Marja Nijholt werd 8 jaar geleden dood gevonden in Oss, onderzoekscollectief hoopt op doorbraak
Bureau Dupin, zo heet het collectief. Aangestuurd door oud-rechercheur Peter de Kock, en opgericht om te kijken of medewerking van 'gewone' burgers in een bepaald opsporingsonderzoek van meerwaarde zou kunnen zijn voor politie en justitie. De vraag was welke zaak zich voor dit experiment zou lenen. "Het allerbelangrijkste was dat de nabestaanden ermee zouden instemmen", zegt de Kock. "Want het is echt een heel nieuwe manier van samenwerken en onderzoek doen."
Ook moest er echt sprake zijn van een cold case. "Een min of meer afgesloten zaak, zodat we met deze manier van onderzoeken niet een lopend onderzoek kunnen frustreren."
Gevoel van onrecht
Het werd de zaak Nijholt. De politie schaalde in 2014 het grote rechercheteam af, omdat er geen aanknopingspunten meer waren. "Toen ik de eerste keer van de zaak hoorde, vond ik het vooral heel erg treurig", vertelt de Kock in het parkje tegenover de plek waar Marja acht jaar geleden werd gevonden. "Er sprak zoveel eenzaamheid uit. Dat ze met oud en nieuw alleen was in een stad die ze naar alle waarschijnlijkheid niet kende, dat dan om je heen van alles wordt gevierd, mensen die met hun geliefde zijn. En daar is dan een vrouw, alleen, in de regen en kou, die die nacht overlijdt. Daar spreekt een enorme treurigheid uit, die bij mij dat gevoel van onrecht alleen maar aanwakkerde."
Het burgercollectief bestaat uit 1500 mensen die zich via de website van bureau Dupin hebben aangemeld. "Mensen die geïnteresseerd zijn in de zaak en graag op de hoogte willen worden gehouden", legt de Kock uit. Een deel van die groep wil ook echt mee rechercheren, er zijn er zo'n driehonderd die dat actief doen. "En van die club zijn er dertig, veertig man heel actief."
Nieuwe inzichten
Stan Duijf, hoofd van de informatieorganisatie van de politie Oost-Brabant, is blij met de hulp van het onderzoekscollectief. " Dit kan nieuwe inzichten geven. Wij zien op dit moment geen mogelijkheden meer, maar het onderzoekscollectief zou ervoor kunnen zorgen dat we verder komen in deze zaak."
Wel is er heel precies afgesproken hoe het onderzoekscollectief te werk kan gaan. Ze mogen vragen stellen aan de politie over de zaak en als dat mogelijk is zal de politie die (onderzoeks)informatie delen. "We kunnen niet alles delen. Dat komt door wetgeving en privacyregels, maar er zijn ook ethische vraagstukken waarbij we kijken of we het kunnen of willen delen", zegt Duijf.
De Kock beaamt dat. "We zijn begonnen met het zoeken in ‘open sources’ , openbare bronnen op internet. We hebben met de politie afgesproken dat we hen vragen mogen stellen. Die vragen gaan zij beantwoorden. En dat is dan informatie die voorheen niet ‘open source’ was. De informatie die zij mogen geven, is nog niet eerder publiekelijk vrijgegeven maar wordt dan wel openbaar gemaakt, dus bekend."
Puzzelstukjes bij elkaar brengen
Bureau Dupin maakt ook een podcast, waarin de zaak wordt besproken. En dat levert na de eerste aflevering al informatie op. De Kock vertelt hoe een psychiater op de eerste aflevering reageerde met een interessante theorie en ook dat mensen die Marja nog kennen als klein meisje de moeite nemen om contact op te nemen met het collectief. "Alle puzzelstukjes liggen al meer dan zeven jaar in de maatschappij. En het punt is dat we die stukjes nooit bij elkaar hebben kunnen brengen."
Of alle inspanningen uiteindelijk ook zullen leiden tot het oplossen van de zaak blijft de grote vraag. "We hebben daarin onze ambitie niet te hoog gesteld. Natuurlijk willen we deze zaak oplossen, maar we willen ook kijken welke mogelijkheden zo’n onderzoekscollectief ons brengt. Waar het ons gaat brengen, daar durven we geen verwachtingen over te hebben", zegt Duijf.
Geen belofte
Op deze manier werken is niet alleen spannend voor het collectief en de politie, maar vooral ook voor de nabestaanden van Marja. De Kock voelt druk. "Ze hebben hun hoop toch ook een beetje op ons gevestigd." Daarom heeft hij er meteen bij het begin geen doekjes om gewonden. " Het eerste wat we hebben afgesproken, is dat we niet kunnen beloven dat we dit gaan oplossen. Ik heb gezegd dat we iets gaan ontketenen waarvan we geen idee hebben waar het toe gaat leiden, ook niet voor de familie."