Het toestel is een zogenoemde Horsa-glider. Met dit soort zweefvliegtuigen werden tijdens de Tweede Wereldoorlog geallieerde troepen en materieel naar het slagveld vervoerd.

Duurste scene ooit
Hij is voor bijna 200.000 euro exact nagebouwd en te zien in de speelfilm De Slag om de Schelde, die binnenkort in première gaat. In de speelfilm speelt dit vliegtuig 'een grote bijrol', zegt producent Mark van Eeuwen. Maar het is wel een dure bijrol. De scène met het zweefvliegtuig was zelfs de duurste scène ooit uit de Nederlandse filmgeschiedenis. "Uniek", volgens een trotse Van Eeuwen. "Er zitten ook veel special effects in". Dat kostte 1,2 miljoen euro.

De crew heeft gefilmd in Friesland, Litouwen en Zeeland. Maar ook in een polder bij de Vlaamse plaats Waasmunster. Daar heeft het vliegtuig een paar dagen in de modder gelegen. Daarna was de vraag: wat doen we er mee? Mark van Eeuwen wist wel een bestemming. Het museum. Van Eeuwen is opgegroeid in Schijndel en kwam in contact met Bevrijdende Vleugels.

Verstopt
"We hebben echt geluk gehad, want we konden hem laten ophalen. Defensie maakte er een bergingsoefening van, zegt directeur Mark van Pelt van het museum. Hij wil ook nog wel wat verklappen. "We hebben hem al een jaar. We hadden het toestel verstopt, op het uitgestrekte terrein. Het opknappen van het toestel heeft het hele jaar in beslag genomen. Pas afgelopen weekend zijn we hard aan de slag gegaan met het plaatsen."

Want iedereen vond dit een geschikt moment voor een presentatie, zo twee weken voor de première van een van de duurste speelfilms ooit in ons land: 14 miljoen euro. Alleen de film Zwartboek was duurder.

In de film is het vliegtuig onderdeel van een grote aanval vanuit de lucht: Operatie Market Garden in september 1944. Het prille begin van de bevrijding, ook in een klein deel van Brabant. Een gemotoriseerd toestel, vaak een Dakota, trok de glider naar de landingsgebieden. Daar hadden ze al ervaring mee opgedaan tijdens D-day in Normandië. Nu waren de landingzones in Brabant en Gelderland, concreet: allerlei gras- en heidevelden van Son tot aan Arnhem.

Crashes
Maar toen de kisten het Nederlandse luchtruim binnen kwamen werden ze door de Duitsers onder vuur genomen. Een deel crashte of maakte een noodlanding. Ook in Brabant kwamen diverse gliders neer: alleen al rond Fijnaart en Klundert zeker drie.

In de speelfilm komt een toestel neer in Schouwen-Duiveland. Dat is waargebeurd verhaal. De Britse militairen aan boord kwamen ongedeerd aan de grond. Ze mengden zich in de Slag om de Schelde, ook in najaar van 1944. De wekenlange strijd ontbrandde in Woensdrecht en omgeving en was gericht was op het openen en beveiligen van de haven van Antwerpen.

Bevrijding
In dat opzicht is dit alleen al een bijzondere film: hij combineert de twee grootste militaire operaties op Nederlands grondgebied tijdens de bevrijding: Market Garden en De Slag om de Schelde.

Tijdens de oorlog zijn er naar schatting vierduizend Horsa-gliders gemaakt. Er is geen enkel zweefvliegtuig bewaard gebleven. Er zijn nog wel wat onderdelen. Er zijn zeker drie replica's bekend. In Normandië staat er een. Oorlogsmuseum Overloon heeft sinds vorig jaar ook een Horsa.

Het bijzondere is dat ze in Best al lang een zweefvliegtuig hadden, een Amerikaanse Waco. En nu dus ook een Horsa. Hij staat in de grote hal naast de Dakota: het toestel dat de zweefvliegtuigen zoals de Horsa naar de doelen sleepte.

Amerikanen
De nieuwe aanwinst van het museum is in de wintermaanden ieder weekend te bezoeken. Volgens Van Pelt is er de laatste jaren behoorlijk wat belangstelling van schoolklassen, maar ook uit het buitenland. "Al veel Amerikanen kwamen op bezoek." Niet gek als je bedenkt dat het museum in een uithoek ligt van een van de grote landingzones van Market Garden.

De film gaat als een van de weinige grote nieuwe speelfilms draaien in de Nederlandse bioscopen. Hij komt later op Netflix met de titel The Forgotten Battle.

LEES OOK: Van uur tot uur: zo werd Brabant bevrijd