Boom met onderaan de voet heel veel zwammen
Op de foto die Hetty Uijtdewilligen van Hest mij stuurde, zie je onder een geringde boom massaal lichtbruine vruchtlichamen van een reuzenzwam. Reuzenzwammen - die witrot in bomen veroorzaken - bestaan uit een groot aantal platte, halfronde tot waaiervormige hoeden. Deze hoeden groeien uit in een rozet, maar wel vanuit een centrale knol. De hoeden kunnen een doorsnede hebben van maximaal tachtig centimeter en ook nog eens dertig centimeter breed worden. Vandaar dat de naam reuzenzwam perfect is. Daarnaast zie je dat boven de hoeden van de reuzenzwam zich een brede baan bevindt in de stam van de boom waar geen schors zit. Daarnaast zie je dat zowel boven als beneden die baan een diepe inkerving is gemaakt. Dit wordt bewust gedaan. Zo’n boom noemen we een geringde boom. Vaak worden boomsoorten die niet van nature hier zijn gekomen zo behandeld. Ze moeten eigenlijk weggehaald worden, maar om dat ze als stervende bomen veel meer betekenen, kiezen de natuurbeheerders voor dit systeem. We hebben in ons land namelijk te weinig dood hout op stam staan. Dit betekent ook een verlies aan biodiversiteit. Door zo het bos te beheren, wordt ook de biodiversiteit verbeterd.

Gapende en slijmerige boomkikker
Wim van Diem heeft twee vragen over boomkikkers. Zijn eerste vraag gaat over slijm op een boomkikker en vraag twee over een gapende boomkikker. Wat betreft zijn eerste vraag: boomkikkers hebben net zoals alle andere kikkers een dunne en gladde huid waarop een slijmerige substantie zit. Kikkers ademen niet enkel door de longen, maar ook door de huid en ook water gaat door de huid. Die huid moet dus niet droog worden. Die slijmerige substantie zorgt ervoor dat de huid niet verdroogt.

Vraag twee gaat over een gapende kikker. Ik heb zoiets zelf ook weleens gezien. De uitleg die ik kreeg, is dat je dit gapen ziet bij kikkers die aan het vervellen zijn. Als je een tijdje blijft kijken, zie je dat ze ook duwende bewegingen met hun poten maken over hun lijf. Zo proberen hun oude vel af te stoten.

Vreemd beestje op de hand
Mieke van Kerkhof stuurde mij een foto waarop een hand te zien is en daarop ligt een bruingroenig diertje met zes poten. In die hand ligt een nimf (larve) van een grote libellensoort. Ik ga er vanuit dat ze het diertje teruggezet heeft, want deze nimf was op weg naar een stengel om zich daar vast te klemmen. Na twee tot vier jaar komen deze nimfen uit het water gekropen op zoek naar een rechtopstaande stengel. Daarna gebeurt er een wonder, want uit die toch best wel lelijke nimfenhuid, komt een schitterend mooie grote libel gekropen die na een tijdje het luchtruim gaat kiezen.

Paddenstoelen van dertig centimeter hoog
Op de foto die Corine Prinse mij stuurde, zie je in een weiland een groot aantal lichtbruine paddenstoelen die een lange bruine steel hebben. Bij sommige paddenstoelen zie je ook een grote wittige hoed met bruine vlekken. Wat dan vooral opvalt, is hoe groot deze soort is. We hebben hier te maken met de grote parasolzwam. Momenteel staan heel veel weilanden vol met deze paddenstoel. Ik heb dan ook heel veel meldingen over grote parasolzwammen ontvangen. Waar de naam op gebaseerd is, is wel duidelijk. De hoeden van parasolzwammen worden heel groot, vaak hebben ze een doorsnede van meer dan veertig centimeter. Overigens komt de naam parasol uit het Italiaans. Pamelijk para il sole betekent zonnescherm. Op de foto van Corine Prinse zie je ook nog niet geopende parasolzwammen staan. Dan lijken ze een beetje op een paukenstick of drumstick. In die jonge situatie is de grote parasolzwam heel goed eetbaar, maar ook een verse openstaande hoed is nog eetbaar.

