruststand) te gaan, aldus de onderzoekers. In Spanje zijn ze zelfs aangetroffen in rotsspleten.

Bij de bestrijding van de rups opteert het Kenniscentrum voor de inzet van nematoden, dat zijn parasieten die als natuurlijke vijand worden ingezet. Zij leven samen met een speciale bacterie die uitgescheiden wordt in de rups. Bespuiten met bacteriën wordt afgeraden, net als het omhullen van bomen met folie.

LEES OOK: Wat helpt tegen eikenprocessierupsen en wat niet? Een overzicht