De eerste plaat werd donderdagmorgen in Heusden op z'n plek gezet, in een klein slootje op het land van familie Aarts. Het waterschap hoopt dat veel boeren hun voorbeeld volgen. Met veel dammetjes duurt het langer voordat regenwater wegstroomt. Daar draait het om.

Klimaatverandering
Al een paar jaar achter elkaar wordt Nederland droger. En dat gaat snel. "We weten dat er een klimaatverandering bezig is," zei Peter van Dijk van het waterschap, staande in het grasland langs de bijna droge sloot. "Maar het gaat snel; we krijgen nu al met zomerse droogtes te maken die in veel scenario's pas voor 2050 stonden aangekondigd."

Het regent niet minder, maar het is wel warmer. Daardoor verdampt er meer water. En er valt meer water tegelijk, in grote hoosbuien. Van Dijk was nauwelijks een week geleden nog druk bezig in Someren, waar regenwater de huiskamers binnenkwam. In een week bevonden Nederlands natste én droogste punt zich in het werkgebied van Aa en Maas.

Water vasthouden
De uitdaging voor het waterschap is om het regenwater vast te houden, zonder dat mensen er last van hebben. Maar met sloten en gemalen is Nederland er juist nog op ingericht water zo snel mogelijk weg te werken. Nederlanders moet anders gaan denken. En de ijzeren plaat in de sloot is daar een teken van.

"Je kan de sloot ook dempen," zegt Jos Kruit van het waterschap. "Maar dan staat er een groot deel van het jaar water op het land. Dan kunnen de boeren er niet uit de voeten."

Bas en Luuk Aarts gaan de boerderij met 200 koeien overnemen van hun ouders. Ze vertellen dat de waterstand de laatste jaren regelmatig onderwerp van gesprek is. "Het wordt droger; het wordt hoe langer hoe belangrijker om water vast te houden. Vorige week heeft het hier geregend; dat water is al bijna weer weg. Met zo'n ijzeren plaat in de sloot kan je het langer vasthouden."

Op afstand bestuurbaar
Met alleen kleine dammetjes in boerensloten is het waterschap er niet. De organisatie wil het systeem uitbreiden van op afstand bestuurbare stuwen in de grotere en diepere sloten zodat snel op regen en droogte gereageerd kan worden. Die stuwen staan nu allemaal hoog om water vast te houden. Jos Kruit schat dat zo het grootste deel van de in juni gevallen regen vastgehouden is.

Aa en Maas is een van de drie Brabantse waterschappen. De provincie en het rijk steken de komende jaren vele miljoenen in plannen tegen de droogte.