Video

Wat is dit voor vreemde eend? Frans Kapteijns beantwoordt vragen in Stuifm@il

5 juli 2020 om 09:23 • Aangepast 12 juli 2020 om 09:44
nl
Boswachter Frans Kapteijns deelt wekelijks zijn kennis van de natuur op de radio. Luisteraars kunnen vragen insturen via [email protected]. Dit keer besteedt hij in Stuifmail aandacht aan een vreemde eend, een vreemde plant, witte uitwerpselen en een totaal witte plant.

Vreemde eend
Op de openingsfoto zie je een zwartgevlekte witte eend met een zwarte snavel en wat groen in de veren. Volgens mij is dit een kruising tussen een muskuseend en een wilde eend. De vogel heeft namelijk van beide soorten wat in zich. Bij Brabantse boerderijen liepen in het verleden heel veel muskuseenden rond. Oorspronkelijk komen de muskuseenden uit Midden- en Zuid-Amerika, maar ze zijn rond 1550 door Spaanse ontdekkingsreizigers naar Europa gebracht. Deze eenden werden gehouden vanwege het vlees. Dit gebeurde ook al in het oorspronkelijke gebied. Tegenwoordig zie je veel van deze muskuseenden bij kinderboerderijen, maar worden ze nauwelijks nog gehouden vanwege de consumptie.

Een stadsreus (foto: Corrie Verhulst).
Een stadsreus (foto: Corrie Verhulst).

Welke wesp is dit?
Op de foto hierboven zie een geelzwart insect dat een beetje lijkt op een hoornaar. Maar je ziet maar twee vleugels, dus kan dit geen insect zijn van de wespenfamilie. Dit insect hoort bij de tweevleugeligen thuis dus het is een vlieg of mug. In dit geval is het een zweefvliegensoort met de mooie naam stadsreus. Die lijkt inderdaad een beetje op een hoornaar. Dit is de grootste zweefvlieg van Nederland: 2,5 centimeter lang. Voorheen werd dit insect hoornaarzweefvlieg genoemd. Deze zweefvlieg doet zoals zoveel zweefvliegen aan mimicry, nabootsing. De stadsreus hoopt hiermee de vijand op een dwaalspoor te brengen. Ze lijken niet alleen qua grootte en kleurenpracht op hoornaars, soms bewegen ze ook een klein beetje zoals een hoornaar. De mimicry wordt door de stadsreus dus tot in de puntjes uitgevoerd.

De bontbladige euonymus, waarschijnlijk fortunei ‘Emerald Gold’ (foto: Anita van de Kamp).
De bontbladige euonymus, waarschijnlijk fortunei ‘Emerald Gold’ (foto: Anita van de Kamp).

Vreemde plant
Op de bovenstaande foto zie je een plant met geelgroene bladeren. Uit de stam steekt ook een tak met enkel groene bladeren. De plant met de geelgroene bladeren is een bontbladige euonymus fortunei ‘Emerald Gold’. Dit is een soort kardinaalsmuts, een gekweekte soort. Uit deze gekweekte soort is een tak ontsproten van de originele moederplant kardinaalsmuts. Kardinaalsmutsen komen van oorsprong gewoon in Nederland voor. Vroeger gebruikte men het hout van de kardinaalsmuts om spoelen voor het spinnen van textiel te maken en katrollen voor in molens. Dit hout is namelijk heel sterk en slijt nauwelijks bij gebruik. Tegenwoordig worden gewone kardinaalsmutsen heel veel geplant in tuinen of parken. Dit vanwege de bladkleuren en de helder gekleurde doosvruchten, die op een kardinaalsmuts lijken.

Een muurrouwzwever (foto: Hans van Kapel).
Een muurrouwzwever (foto: Hans van Kapel).

Insect op de tuintafel
Op de foto hierboven zie je een heel zwart insect met zwarte vleugels en wat witte puntjes. We hebben hier te maken met een muurrouwzwever. Muurrouwzwevers zijn insecten die behoren tot de familie van de wolzwevers. Wolzwevers zijn parasitaire insecten, die hun eitjes leggen op eieren of larven van andere insecten. Muurrouwzwevers leggen hun eitjes op metselwespen en metselbijen. Deze beide metselsoorten leggen hun eitjes in gaatjes in muren of houten palen. Het vrouwtje van de muurrouwzwever schiet al vliegend, voordat het nestgaatje wordt afgesloten, een eitje in het nest van deze prooidieren. Uit het eitje van de muurrouwzwever komt een larve, die zich voedt met de larve van de metselbij of metselwesp. In juni komt dan het volwassen insect uit het gaatje gekropen en begint dit proces weer van vooraf aan. Leuk weetje: de meeste wolzwevers zijn warmte minnend. Vandaar dat deze soort relatief veel in stedelijke omgeving te zien is.