Familie van de zwarte weduwe
Op de foto die Rosario Murdica mij stuurde, zie je een grote spin met acht zwarte poten en een rood achterlijf. In 2007 heb ik voor het eerst van deze spinnensoort gehoord, in het programma Vroege Vogels. De naam van de spin is grote steatoda en komt sinds enkele decennia vrij algemeen voor in België en het zuiden van Nederland. De naam is overigens zeer verwarrend, want dat 'grote' valt best mee. Het vrouwtje wordt maximaal tien millimeter groot, maar het mannetje is kleiner. De grote steatoda behoort tot de familie van de kogelspinnen, net zoals de hier niet voorkomende zwarte weduwe. Het gif van de grote steatoda is wel behoorlijk sterk, maar mensen hoeven er niets van te vrezen. Mocht je deze spin in huis hebben, beschouw deze dan als één van de beste insectenverdelgers. Het krachtige gif van deze spin zorgt er voor dat schadelijke, lastige en taaie insectenprooien opgegeten worden.

Herfst 2018 in Brabant
A. van Oerle maakte een filmpje waarin je allerlei aspecten van de herfst in ons mooie Brabant ziet. Je ziet paddenstoelen, zwammen, de laatste bloeiende planten, vruchten en uitgebloeide planten.

De appeltak een nachtvlinder
Op de wazige foto die Franka van Eerd mij in juni stuurde, zie je een groene vlinder die ook duidelijk witte strepen heeft. We hebben hier te maken met de nachtvlinder met de mooie naam appeltak. Waarom men voor de naam appeltak heeft gekozen, is niet helemaal duidelijk. Wat wel duidelijk is, is dat de rups van deze nachtvlindersoort heel duidelijk lijkt op een boomtakje. Appeltakvlinders vliegen, in twee generaties, in ons land van begin mei tot zeker begin oktober. Je kunt deze nachtvlinders vaak bij huizen tegenkomen omdat ze op het licht afkomen. Overdag rusten deze nachtvlinders in bomen en struiken, maar dan aan de onderzijde van de bladeren.

Libel op een rozenstruik
Op de prachtige foto die Dini Schiltmans mij in juni stuurde, zie je een heel mooie grote libel. Het lange achterlijf heeft een gele kleur, met wat vaag oranje. Dit is ook het geval bij het borststuk. We hebben hier te maken met een nog niet uitgekleurde vroege glazenmaker. De kenmerkende groene ogen verraden de naam. Vroege glazenmakers waren vroeger vrij zeldzaam, maar sinds 2000 worden ze steeds vaker aangetroffen. Vooral bij schone stilstaande wateren. Daarnaast komen ze ook steeds vaker voor bij matig voedselrijke vennen, vegetatierijke kanalen of traag stromende beken. De naam glazenmaker is afkomstig uit de tijd dat ruiten te voet naar huizen gebracht werden door ambachtslieden die men glazenmakers noemde. Die droegen het glas in een raamwerk van latten op de rug. Zo leken ze vleugels te hebben.

Natuurtip
Ga de natuur in en ontdek de mooie herfstkleuren en de pracht aan paddenstoelen. Laat ze staan, die paddenstoelen. Dan heeft een ander daar ook plezier van. Heb daarnaast respect voor de natuur en ook respect voor elkaar. Vermijd in deze coronatijd te drukke natuurlocaties.

Bij het IVN kun je veel inspiratie op doen over de natuur, maar ook over thuisactiviteiten in deze coronatijd. Het IVN heeft daarvoor de hashtag #groenomtedoen in het leven geroepen. Je kunt ook kijken op de website Groenomtedoen. Daar vind je regelmatig nieuwe groene tips!.