Een van de belangrijkste gebeurtenissen van het jaar in crimineel Nederland startte in het diepste geheim. Experts van de politie waren erin geslaagd binnen te dringen in Encrochat: een Franse telefoonprovider met duizenden criminele klanten. Eigenaren van zo'n crypto-mobieltje dachten onkwetsbaar te zijn maar de 'politiehackers' keken vanaf 1 april doodleuk mee met hun berichtjes over illegale zaken.

Screenshots van containers, foto's van crystal meth en wapens. Alles kwam voorbij in de chats. Zo kwam er eerst bewijsmateriaal en daarna een zaak. Meestal is het andersom. De afzenders waren oude bekenden van de politie en ook nieuwe mensen. Miljoenen berichten werden onderschept. Het leverde werk voor jaren op.

'Pakhuis van Oom Dagobert'
Ongelofelijk veel sporen naar de onderwereld konden worden blootgelegd, zoals een appartement aan de Paradijslaan in Eindhoven. Op 1 mei deden agenten een inval. Binnen vonden ze grote boodschappentassen die waren volgestouwd met 12,5 miljoen euro. Het 'geldpakhuis van Oom Dagobert', zou de rechter later in het jaar zeggen. Voor de buitenwereld was dit een toevalsvondst, niemand zag het groter verband maar dat was er dus wel: Encrochat.

Wekenlang rolde de politie bendes op. Kilo's drugs, negentien drugslabs, wapens en veel geld: alles ging van de straat. Zo was er ook een inval in het buitengebied van Wouwse Plantage. Een arrestatieteam, met gewapende luchtsteun, haalde uit een bedrijfsverzamelgebouw zeven zeecontainers. Er volgde meer dan een week lang geen persbericht: geen commentaar.

Martelkamer
Kort daarna op 2 juli verbrak de Nationale Politie het grote stilzwijgen. Er volgde een persconferentie met uitleg en resultaten. Met als schokkende ontdekking in Wouwse Plantage: een heuse martelkamer met onderwereldcellen van een zwaar bewapende groep Utrechtse en Rotterdamse criminelen met échte politie-uniformen. Dankzij 'Encro' kwam later zelfs de vermeende opdrachtgever in beeld: Roger P. alias Piet 'Costa' uit Rotterdam. Het complex is nooit gebruikt, de politie greep op tijd in.

Daarmee was 2020 het startpunt van een reeks nieuwe grote rechercheonderzoeken. Er zijn zó veel chats bewaard dat de politie nog jarenlang kan putten uit de schatkamer die Encrochat is.

Arie den Dekker
2020 was ook een eindpunt van een paar langlopende en spraakmakende rechtszaken. En van erg hoge celstraffen. Drie mannen die Oss en omgeving terroriseerden met brandstichtingen kregen tot wel 30 jaar cel. Eén van hun slachtoffers was Arie den Dekker uit Oss.

Zijn leven was tot een hel gemaakt, zo vertelde hij vaak. Den Dekker mocht het niet meer meemaken dat zijn kwelgeesten lang de bak indraaiden. In de zomer beëindigde hij zelf zijn leven.

Hoge straffen waren er ook voor drie mannen die Bredanaar Peet van der Linde doodschoten. De rechter in Breda legde 18 tot 22 jaar cel op.

'Gouden duo'
En dan waren er de Tilburgse drugskoks alias: het Gouden Duo. Ze kregen allebei tien jaar cel. Een opsteker voor de politiemensen die jarenlang achter deze laboranten aan zaten. "Geeft veel positieve energie", reageerde een rechercheur na de straffen.

Het hof in Den Bosch gaf een man uit Rosmalen ruim 15 jaar cel voor het doden van Martie Heesbeen. De veroordeelde pikte dat niet en verschanste zich. Toen het arrestatieteam een inval deed verwondde hij zichzelf zo ernstig dat hij overleed.

Later in het jaar zorgde een uitspraak van datzelfde gerechtshof voor onrust. Leden van een familie uit Rosmalen gingen door het lint toen ze hun straffen kregen. De burgemeester van Den Bosch werd bedreigd en die kreeg beveiliging. Hij was helaas niet de enige die doelwit werd.

Bij de burgemeester van Woensdrecht ontplofte een vuurwerkbom bij zijn voordeur. Dat overkwam ook een wijkagent en zijn gezin in Best. De daders bleven tot op heden onbekend.

Kroongetuige
Sommigen dreigingen waren zo ernstig dat er persoonsbeveiliging volgde. Bredanaar Peter Schouten werd in de zomer advocaat van kroongetuige Nabil B. uit het grote Marengo-proces. Het is een gevaarlijke functie: Schouten zijn voorganger Derk Wiersum werd in 2019 doodgeschoten. In het najaar werd duidelijk dat Schouten omringd wordt door strenge veiligheidsmaatregelen.

Verder waren er opnieuw diverse beschietingen van huizen door de hele provincie, soms onduidelijk waarom maar vaak met een criminele achtergrond. Een brandbom in de Moreelselaan in Eindhoven kreeg bijna een fatale afloop. Een jongen die in de huiskamer op de bank lag te slapen overleefde de brandaanslag maar raakte zwaar gewond.

Coronacrisis
De wereld werd in 2020 getroffen door een virus. Dat had een diepe impact op ons allemaal. We moesten thuis blijven. Alles ging dicht, van kroegen tot voetbalstadions. Het gevolg: nauwelijks nog horecaruzies, voetbalrellen en gedoe bij sinterklaasintochten.

De politie had wel de handen vol aan hevige vuurwerkoverslast in onder meer Roosendaal, Breda en Helmond. Diezelfde agenten ondersteunden ook de vele boa's die de straat op gingen voor controles op samenscholingen.

Nepverpleger en zendmasten
Door de uitbraak van virus kwam ook nieuwe vormen van criminaliteit die we eigenlijk nooit eerder zagen. Zo kon een nepverpleger het ziekenhuis in Den Bosch binnendringen en aan het werk gaan. Leroy S. werd ontmaskerd en belandde in de cel.

We zagen ook een reeks ongewone vernielingen. Onder meer in Roosendaal en Veldhoven werden zendmasten voor de mobiele telefonie in de fik gestoken. De daders dachten mogelijk dat de masten schadelijk zijn en dat er een verband is met de coronacrisis. De vernielingsgolf duurde zo'n twee maanden lang en leidde tot arrestaties door het hele land.

LEES OOK:

Bewaker van 'Geldpakhuis van Oom Dagobert' met 12,5 miljoen misdaadgeld moet jaren de cel in

Martelkamer Wouwse Plantage: wie moest er worden opgesloten?

Miljoenen onderschepte chatberichten betekenen aardschok voor de onderwereld