Het vergt nu nog wat fantasie. Wie er verstand van heeft, vindt in de Deurnese Peel nog wel wat hoogveen maar het gaat het bijzondere plantje niet voor de wind. De Peel is te droog en te zuur. "Een zwaargewonde patiënt", zegt Piet van den Munckhof van Staatsbosbeheer. Toch ligt er een plan om het hoogveen van vroeger terug te brengen. Daarvoor moet de waterstand in het gebied flink omhoog.

De provincie heeft tot en met 2027 zeventig miljoen euro om Brabantse natuurgebieden natter te maken. Dat zijn de zogenaamde Natte Natuurparels, natuurgebieden die al tientallen jaren langzaam verdrogen.

Omdat het beschermde natuurgebieden zijn, moet aan die verdroging wat gebeuren. Maar, er is ook nog een andere reden. Meer natte natuur is belangrijk in een provincie waar door de klimaatverandering de droogte steeds harder toeslaat.

Gaat het lukken? Dat is nog even de vraag. Tegen het plan Leegveld aan de rand van de Deurnese Peel zijn ruim dertig bezwaarschriften ingediend bij de Raad van State. Veel omwonenden zijn bang dat hun omgeving juist té nat wordt. De Raad van State behandelt de bezwaren eind september, mogelijk komt de uitspraak nog dit jaar.

Zo staat de Deurnese Peel in een rijtje van Brabantse natuurgebieden waar al twintig tot dertig jaar over verandering wordt gepraat. Niet omdat het technisch allemaal zo ingewikkeld is maar omdat er veel tijd nodig is om alle neuzen dezelfde kant op te krijgen.

Piet van den Munckhof is ecoloog bij Staatsbosbeheer. Binnenkort gaat hij met pensioen. Hij komt uit Horst aan de Limburgse kant van De Peel en nam er als student zijn studieboeken mee naartoe.

Nieuw hoogveen in De Peel heeft volgens hem veel voordelen. Er ontstaat een natuurgebied met planten en vogels die in Nederland op uitsterven staan. "Maar hoogveen neemt ook veel kooldioxide op. Het kan Nederland helpen in de strijd tegen het broeikasgas en de klimaatverandering."

Hoogveen is een kieskeurig plantje. Het heeft heel veel water nodig en dat water moet dan ook nog eens heel schoon zijn. Eigenlijk 'blieft' hoogveen alleen maar regenwater.

Om de waterstand in De Peel te kunnen verhogen, wordt ook gewerkt in de westelijke rand van De Peel, het Leegveld. Dat moet een overgangszone worden waarin de waterstand ook omhoog gaat maar niet zo hoog als in De Peel zelf. Omdat Het Leegveld agrarisch gebied is met 's zomers een lage waterstand, stroomt nu nog water van De Peel naar het Leegveld, een van de redenen waarom De Peel verdroogt.

Het Leegveld wordt deels natuurgebied. De kosten schat de provincie op ongeveer vijftig miljoen euro. In de afgelopen tien jaar zijn zeven boerderijen opgekocht en er komen er waarschijnlijk nog twee bij; bijna 200 hectare landbouwgrond gaat in de toekomst verder als natuur.

Henk Hikspoors (74) woont al zijn hele leven in Liessel. Het huis waar hij als kind woonde, werd verwarmd met turf uit De Peel. Hikspoors zit in de dorpsraad en praat al jaren mee. "Maar als het in De Bosch eenmaal besloten is..."

Door de hogere waterstand en door de herinrichting van het gebied is De Peel straks minder toegankelijk dan nu. Volgens Hikspoors hebben zijn plaatsgenoten daarom het idee dat hen iets wordt afgepakt. "Moet het echt veranderen in een reservaat waar wij niet meer bij kunnen?"

John Verhoeven werkt al dertig jaar op zijn melkveebedrijf in het Leegveld. Hij stuurde een bezwaarschrift naar Den Haag. Volgens John houden de plannenmakers oprecht alle belangen in het oog. "Ik praat al jaren mee en heb met niemand ruzie."

Maar hij heeft zijn bedenkingen. "Straks gaat die waterstand omhoog. Het blijft toch onzeker wat de gevolgen zijn. Ik wil hier gewoon boeren en niet veel tijd kwijt zijn met het afhandelen van schade. We zijn wel érg druk vanwege de hobby van een stel natuurmannen."

In De Peel laaide ook eerder dit jaar weer een flinke veenbrand op. Die zorgde voor veel onrust en discussies. Maar ook daar kan nieuw hoogveen een oplossing bieden aldus Piet van den Munckhof: "Water brandt niet."