Het NIOD is het Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies. Burgemeester Egbert Lichtenberg van de gemeente Altena had het NIOD gevraagd om naar de affaire te kijken. Hij zegt het jammer te vinden dat het instituut geen capaciteit heeft voor zo’n onderzoek.

Bert van Straten en Raoul Nijst brachten met hun onderzoek de hele discussie op gang. Ze vragen zich na het besluit van het NIOD af of de gemeente Altena wel de juiste onderzoeksvraag heeft neergelegd bij dat instituut. Anders gezegd: heeft de gemeente Altena wel haar best gedaan om het NIOD te overtuigen van zo’n onderzoek?

“Uiteindelijk zal het gemeentebestuur zelf een afweging moeten maken en een gemotiveerd besluit moeten nemen op basis van onze bevindingen: dat gaat het NIOD niet voor ze doen. Daar hebben wij de burgemeester in een gesprek uitdrukkelijk op gewezen”, aldus de onderzoekers Van Straten en Nijst.

Burgemeester Lichtenberg reageert op het niet doorgaan van het NIOD-onderzoek en de kritische vragen van de onderzoekers:

Het NIOD laat de gemeente Altena niet helemaal aan haar lot over. De gemeente krijgt van de instantie informatie met verwijzingen naar literatuur om gedragingen van de oorlogsburgemeester te kunnen duiden. De onderzoekers reageren geprikkeld op die houding. “Bij ons onderzoek naar Van der Lely hebben we gebruik gemaakt van diverse bronnen, waaronder literatuur over het betreffend onderwerp. We zullen het college daar nogmaals op wijzen.”

Tot slot verwijzen de onderzoekers Van Straten en Nijst naar het handelen van burgemeester Tjalma in Hoogeveen tijdens de Tweede Wereldoorlog. “Die heeft op een vergelijkbare manier omgegaan met zijn Joodse burgers.” De gemeenteraad van Hoogeveen besloot na onderzoek van het NIOD het ereburgerschap van de burgemeester in te trekken.

“Als laatste willen wij het gemeentebestuur van Altena herinneren aan het besluit van de gemeenteraad van de voormalige gemeente Werkendam die nu bij Altena hoort. Die nam in 2011 unaniem afstand van de oorlogsburgemeester van Werkendam. De burgemeester kocht in 1943 de woning van de Joodse familie De Vries van een Duitse rooforganisatie, vrijwel meteen na hun deportatie naar Sobibor waar ze ook zijn vermoord", vertellen de onderzoekers, gevolgd door een oproep: "College van Altena: het kan dus wel, neem je verantwoordelijkheid en doe je huiswerk. "

LEES OOK:

Geen onderzoek naar oorlogsverleden van Woudrichemse burgemeester Jacobus van der Lely

Straatnaam Burgemeester van der Lelystraat in Woudrichem besmet door opgedoken oorlogsverleden