Een zilveren boomkussen (foto: Thea van Haaster).
Een zilveren boomkussen (foto: Thea van Haaster).

Dekseltje op een boomstam
Op de bovenstaande foto zie je een witzilverachtige substantie. Volgens mij hebben we hier te maken met het zilveren boomkussen. Zelf heb ik er dit jaar ook heel veel gezien. Zilveren boomkussens behoren tot de groep van myxomyceten ofwel slijmzwammen net zoals bijvoorbeeld heksenboter. Eigenlijk hebben myxomyceten een zeer complex leven. Maar als je het eenvoudig houdt, bestaat hun leven uit twee stadia. Een stadium waarin de myxomyceet of slijmzwam zich voornamelijk voedt en een stadium waarin de slijmzwam zich voortplant. Het zilveren boomkussen is te herkennen aan de zilverachtige witte buitenkant. Van binnen is dit zilveren boomkussen in het begin ook wit, later chocoladebruin. Uiteindelijk wordt de buitenkant ook bruin en verdwijnt dit zilveren boomkussen als sporen in de lucht.

Wachten op privacy instellingen...

Herken de buizerd
Kees Vanger filmde een buizerd. De buizerd is verreweg de meest algemene en opvallende roofvogel van Nederland. Ze ziet deze vogel vaak in open land, zittend op een paal of schroevend op de thermiek. Buizerds zijn erg gevarieerd qua kleur en tekening, van donkerbruin tot bijna wit. De buizerd heeft zich de laatste decennia sterk uitgebreid als broedvogel en broedt ook in de lagere delen van Nederland.

Een spechtengat met uitwerpselen van een spreeuw (foto: Carel Kuijten).
Een spechtengat met uitwerpselen van een spreeuw (foto: Carel Kuijten).

Witte uitwerpselen
Op de foto hierboven zie je een boomstam en in die boomstam zit een spechtenholte met daaronder witte uitwerpselen. Nu vraagt Carel Kuijten zich af van wie deze uitwerpselen zijn. Volgens mij zijn dit uitwerpselen van spreeuwen. Je ziet heel vaak dat spreeuwen hun nestplaats zoeken in een oude holte die spechten hebben gemaakt. Ik vond hierbij dit mooie filmpje van Jozef van der Heijden.

Wachten op privacy instellingen...
Eem albino lelietje-van-dalen (foto: Alex Enneman).
Eem albino lelietje-van-dalen (foto: Alex Enneman).

Witte plant
Op de foto hierboven zie je een totaal witte plant staan. Volgens mij hebben we hier te maken met een albino van de brede wespenorchis. Van nature groeien brede wespenorchissen aan de randen van bossen in Nederland. Daarnaast vind je ze in parken, in tuinen en wegbermen. Ze hebben parallelvormige bladeren net zoals het bekende plantje lelietje-van-dalen. Dat Alex Enneman een albino brede wespenorchis heeft gevonden, is best zeldzaam. Zo’n plant is namelijk maar een kort leven beschoren. Zo’n plant is namelijk maar een kort leven beschoren, want planten bestaan uit groene delen - het chlorofyl - en dat zorgt voor voedsel. Het chlorofyl in de planten vangt het zonlicht op en zet dat om in suikers, bruikbare energie. Albinoplanten sterven dan ook direct nadat ze al het voedsel uit het zaad opgemaakt hebben.

Natuurtip
Volgende week zondag wordt een heidetocht georganiseerd door natuurgebied Kampina. Wandel onder begeleiding van onze ervaren gids langs prachtige vennen en ontdek hoe het mooie landschap van de Kampina is ontstaan en geniet van alles wat je hoort en ziet. Meld je snel aan, want tot na zonsondergang door een natuurgebied mogen wandelen is een unieke ervaring.

Wist je dat de Kampina het leefgebied is van een aantal bijzondere planten en dieren? Zoals de levendbarende hagedis, de tapuit en de zeldzame zonnedauw, een insectenetend plantje. Maar ook het gentiaanblauwtje - een bedreigde vlindersoort - komt hier voor.

App ons!

Heb je een foutje gezien of heb je een opmerking over dit artikel? Neem dan contact met ons op.