Lieke en Niels strijden tegen straatintimidatie: 'Je moet hier gewoon rustig over straat kunnen'
Sinds haar dertiende heeft Lieke last van straatintimidatie: "Vanaf dat moment ging ik naar de middelbare school. Ik fietste veel en ik was in de stad, op koopavonden.”
'In het nauw gedreven worden is ontzettend eng'
Ze is uitgescholden, mannen hebben haar expliciet om seks gevraagd en fietsten mee. Of, sinds ze met de auto gaat, gaan ze naast haar rijden: “Echt, in het nauw gedreven worden is ontzettend eng.”
Op plekken waar ze komt, zoekt Lieke intuïtief naar een uitweg. “Dat heb ik me zo eigen gemaakt. Ik ben me er zo bewust van hoe ik me beweeg op straat. Houd met alles rekening. Mijn hakken neem ik los mee, ik trek ze pas op feestjes aan. Zodat ik er niet mee over straat hoef. Zo vermijd ik opmerkingen.”
Niels houdt zich in de Tilburgse gemeenteraad bezig met veiligheid. Hij schrok wakker van een onderzoek dat vorig jaar werd afgerond. Daaruit bleek dat het merendeel van vooral jonge vrouwen te maken krijgt met straatintimidatie.
Maar hij merkte het ook in zijn directe omgeving: “Ik woon hier in de stad. Mijn eigen vriendin zei laatst ook dat ze ’s avonds na het stappen niet meer via haar vaste weg terug naar huis durft te lopen, omdat ze zich soms onveilig voelt.”
Niels diende een motie in waarin hij het gemeentebestuur van Tilburg vraagt om in actie te komen. Die werd door de hele gemeenteraad aangenomen. “Nu ik de motie heb ingediend, hoor ik van veel vrouwen dat ze het goed vinden dat er iets aan wordt gedaan. Een meisje vertelde me dat ze laatst nog is klemgereden. Een ander meisje is, toen ze naar volleybal fietste, lastig gevallen door een scooterrijder die haar intimideerde. Dat is toch niet normaal?”
'Ongepaste aanrakingen, ongepaste opmerkingen'
Dan de daders. Dat zijn mannen. En het vooroordeel is dat het vooral om jonge Marokkanen gaat die meisjes lastig vallen. Onterecht, zegt Lieke. “Het probleem is veel breder. Kijk maar naar carnaval. Dan is er ongelofelijk veel seksuele straatintimidatie. Ongepaste aanrakingen, ongepaste opmerkingen, het is zo veel breder. Jonge mannen, oude mannen. En het ligt meer in de opvoeding dan in cultuur.”
Voorlichtingscampagnes zijn er vaak op gericht de slachtoffers bewust te maken van de gevaren. “Dat is wat mij betreft de omgekeerde wereld. Juist de mannen die intimideren op straat moeten aangepakt worden”, vindt Niels.
Lieke is het daar helemaal mee eens: “Het ligt niet aan de vrouwen en hun kleding. Nu, met corona, zijn er minder mensen op straat. En mensen bedekken hun lichaamsdelen juist meer, met bijvoorbeeld een mondkapje. En toch is het er nog steeds. Dus het ligt niet aan die hakken of die omweg die je neemt: als de daders daar gaan staan, is het probleem daar weer."
Tilburg onderneemt al actie. Woensdag begint op de kermis een campagne. Jongens en meisjes gaan door de stad lopen en delen kaartjes uit met een compliment erop. Om juist te benadrukken dat bijvoorbeeld een vrouw nafluiten juist geen compliment is.
Verder heeft Tilburg straatintimidatie strafbaar gemaakt, door een Algemeen Plaatselijke Verordening (APV). “Maar er wordt heel weinig op gehandhaafd”, merkt Niels op. “Er is pas twee keer een bekeuring uitgedeeld. Vind maar eens iemand op heterdaad. Ik mis een plan dat echt iets doet.”
'Een app waarmee mensen meldingen kunnen maken'
Niels ontdekte dat Rotterdam een stap verder is: “Daar geven ze voorlichting en trainingen aan jeugdwerkers en BOA’s. En ze hebben een app waarmee mensen melding kunnen maken als ze op straat geïntimideerd zijn. Er zijn al meer dan 2700 meldingen binnengekomen. Zo kom je er dus achter op welke plekken straatintimidatie plaatsvindt.”
Daarnaast moet er een landelijke wet komen die straatintimidatie strafbaar maakt, vinden Lieke en Niels. Grote gemeentes als Amsterdam, Rotterdam en Den Haag zijn een lobby gestart en de gemeente Tilburg sluit zich daar bij aan. Het gaat Lieke te langzaam: “Als je nu met corona te dicht bij elkaar bent, krijg je een boete. Was razendsnel geregeld. Dat moet met straatintimidatie toch ook lukken?”